برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع
نظام ارجاع سلامت نظامی هدفمند است که علاوه بر اینکه از مراجعه مکرر بیمار به پزشکان مختلف، دریافت خدمات ناقص و تکرار خدمات تشخیصی در حوزه درمان پیشگیری می کند
بلکه
موجب کاهش هزینه های بهداشت و درمان و کاهش مصرف داروهای غیرضروری می شود، ضمن آن که تضمین کننده کیفیت ارائه خدمات درمانی نیزخواهد بود
.
ماده ۷۴ برنامه ششم توسعه و سومین اولویت ابلاغی ریاست جمهوری از جمله مستندات قانونی نظام ارجاع می باشد
.
برای اجرا و راه اندازی سیستم ارائه خدمت در قالب نظام ارجاع و پزشک خانواده نیازمند ایجاد زیر ساخت ها و تغییرات هماهنگ و منسجمی می باشیم
.
پزشک خانواده معادل نظام ارجاع نیست، یکی از زیر ساخت های لازم برای پزشک خانواده داشتن نظام ارجاع است که درکنار راهنماهای بالینی، نظام پرداخت مبتنی برعملکرد و پرونده الکترونیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
طرح تحول سلامت فضای مناسبی را برای استقرار نظام ارجاع و پزشک خانواده ایجاد کرده است و امید آن است طی چند سال آینده این نظام با موفقیت اجرا شود، این طرح نشان داد، اگر عقلانیت حاکم باشد چاره ای جز مدیریت و کنترل هزینه های غیرضروری نداریم
.
قاعده سطح بندی خدمات نخستین بحث نظام ارجاع محسوب می گردد و براساس آن لازم است در مسیر و زنجیره ارائه خدمات حدود وظایف و ارائه دهندگان خدمت مشخص باشند
:
خانه بهداشت - مرکز بهداشتی درمانی روستایی،شهری روستایی، شهری - بیمارستان عمومی، تخصصی، فوق تخصصی
اهمیت نظام ارجاع در سیستم سلامت تا آن جاست که گفته می شود۸۰ درصد بیماری در سطح اول قابل تشخیص و درمان است، لذا اصلاح سیستم ارجاع می تواند به میزان زیادی بارمراجعات تخصصی و فوق تخصصی بیمارستان ها را کاهش دهد
.
پزشکان عمومی نقش اصلی را در خدمات سطح یک بر عهده دارند و اجرای نظام ارجاع با اتصال خدمات پزشکی عمومی(سطح یک) و خدمات تخصصی(سطح
دو) موجب کاهش هزینه های نظام سلامت و ارتقای کیفیت خدمات درمانی و رضایت مندی مردم می شود
.
برنامه پزشک خانواده در سال ۱۳۸۴ در مناطق روستایی آغاز شد که طی آن پزشک مراقبت های اولیه را به جمعیت مشخص تحت پوشش خود ارائه می دهد و درصورت نیاز بیماران را به سطوح تخصصی بالاتر ارجاع می دهد، راه صحیح اجرا کردن نظام ارجاع، ارجاع الکترونیک است
.
هدف اجرای نظام ارجاع
:
۱
-
اولویت سطح ۱ بر سطوح ۲ و ۳ ، به عبارت دیگر اولویت بهداشت بر درمان می باشد و بیمار می بایست بیشتر خدمات درمانی اولیه را در سطح ۱ ارائه خدمات دریافت نماید
.
۲
-
موارد ارجاع بایستی براساس دستورالعمل ها و راهنماهای بالینی صورت گیرد(۱۵% مراجعین به سطوح بالاتر ارجاع داده شوند
(
۳
-
نظام ارجاع باعث بهبود خدمات سلامت و نهایتاً مدیریت منابع می گردد
.
نحوه استقرار نظام ارجاع در نظام سلامت
:
گام اول : درساکنین روستاها و جمعیت عشایری و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر(که به صورت غیرالکترونیک اجرا شده است
(
گام دوم : ارجاع بیماران از پزشکان شاغل در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت شهری است
(در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر
(
گام سوم : ارجاع بیماران از همه پزشکان عمومی دولتی و خصوصی طرف قرارداد نظام ارجاع
۱۰
دانشگاه در مرحله اول، ۱۰ دانشگاه در مرحله دوم و بقیه دانشگاه ها تا پایان سالجاری به سیستم ارجاع می پیوندند
.
