در یک پیشرفت غیرمنتظره، مطالعه ای جدید نشان میدهد که بازگرداندن هشیاری در بیمارانی که به مدت طولانی در وضعیت نباتی به سر می‌برند ممکن است. محققان ISC Marc Jeannerod روشی را به کار گرفتند که در آن مغز را از طریق عصب واگ (Vagus) تحریک می‌کنند.
به گزارش انجمن علوم و فناوری‌های شناختی به نقل از نوروسافاری، در حال حاضر تلاش های پزشکی روی افرادی با اختلال عدم هشیاری که در وضعیت نباتی یا کما به سر می‌برند و در اغلب موارد غیر قابل درمان هستند متمرکز شده است. در بهترین حالت نیز وضعیت بهبودی این افراد نامشخص می باشد. در یک مطالعه ی جدید که با یک پیشرفت غیرمنتظره همراه بوده است، نشان داده شده است که ممکن است راه حلی برای این شرایط وجود داشته باشد. تیمی از محققان و پزشکان انستیتوی des Sciences Cognitives (ISC) Marc Jeannerod در لیون فرانسه، نشانه های هشیاری را در مردی ۳۵ ساله که به مدت پانزده سال در وضعیت نباتی به سربرده بود با استفاده از روش تحریک عصب واگ (VNS) بازگرداندند.
در این روش، پالس‌های خفیف الکتریکی، با فواصل منظم از طریق عصب واگ به مغز ارسال می شود. مطالعه ی جدید نشان میدهد روش VNS، که تا به حال نقش درمانی در بیماری صرع و اختلالات افسردگی داشته است، میتواند در بازگردانی هشیاری بیمارانی با وضعیت حیات نباتی موثر باشد زیرا عصب واگ طولانی‌ترین عصب جمجمه ای است، مغز را به بخش های مختلف بدن حتی روده‌ها متصل می‌کند و برای حفظ عملکرد‌های ضروری بدن از جمله در هشیاری و بیداری نقشی اساسی دارد.
در این مطالعه‌ی جدید، تحریک‌کننده‌ی عصب واگ بر روی قفسه‌ی سینه‌ی بیماری که به دلیل تصادف ماشین در وضعیت نباتی به سر می‌برد قرار داده شد. نتایج این پژوهش، توسط تیم تحقیقاتی به سرپرستی آنجلا سیرجیو از ISC Marc Jeannerod در ژورنال Current Biology منتشر شده است.
امید به بازگشت هوشیاری، در مسیر تحقق
بعد از یک ماه تحریک عصب واگ، بهبودهایی در واکنش های بیمار مشاهد شد. او قادر بود که به فرمان‌های ساده مثل دنبال کردن یک شیء با چشم و چرخاندن سرش زمانی که از او خواسته می‌شد، واکنش نشان دهد. بیمار همچنین در گستره‌ی توجه اش بهبود نشان داد؛ به طوری که می‌توانست به هنگام گوش دادن به کتابی که توسط درمانگر خوانده می‌شد بیدار بماند. او همچنین، توانایی اش برای پاسخ به تهدید های ادراکی از محیط را بازیافت. برای مثال هنگامی که سر آزمونگر به صورتش نزدیکتر می شد چشمانش به نشانه ی تعجب بازتر می شدند.
همچنین آزمون‌های گوناگون مغزی بهبود فعالیت مغز را نشان می‌دادند. طیف موج تتا در نوار مغزی بیمار (EEG) در نواحی ای از مغز که در حرکت، حس و هوشیاری مشارکت دارند، افزایش قابل توجهی از خود نشان داد. امواج تتا در تشخیص تمایز بین وضعیت “نباتی” و “هوشیاری حداقل” اهمیت بسزایی دارد. در همین حال تصاویر PET در نواحی قشری و زیرقشری افزایش فعالیت متابولیک را نشان می دادند که حاکی از افزایش اتصالات عملکردی مغز می باشد.
به طور خلاصه بعد از ۱۵ سال به سر بردن در وضعیت نباتی، بیمار به هوشیاری حداقلی بازگردانده شد؛ شاهکاری که پیش از این غیرممکن تلقی می‌شد. پیش از این مطالعه چنین تصور می شد که به بیمارانی که بیش از ۱۲ ماه از اختلال عدم هوشیاری رنج می برند دیگر نمی‌توان کمک کرد. این مطالعه نشان داد که “بیماری که هنوز در این دنیا زندگی می کند، ممکن است بهبود یابد”. سیرجیو اینگونه بیان کرد: “انعطاف پذیری و ترمیم مغز هنوز ممکن است؛ حتی زمانی که به نظر می رسد که دیگر امیدی وجود ندارد.”
همچنین این مطالعه نشان داد که “این قابلیت شگفت انگیز ذهن ما برای تولید تجربه‌ی آگاهانه است”. محققان به طور هدفمند مورد دشواری را برای مطالعه برگزیدند که احتمال این که بهبود، ناشی از شانس باشد را حذف نماید. هنوز هم تیم تحقیقاتی مذکور در حال برنامه ریزی برای انجام یک پژوهش مشارکتی بسیار بزرگ برای تأیید یافته های خود هستند.
لینک گزارش خبری سایت Science Daily:
After 15 years in a vegetative state, nerve stimulation restores consciousness
لینک مقاله ی پژوهشی در ژورنال Current Biology:
Restoring consciousness with vagus nerve stimulation
| 
