هکتون؛ رویدادی برای معرفی فناوری های نوین آموزش پزشکی
هکتون
(Hackathon)
یک رویداد فناوری اطلاعات است که در آن شرکت‌کننده‌ها در قالب تیم‌های مختلف برای حل مشکلات روز جهان راه‌حل‌های نوین و اقتصادی ارائه می‌دهند.
و اما تکتون
Techathon
آموزش پزشکی، برگرفته از متد اجرای رویدادهای هکتون
Hackathon
است، با این تفاوت که تکتون رویداد فناوری آموزشی است که در آن صاحبان ایده، متخصصان برنامه نویسی و مهارتهای گرافیکی در کنار هم جمع می شوند تا برای مشکلات مربوط به فناوری در حوزه آموزش پیشنهاداتی ارائه دهند. در این رویداد، شرکت کنندگان پس از تیم سازی و گذراندن یک دوره آموزشی به ارائه ایده های ساختاریافته به سرمایه گذاران خطرپذیر، شتابدهنده ها و سازمان های ذینفع می پردازند و در نهایت ایده های برگزیده توسط حامیان تا تجاری سازی و بازاری شدن همراهی و حمایت خواهند شد.
حالا متوجه شدیم در معاونت آموزشی دانشگاه و واحد تازه تاسیس این معاونت با نام تکنولوژی آموزشی
EDC
قرار است تکتونی برگزار شود. به سراغ خانم دکتر حوریه محمدی کناری، مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه رفتیم تا در این باره اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
واحد تازه تاسیس تکنولوژی آموزشی
EDC
ظاهرا فعالانه شروع کرده و الان هم در برنامه ی کاری اش یک تکتون در پیش دارد. چرا فکر کردید تکتون رویداد مناسبی است؟
واحد تکنولوژی آموزشی در چارت
EDC
بود ولی تا کنون بطور رسمی آغاز به کار نکرده بود. وقتی دیدیم افرادی علاقمند به راه اندازی واحد هستند و ایده های جدید دارند، تصمیم گرفتیم این بخش از چارت
EDC
را فعال کنیم. ضمن اینکه دوران کووید-۱۹ در این یک سال و نیم به ما اهمیت وجود این واحد را نشان داد. تصمیم رئیس واحد و مشاور تکنولوژی این بود که ما یک ماراتن تکنولوژی داشته باشیم . ضمن اینکه چون ماراتن تکنولوژی های آموزش پزشکی بود، نام کامل آن شد
MedEdTechathon
که به نوبه خودش خیلی خلاقانه بود و نشان از علاقمندی تیم اجرا کننده به برگزاری هرچه بهتر رویداد داشت.
به نظر من چنین رویدادی را باید در آغاز فعالیت این واحد و این مرحله از زمان که بیش از همیشه نیازمند استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته در آموزش علوم پزشکی هستیم، به فال نیک بگیریم. این روزها استفاده از تکنولوژی در آموزشهای غیر حضوری واقعاً انکارناپذیر است. وقتی مجبور هستیم آموزش را مجازی و غیرحضوری برگزار کنیم، چه ابزاری جز تکنولوژی می توانیم داشته باشیم؟ بخصوص در بالین که واقعاً نیازمند دور شدن دانشجویان از فضای پر خطر بیماری هستیم و در عین حال هم می خواهیم کیفیت آموزش را حفظ کنیم. باید میدانستیم که چه تکنولوژیهایی در کشور در آموزش پزشکی شناخته شده اند و بصورت بالقوه شناسایی شده اند. برای همین این مسابقه را قرار است در شهریور ماه برگزار کنیم.
فکر می کنید تکنولوژی های موجود واقعا روی اثربخشی آموزش اثر مثبتی دارند؟ چقدر استفاده از آن ها در آموزش هزینه اثربخش است؟
از نظر اثربخشی، آموزش های مجازی چه بخواهیم و چه نخواهیم در آینده بخش عمده و غالب سبکهای آموزشی خواهند بود. ما ممکن است به دلیل ارز بر بودن این نوع آموزش آن را پر هزینه بدانیم، اما این فقط در مقطعی از زمان میتواند صحیح باشد. اگر به خوبی هدفگذاری و برنامهریزی کنیم، همین تکتونها و رویدادهای اینچنینی میتوانند با شناسایی و آمادهسازی بستری مناسب برای رشد و شکوفایی خلاقیتها در حوزه تکنولوژیهای آموزشی ما را از این بابت مستقل و خودکفا نمایند. استفاده از تکنولوژی امری اجتنابناپذیر است. در برابر تغییر باید انعطافپذیر و پذیرا باشیم. من به آینده آموزش در بستر فناوریهای نوین، به خصوص در حوزه پزشکی بسیار امیدوارم. چرا که باعث صرف انرژی و زمان بهینه در بستری پویاتر و پر نشاطتر میشود. آموزش را تسهیل میکند و به ویژه در حوزههای بالین در ایام بحرانهایی همچون کووید-۱۹ که ممنوعیت و محدودیت آموزشهای حضوری بخش عمدهای از کارهای عملی را متوقف میکند، از بسترهای شبیهسازی میتوان کمکهای بسیار زیادی گرفت.
به نظر شما اهمیت تکتون در این حوزه، توسط بازار و سرمایهگذاران هم بخوبی درک شده است؟ یعنی آیا بخش خصوصی به عنوان اسپانسر و بخش دولتی به عنوان حامی و تسهیل گر آنطور که باید در کنار شما هستند و نقش مثبت و قوت بخش خود را ایفا میکنند؟
راستش کووید-۱۹ در تمام دنیا صدمات بسیاری به کسب و کارهای خصوصی زد. هرچند باعث ایجاد اشتغال در بخشهای جدیدی شد. در واقع شاهد مهاجرت نیروی کار از بخشهای حضوری به بخشهای مجازی بودیم. اما این تطابق، تا تکمیل و جبران صدمات وارد شده به کسب و کارهای خصوصی مدتی زمان لازم دارد. به همیندلیل در بخش کمکهای مالی از بخش خصوصی مشکلاتی وجود دارد. بخش خصوصی بیشتر تمایل دارد مبادله پایاپای انجام دهد. مثلاً خدمت بدهد و حمایت دریافت نماید. از نظر مالی اصلاً بستر شرکتهای خصوصی مناسب حمایت نیست. اما دانشگاه خوشبختانه به دلیل تفکری که در ریاست محترم دانشگاه وجود دارد و موجب نوگرا شدن کل سیستم میشود، بسیار حمایتگر برخورد میکند. من امیدوارم از نظر مالی مشکلی پیش نیاید، چون بهرحال بسترهای برگزاری تکتون را تا کنون به صورت کاملاً مجازی نداشتیم. این ایده بسیار خوبی بود که در واحد تکنولوژی آموزشی شکل گرفت، چون همین ایجاد بسترها که اکنون هزینه بر است در آینده به عنوان نقطه قوت برای ما عمل میکند و این بسترها برای رویدادهای کاملاً مجازی یا حتی نیمه حضوری در آینده بسیار بسیار هزینه-اثربخش هستند.
به عنوان مدیر
EDC
دانشگاه بفرمایید این تکتون چه نقشی در توسعه آموزش علوم پزشکی می تواند داشته باشد.
فکر میکنم تمام صحبتها که گفته شد حاکی از نقش تکنولوژی در آموزش علوم پزشکی بود. یک زمان واقعاً آموزش مجازی برای بخش بالین یک افسانه بود. یا مثلاً گذراندن واحد آزمایشگاه در بستر مجازی اصلاً غیرقابل تصور بود و باعث مقاومت بسیار زیاد کادر درمان و اساتید و حتی خود ما (در بخش اجرا) میشد. اما در ایام آموزش از راه دور، در این یک سال و نیمی که گذشت، جریانی شکل گرفت که اهمیت استفاده از فناوریهای نوین را در آموزش علوم پزشکی بیش از پیش آشکار کرد. تکتون ها میتوانند ایده ها را برای آیندهای با ثبات و توسعهای پایدار در امر آموزش پزشکی کشف کنند و به آنها فرصت دیده شدن بدهند. دانشجویان و اساتید و افراد علاقمندی که ایدهای دارند در حوزه آموزش پزشکی، ولی قدرت و امکان تولید و تجاری کردن آن را ندارند، بالاخره باید از یک جا شروع کنند. تکتون آنها را شناسایی میکند و با فراهم کردن بستر مناسب برای رقابتی سالم بخش خصوصی را هم ترغیب به مشارکت در این حوزه خواهد کرد.
ما مرکز توسعه آموزش هستیم، یعنی اصولش این است که تمام نوآوریها از بستر ما وارد بازار آموزش بشود، یعنی ما اثرگذار بر بازار آموزش هستیم و نقش بسیار مهمی در آن اموری داریم که در بخش خصوصی
Trend
می شود. پس باید بسیار خلاق، شجاع و حمایتگر باشیم. خوشبختانه این تفکر مطابق با نظر ریاست محترم دانشگاه هم هست و از نظر حمایت در این سطح ما مشکلی نداریم.
اگر سخن پایانی در این زمینه دارید، می شنویم.
اما سخن پایانی را لازم است اختصاص دهم به تیم خوبی که در
EDC
داریم. اینکه ایده ی یک هکتون تنها یک ماه پس از راهاندازی واحد تکنولوژی آموزشی در این مرکز شکل گرفت و بعد در مورد جزئیات بسیار کوچک آن و حتی اسم آن ساعتها جلسه برگزار شد که بسیار خلاقانه از هکتون به تکتون تغییر نام پیدا کند (البته
Med Ed Techathon
به معنی ماراتن تکنولوژی در آموزش علوم پزشکی) و از آن تِم صرفاً علوم کامپیوتری خارج شود، یعنی ما در مجموعه افراد خلاق و اثرگذاری داریم. خوشحالم که توانستیم واحد تکنولوژی آموزشی را فعال کنیم و به فعالیت و همکاری عزیزان در این واحد بسیار خوشبینم. در این واحد آدمهای جدید با استعداد و توانمند از قابلیتها و تجربههای اساتید پیشکسوت دارند بسیار عالی استفاده میکنند و پیوند بین دو نسل از اعضای هیات علمی به خوبی برقرار شده است. در واقع به نظرم در واحد تکنولوژی آموزشی ما تلفیقی از نوگرایی و تجربه، باعث ایجاد خلاقیت و نوآفرینی شده است. از این بابت بسیار خوشحالم و به بچههای تکنولوژی خسته نباشید میگویم و از اینجا میگویم که همچنان هر کمکی لازم باشد، من و مجموعه در کنارتان هستیم و از ایدههای خوب شما حمایت میکنیم.
متشکرم از روابط عمومی دانشگاه که فرصت این مصاحبه را در اختیار ما گذاشت.
در پایان از همه علاقمندان از تمام دانشگاهها و مراکز دعوت میکنم برای همکاری به ما بپیوندند. کانالهای ارتباطی در سایت تکنولوژی آموزشی دانشگاه وجود دارد. حتی فرمهایی برای همکاری درنظر گرفته شده است. همکاران ما هم در مرکز پاسخگو و راهنمای شما هستند. ما پذیرای هرگونه همکاری و حمایتی در برگزاری مِدد تکتون هستیم.
پایان گفتگو
مجید نظامی
