اشاره :
مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیئت علمی و کارشناسان جهاددانشگاهی در سال 84 فرمودند: "در مورد جهاددانشگاهی اعتقاد من این است که ترکیب جهاد و دانشگاه و تلفیق جهاد که یک امر ارزشی معنوی است با علم و دانش و با دانشگاه، دارای پیام است، نشان میدهد که میتوان علم جهادی و نیز جهاد علمی داشت. این همان کاری است که شماها مشغولید". مردم ما جهاددانشگاهی را به عنوان نهادی برخاسته از متن انقلاب میدانند که تا به امروز منشا خدمات بسیاری در حوزه علم و دانش بوده و افتخارات بسیاری را برای کشور آفریده است . مدتی است به برخی عملکردهای نهادهای زیرمجموعه جهاددانشگاهی انتقاداتی صورت گرفته که ما را بر آن داشت این انتقادات را با دکتر طیبی ریاست جهاددانشگاهی در میان بگذاریم و پاسخ های وی این مصاحبه در دو قسمت تنظیم شده که در قسمت اول دکتر طیبی به انتقادات پاسخ میدهد و قسمت دوم به موفقیتها و برنامههای فعلی و آتی جهاد میپردازد.
بیش از آنکه به سمت ریاست جهاد دانشگاهى منصوب شوید چه تصورى از این نهاد انقلابى داشتید؟ آیا شما با برنامه خاصى به ساختمان مرکزى آمدید؟
قبل از انقلاب یکى از دغدغههاى ما رفع وابستگى از بیگانگان بود. به همین دلیل در فکر تاسیس نهادى بودیم که بتواند در این راستا فعالیت کند و ما را از وابستگى بیرون برهاند و به استقلال رهنمون کند. در سال 58 در دانشگاه علم و صنعت توسط بچه مذهبىها دفتر سازندگى صنایع را به وجود آوردیم. در سال 59 که جهاد دانشگاهى تشکیل شد این مجموعه کار خود را در جهاد دانشگاهى دنبال کرد. از سال 59 تا به امروز در این نهاد برخاسته از انقلاب مشغول به کار هستم، لذا شناخت مبسوط و کاملى از جهاد دانشگاهى دارم و آگاهانه این نهاد را براى کار انتخاب کردهام. معتقدم این نهاد نمونهاى از نهادهاى انقلابى است که مىخواهد بگوید جوان ایرانى مىتواند تولید فکر و علم و فناورى کند. ما معتقدیم که توسعه بدون قرار گرفتن در یک بستر فرهنگى منبعث از تعالیم اسلامى راه به سعادت بشر نخواهد برد، بنابراین فعالیتهاى فرهنگى زیرساخت سایر فعالیتهاى ماست. علم بدون فرهنگ همچون چاقوى دولبه است. در جهاد دانشگاهى از همان ابتداى شکلگیرى کار فرهنگى یک الزام بود.
جهاد دانشگاهى در شرایط خاصى شکل گرفت. آیا افرادى که این نهاد را پایهریزى کردند و جهاد دانشگاهى را شکل دادند گرایشات سیاسى خود را نیز به جهاد منتقل کردند؟ آیا جهاد وجهه سیاسى هم داشت؟
طبیعتا این نهاد توسط دانشجویان انقلابى شکل گرفت. ممکن بود گاهى مواقع دانشجویان به اقتضاى جوانى خود در آن شرایط یکسرى فعالیتهاى سیاسى داشته باشند اما خیلى زود این نهاد متوجه شد که اگر مىخواهد در حوزه فرهنگسازى کار کند باید مرز خود را با فعالیتهاى سیاسى جدا کند و از فعالیتها و فعالان سیاسى خیلى زود جدا شدند. البته افراد مجاز بودند که سیاسى باشند و فعالیت سیاسى هم بکنند ولى کسى مجاز نبود که کار سیاسى خود را به درون مجموعه جهاد دانشگاهى منتقل کند. در جهاد دانشگاهى علم و صنعت این اتفاق افتاده بود. طیفهاى مختلف فکرى با اولویت ارزشى بودن حضور داشتند. ارزشى بودن در پذیرش نیروها اصل بود اما ممکن بود برخى براساس تقسیمبندىهاى موجود یکى چپ بود یا راست، اما این افراد فارغ از گرایشات سیاسى که داشتند بسیار روان و خوب با یکدیگر کار مىکردند والان هم در حال همکارى هستند زیرا هدف آنها تعالی، توسعه و پیشرفت کشور است و چون ارزشى هستند اختلافى هم با یکدیگر ندارند.
آیا مرکزیت جهاد هم همینطور بود؟
بله. من یاد ندارم که در مرکزیت جهاد هم سیاسىکارى و سیاستزدگى نفوذى پیدا کرده باشد. ما مىدانیم که برخى از دوستان ما در بیرون از جهاد دانشگاهى فعالیتهاى سیاسى دارند اما به هیچوجه فعالیتهاى آنان در مجموعه جهاد دانشگاهى منعکس و ترویج نمىشود. من اعتراف مىکنم در مجموعه جهاد دانشگاهى افرادى هستند که از لحاظ سیاسى قرابتى با دولت ندارند اما در حوزه علم و فناورى و سایر وظایف بهترین همکارى را با دولت دارند و حتى از بنده هم در این زمینه جلوتر هستند. البته ما خود را مبرا از خطا نمىبینیم، ممکن است اشتباهاتى صورت گرفته باشد مهم جهتگیرى کلان جهاد دانشگاهى است.
آیا قبل از تصدى ریاست جهاد انتقادى به آن داشتید که بخواهید در دوران مسئولیت خود آن انتقادات را طرح و رفع کنید؟
من از همان زمان که در جهاد علم و صنعت بودم به بعضى از فعالیتها انتقاد داشتم و سعى کردم در دوران مسئولیت خود آنها را برطرف کنم. من در همین جا اعلام مىکنم که علىرغم برخى اشتباهات جهاد دانشگاهى هیچوقت وارد بازىهاى سیاسى و عرصه سیاستزدگى نشده است. یکى از علتهاى موفقیت جهاد دانشگاهى همین موضوع است که وارد برخى خطوط قرمز نشد.
در ابتداى شکلگیرى جهاد بچههاى دفتر تحکیم نقش موثرى در آن داشتند. الان که این دفتر دچار مشکلات عدیدهاى شده برخى اظهار نگرانى مىکنند که نکند عناصر این دفتر در جهاد دانشگاهى نفوذ پیدا کرده باشند.
در آن زمان دفتر تحکیم وحدت گسترده بود و طیفهاى مختلف سیاسی، فرهنگى و اجتماعى را دور خود جمع کرده بود.شخص آقاى رئیسجمهور و تعداد زیادى از وزراى ایشان عضو دفتر تحکیم وحدت بودند. آن زمان دفتر تحکیم تنها عضو متشکل دانشجویى بود که عمدتا بچههاى ارزشى بودند. پس از آنکه این دفتر مشکلاتى پیدا کرد با آن برخورد شد و از جهاد کنار گذاشته شدند. ما معتقدیم که دردفتر تحکیم وحدت انحرافاتى به وجود آمد که به هیچعنوان این انحرافات را تائید نمىکنیم بلکه به شدت با آن مخالف هستیم. اینکه گفته مىشود بدنه این مجموعه منتسب به یک جناح سیاسى خاص است صحت ندارد. یک نفر در مجموعه کارى ما حضور دارد که گرایش سیاسى دارد اما هرگز گرایش خود را در مجموعه مطرح و گسترش نمىدهد. ما به همه گفتهایم که سعى کنند عضو هیچ حزبى نباشند.
ماکاملا بر این موضوع اشراف داریم. مسئولینى که مىخواهیم براى سمتهاى کارى انتخاب کنیم این مورد را مدنظر قرار مىدادیم که در این احزاب عضویت نداشته باشند. الان برخى مطرح مىکنند که در جهاد نیروهاى منتسب به فلان حزب سیاسى مشغول کار هستند که در عین مفید بودن براى مجموعه از انعکاس دیدگاهها و نظرات سیاسى در مجموعه پرهیز مىکنند.
جهاددانشگاهى مراکز مهم و حساسى را در زیرمجموعه خود دارد که یک نمونه آن خبرگزارى ایسنا است که گفته مىشود تبدیل به توپخانه اصلاحطلبان شده است و علیه دولت فعالیت مىکند و برخى نیروهاى ضدنظام به آنجا نفوذ کردهاند. آیا نظارتى که از آن سخن گفتید در خبرگزارى هم اعمال مىشود؟
من از همان ابتدا معتقد بودم که ایسنا بهعنوان پایگاه اطلاعرسانى جهاد باید فراجناحى و بىطرف بوده و از استقلال برخوردار باشد. با توجه به فعالیتهاى تخصصى که در جهاد صورت مىگیرد توقع داریم که ایسنا به سمت تخصصى شدن هم پیش برود و کار سیاسى در حد معتدل هم داشته باشد. اما برخى اتهاماتى که به ایسنا زده مىشود تا حد زیادى غیرواقعى است.
آیا در زمینه میزان فعالیتهاى ایسنا در حوزه سیاسى تحقیقى صورت گرفته که نشان دهد چه کسى بیشتر حرف زده و از چه کسانى بیشتر مصاحبه گرفته شده است؟
یکى از اساتید دانشگاهها این کار را انجام داد و اخبار را تحلیل محتوا کرد. اتفاقا نتیجه آن این بودکه انتقادات به دولت در این مجموعه کاهش یافته است. این قبیل بحثها تا حد زیادى ناشى از برخوردهاى سیاسى است. ما در مجموعه دولت یکى از جاهایى که رفرنس ما هستند و باید با آنها هماهنگى کنیم، معاونت رسانهاى رئیس جمهور، معاونت فرهنگى رئیس جمهور و... است. آقاى کلهر در آنجا گفتند که ایسنا عملىترین رسانه است. من هم معتقدم که باید تحولى در مدیریت ایسنا صورت بگیرد. تبعیت از رهبری، حمایت از دولت و کار تخصصى کردن. من به شدت به کار تخصصى کردن اهمیت مىدهم. در زمینه راهبردى معتقدیم ما مشکلات جدى در حوزه فرهنگى و برنامهریزى در مسائل راهبردى کشور داریم. مشکلات امروز ما مشکلات دولت آقاى احمدىنژاد نیست بلکه مشکلات قبل از انقلاب است یعنى مشکلات 150 ساله ماست. آنان به گونهاى به ما القا مىکردند که هرگز به توسعه دست نخواهیم یافت. ما در بحث توسعه نیازمند فرهنگسازى هستیم تا به جوان ایرانى بقبولانیم که او مىتواند کارهاى بزرگ کند و در این زمینه رسانه نقش بسزایى دارد. من در گذشته هفتهاى یکبار با مدیر ایسنا جلسه داشتم و الان هفتهاى دوبار شده است و مکرر با مدیر کارها را چک مىکنم. علت این ملاقات ها هم انتقاداتى که به ایشان مىشود نیست بلکه ما به کارمان اعتقاد داریم، علت اهمیت رسانه در بحث فرهنگسازى است. ما در برهه حساسى از زمان قرار داریم که نیازمند بسترسازى فرهنگى براى توسعه و پیشرفت هستیم.
انتقاداتى هم به مرکز افکارسنجى ایسپا شده و برخى معتقدند که در این مرکز نظرسنجىها جهتگیرى شده و در راستاى اغراض یک جناح سیاسى است. نظر شما در این خصوص چیست؟
نظرسنجىهایى که در ایسپا صورت گرفته تماما براساس واقعیت بوده است. البته اشتباهاتى رخ داده که ما هم به مسئولان تذکر دادیم و خواستار جلوگیرى از اتفاق افتادن اینگونه اشتباهات شدهایم.
یک اشتباهى در گذشته رخ داد که بنده مسئول مرکز را برکنار کردم. بنده در مجموع مشکل خاصى را در خصوص نظرسنجىهاى مرکز افکارسنجى نمىبینم و به شدت نسبت به عملکرد این مرکز نظارت داریم و اگر موردى را سراغ دارید که نظرسنجىهاى این مرکز براساس واقعیت نبوده یا جهتدار است به ما گزارش دهید تا برخورد کنیم.
یکى از مواردى که به انتقادات از جهاد دانشگاهى دامن زد، بزرگداشت دکتر باقر پرهام بود. گفته مىشود جهاد دانشگاهى در این زمینه فعال بود، نظر شما در این خصوص چیست؟ آیا جهاد آگاهانه این کار را انجام داد یا اینکه شناختى از هویت و شخصیت دکتر پرهام نداشت؟
متاسفانه توسط برخى افراد مغرض اطلاعات غلط و انحرافى از تحولات ورخدادهاى جهاد دانشگاهى به بیرون و بخصوص رسانهها درج مىکند که هیچ انطباقى با واقعیتهاى رخ داده در جهاد دانشگاهى ندارد. من تعجب مىکنم که چرا برخى رسانههاى معتبر کشور بدون آنکه اطلاعى از صحت و سقم ادعاهاى این افراد کسب کند نسبت به انتشار این مباحث اقدام مىکنند و جامعه را نسبت به جهاد دانشگاهى بدبین مىکنند. ما به محض اینکه متوجه شدیم آقاى باقر پرهام قرار است در این برنامه موردتجلیل قرار گیرد، معترض شدیم و خواستار حذف نام و آرم جهاد دانشگاهى از مراسم شدیم و حتى یکى از نیروهاى جهاد را در مراسم گذاشتیم که نکند مجریان مراسم نام جهاد را ببرند. ما حتى جوایز جهاد را هم پس گرفتیم. شما ببینید که ما تا چه اندازه نسبت به این موضوع دقت نظر داشتیم. ما مجموعه خیلى وسیعى هستیم و تا حد زیادى هم بر تمام مجموعه اشراف داریم و این ناجوانمردانه است که یک طرف عدهاى مغرض اقدام به تخریب جهاد دانشگاهى مىکنند.
ادامه دارد...