مراسم پایانی هفته پژوهش با سخنرانی ریاست حوزه های علمیه سراسر کشور حضرت آیت الله اعرافی و تقدیر از پژوهشگران برتر دانشگاه مفید روز سه شنبه ۱۸ دی ماه ۱۳۹۷ از ساعت ۱۸:۳۰ لغایت ۲۰ در تالار گفتگوی دانشگاه برگزار گردید.
در ابتدای نشست دکترناصرالهی معاون پژوهشی دانشگاه مفید ضمن خیرمقدم، تشکر و قدردانی از حضور آیت الله اعرافی ریاست حوزه های علمیه سراسرکشور در دانشگاه مفید، به ریاست دانشگاه ، اعضای هیات علمی، معاونین و مدیران بخش های مختلف دانشگاه خیرمقدم عرض نمودند.
دکتر الهی در ابتدای جلسه یاد و خاطره موسس فقید دانشگاه حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی(ره) را گرامی داشته و آن مرجع عالیقدر را عالمی برجسته، آگاه به مسائل روز و دارای دغدغه های جهانی توصیف نمودند که دانشگاه مفید را بر بنیانی استوار یعنی نگاهی از دریچه معارف اسلامی به علوم اسلامی پیریزی کردند. دانشگاهی که توانسته است یک نهاد و مجموعه تاثیرگذار در حوزه و دانشگاه باشد. ایشان در بخش دیگر از سخنان خود یاد و خاطره مرحوم دکتر ناصر قربان نیا و مرحوم دکتر محمدنقی نظرپور که سالیان متمادی در زمره پژوهشگران برتر دانشگاه بودند را نیز گرامی داشتند.
دکتر الهی با اشاره به هفته پژوهش و سالروز وحدت حوزه و دانشگاه و طرح مباحث مرتبط با اسلامی شدن دانشگاه ها، مجموعه دانشگاه مفید را بهترین الگو و سمبل در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه دانسته و افزودند دانشگاه مفید فرزند حوزه، در کنار حوزه و در جهت اهداف حوزه های علمیه بوده و هست.
معاون پژوهشی دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود چگونگی استناد آفرینش نظامهای متکثر به خداوند واحد را از غامض ترین مسائل بشری دانستند که نظریات مختلفی را شکل داده است. ازنظر ایشان کل آفرینش به مثابه یک فروغ رخ ساقی و یا به تعبیر ریاضی به مثابه یک معادله عام دیفرانسیل است که در فضاهای مختلف صورت های مختلفی پیدا می کند. ایشان در همین زمینه افزودند به طور خاص سه کتاب براساس آیات قرآن قابل شناسایی است که هر کدام از این کتاب ها به منزله یکی از معادلات خاص دیفرانسیل است که از آن معادله عمومی واحد صادر میشود؛ کتاب کیهانی و آفاقی که "بحسبان" است و به قول گالیله با ارقام نگارش یافته، کتاب انفسی که مشحون است از کششهای متضاد پاکی و پلیدی و در نتیجه سرنوشتهای متفاوت رستگاری و حرمان، و کتاب تشریع که با حروف نگاشته شده است و کارکردی خاص در زمینه هدایت و انبعاث به سوی نور و انزجار از ظلمتها و تباهیها دارد. در قرآن به روشهای مختلف به این کتابها اشاره شده است. این تاکید به خصوص در سوره مبارکه شمس مشاهده می شود که در این سوره مبارکه به صورت بسیار زیبا ارتباط بین این سه کتاب نشان داده میشود و تبیین میگردد که چگونه اختلال و آسیب از یکی ازآنها به سایر کتابها سرایت میکند. شاید بتوان استنباط نمود که با توجه به این که هر یک از این کتب، با معادله دیفرانسیل خاصی نگاشته شده است، پس هر کدام از آنها متدلوژی خاص خود را دارند که قابل تعمیم به غیر نیست.
در ادامه جلسه ریاست دانشگاه جناب آقای دکتر سید مسعود موسوی اردبیلی در سخنانی کوتاهی ضمن تشکر و قدردانی از حضور آیت الله اعرافی در دانشگاه مفید افزودند اعضای محترم هیات علمی در دانشگاه مفید دغدغه اصلی شان خدمت به اندیشه دینی و حوزه های علمیه می باشد. ایشان افزودند همکاران در دانشگاه مفید برای گسترش علوم انسانی در بین طلاب حوزه های علمیه بسیار مشتاق بوده و تلاش می کنند تا مباحث علوم انسانی جدید را وارد مباحث حوزوی نمایند تا ان شاالله بهترین تبیین های دینی و اسلامی در آینده از مباحث مرتبط با علوم انسانی بیان و توسعه یابد. در این زمینه دانشگاه مفید آماده هر نوع همکاری با حوزه های علمیه که نیاز و ضروری بدانند در بستر استان قم یا در سطح کشور می باشد.
در ادامه ریاست حوزه های علمیه سراسر کشور ضمن ابراز رضایت مندی از حضور در جمع اعضای هیات علمی و کارگزاران دانشگاه مفید، این دانشگاه را دانشگاهی باسابقه و پایه ریزی شده بر اساس یک انگیزه دینی و در حقیقت حوزوی دانسته و یاد و خاطره بنیانگذار دانشگاه مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی را گرامی داشته و افزودند ایشان یک چهره تابناک درعصر حاضر در قبل و بعد از انقلاب بودند و در عرصه های فقهی، علمی، علوم انسانی و اجتماعی و مدیریت های کلان نظام اسلامی نقش مهم داشتند و از خداوند متعال برای آن عالم بزرگ و فرزانه طلب علو درجات نمودند. همچنین ایشان یاد و خاطره مرحوم دکتر محمدنقی نظرپور و مرحوم دکتر ناصر قربان نیا از اعضای هیات علمی دانشگاه مفید را گرامی داشتند.
ریاست حوزه های علمیه سراسر کشور در بخش اول در بحث کوتاهی به ویژگی های سوره شمس اشاره کردند و افزودند در قسم ها امتیاز ویژه ای وجود دارد. در این سوره از لحاظ کمی، ترادف و تسلسل قسم ها ۱۱ قسم پشت سر هم ذکر شده است که در کنار تنظیمات شکلی و اجتماع قسم ها به لحاظ محتوایی نشان می دهد که کل نظام هستی مورد سوگند قرار گرفته است و خداوند خود و تمام مراتب هستی را در این سوره قرارداده است تا بیان نماید که (قد افلح من زکاها و قد خاب من دساها).
آیت الله اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی و ویژگی تاسیس دانشگاه مفید که نهادی است برآمده از انقلاب اسلامی که موسس آن خود یکی از معماران و موثران در نظام اسلامی بوده است به تحلیلی از نظام آموزش عالی پرداخته و به برخی از نقاط قوت و برخی از کاستی های نظام آموزش عالی اشاره کردند .
ایشان در بیان نقاط قوت نظام آموزش عالی داشتن اسناد راهنما در حرکت علمی، پژوهشی و تحقیقاتی کشور را حرکتی رو به جلو و مثبت ارزیابی نموده که این اسناد در مراکزی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، اسناد بخشی وزارت خانه ها، سیاست گذاری های صورت گرفته در برنامه های ۵ ساله کشور، وزارت عتف و ... تهیه و به عنوان نقشه جامع علمی کشور به همراه سندهای مرتبط با آن تدوین شده است که می تواند دورنمای حرکت علمی و پژوهشی کشور را مشخص سازد. همچنین ایشان تعداد مراکز دانشگاهی، علمی و تحقیقاتی، تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور، تنوع و تعدد رشته های تحصیلی، رشد تحصیلات تکمیلی، توجه به بودجه آموزش و پژوهش، توجه به عدالت آموزشی، عدالت جنسیتی، عدالت منطقه ای و قومی، توجه به دانشگاه های بخش خصوصی، رشد مقالات و مجلات علمی، توسعه فضاهای فیزیکی و آزمایشگاهی، توجه به رشد و توسعه فناوری های پیشرفته و توجه به رشد حوزه های علمی بین رشته ای را از نقاط قوت نظام آموزش عالی دانستند که به لحاظ نسبی در شرایط مطلوب و خوبی قرار دارند.
ریاست حوزه های علمیه سراسر کشور در بخش دیگری از سخنان خود توجه به اقتصاد پژوهش را جهت برداشتن گام های اساسی و موثر در حوزه پژوهش لازم دانسته و بیان کردند بودجه پژوهشی از وضعیت مناسبی - با توجه به تصویری که از آن شده است- برخوردار نیست. همچنین در کنار رشد کمی آثار و تولیدات پژوهشی باید به رشد کیفی آثار نیز توجه نمود. در این مسیر یکی از ضعف های اصلی نظام آموزشی کشور این است که حوزه ها و دانشگاه ها به عنوان یک کنشگر و فعال در عرصه جامعه و فرهنگ باید با اجتماع و صنعت ارتباط وسیع تر و عمیق تری داشته باشند که این موضوع هم در دانشگاه ها و هم در حوزه های علمیه باید تعقیب گردد. همچنین یکی دیگر از مشکلات در این زمینه فقدان یک طرح آمایش دقیق و جامع از جامعه می باشد که هم حوزه و هم دانشگاه باید بتوانند در کنار یکدیگر در این زمینه پیگیری و فعالیت داشته باشند.
رئیس حوزه های علمیه سراسر کشور در بخش دیگری از سخنان خود ارزیابی و علم سنجی در فعالیت های حوزوی را ضروری دانسته و افزودند پیگیری این موضوع در قالب طرح های مختلفی که در حوزه علمیه جریان در حال انجام است. در این راستا اولین برنامه ۵ ساله حوزه علمیه قم پس از تهیه اسناد و طرح های کلان نهایی و به شورای عالی حوزه های علمیه ارسال شده است.
ایشان به کار ویژه های روحانیت به عنوان یک طرح کلیدی اشاره داشتند و افزودند هم اکنون پایه تحولات حوزه طرح آمایش و طرح درخت واره رشته ها و طرح درخت واره مهارت های حوزه می باشد که شروع شده و در حال انجام است.
حضرت آیت الله اعرافی در پایان سخنان خود به ارتباط حوزه و دانشگاه با موضوع علوم انسانی – اجتماعی اشاره نموده و افزودند در خصوص این موضوع و نحوه ارتباط، فارغ از جاروجنجال ها و رنگ و لعاب سیاسی طیفی ازدیدگاه ها وجود دارد که میزان ارتباط آن با معارف اسلامی و شرایط بومی کشورها باید مورد توجه قرار گیرد. علیرغم کارهایی که در این زمینه صورت پذیرفته است اما فضای حوزه و دانشگاه - اگر چه مجموعه هایی روی این موضوع کار می کنند- نیازمند ارائه نظریاتی در حوزه فلسفه این موضوع و در زمینه عملیاتی کردن آن می باشد. از نظر ایشان آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که سطوحی از ارتباط حوزه علوم انسانی با مسائل اسلامی تامین می شود اما در سطح عالی که نیازمند تولید علم می باشد کارهای جدی تری مورد نیاز است.
لازم به ذکر است در هفته پژوهش فعالیت های مختلفی در حوزه معاونت پژوهشی و مراکز مطالعاتی دانشگاه برگزار گردید که شامل برگزاری نشست های علمی در مراکز مطالعاتی دانشگاه، کرسی علمی – ترویجی، نمایشگاه کتاب، تور کتابخانه گردی، شرکت در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری استان و مراسم ویژه هفته پژوهش و تقدیر و تشکر از پژوهشگران برتر دانشگاه در سال ۱۳۹۷ می باشد.
