بررسی عوارض فشار خون در گفتگو با عضو هیات علمی دانشگاه ایران
چگونه بیماران مبتلا به دیابت از کلیه های خود مراقبت کنند
یک فوق تخصص بیماری های کلیه و فشار خون به تشریح علائم و درمان نارسایی کلیه و در نهایت مراقبت هایی کلیوی در بیماران مبتلا به دیابت پرداخت.
دکتر فرشته سدادی؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت وگو با خبرنگار روابط عمومی دانشکده پزشکی درباره نارسایی کلیوی در افراد مبتلا به دیابت گفت: دیابت می تواند کلیه ها را به صورت دفع پروتئین در ادرار و یا کاهش عملکرد کلیه یا نارسایی کلیه مبتلا کند
.
وی ادامه داد: وقتی دفع پروتئین در ادرار ظاهر می شود، عملکرد کلیه نیز کم می شود. بنابراین تشخیص زود هنگام با اندازه گیری میزان دفع پروتئین ادرار
۲۴
ساعته در بیماری دیابت مهم است
.
سدادی تصریح کرد: همچنین در مراحل پیشرفته این عارضه، اگر اقدامات حمایتی و درمانی صورت نپذیرد کلیه ها به سمت نارسایی انتهایی پیش می رود. بنابراین هر چه دفع پروتئین در ادرار بالاتر باشد، پیش آگهی کلیوی بدتر است.
وی ادامه داد: عملکرد کلیه ها را براساس میزان پالایش کلیوی می سنجند و اگر عدد آن زیر
۶۰
میلی لیتر در دقیقه محاسبه شود، یعنی کلیه ها دچار نارسایی شده اند
.
سدادی در ادامه با بیان اینکه کاهش عملکرد کلیه یا نارسایی کلیه که نوع دیگری از بیماری دیابت در کلیه است، افزود: در بیماران دیابت تیپ یک در
۷
الی
۲۴
درصد بیماران و در دیابت تیپ دو در
۳۹
تا
۵۰
درصد بیماران به این صورت است، یعنی نارسایی کلیه بدون دفع آلبومین دارند
.
وی درباره علائم بیماری کلیوی در دیابت عنوان کرد: بالا بودن فشار خون و عدم کنترل میزان قند خون مهم است. براساس معیارهای بالینی، بیماران دیابتی باید سالیانه آزمایشات اوره و کراتینین خون و میزان پروتیین در ادرار
۲۴
ساعته را چک کنند و هر گاه نتایج تست ها غیر طبیعی باشد، براساس تشخیص پزشک معالج هر سه الی شش ماه تست ها تکرار می شود. همچنین اندازه گیری فشار خون در هر جلسه ویزیت پزشک لازم است
.
سدادی درباره اینکه چه زمانی نمونه برداری از کلیه، توصیه می شود، گفت: براساس سرعت میزان افت عملکرد کلیه ها، سرعت افزایش پروتئین در ادرار و یافته های سونوگرافی و وجود آزمایش؛ آنالیز ادرار غیر طبیعی و در صورت نداشتن علائم درگیری شبکیه چشم در دیابت، پزشک تصمیم می گیرد، تکه برداری از کلیه را در برنامه تشخیصی خود قرار دهد
.
وی درخصوص درمان دارویی در بیماری های کلیوی که از دیابت نشات می گیرد، توضیح داد: ابتدا لازم است میزان قند خون در محدوده طبیعی حفظ شود، برای این منظور توصیه می شود به پزشکان متخصص داخلی و فوق تخصص غدد و متابولیسم مراجعه شود
.
سدادی ادامه داد: کنترول چربی خون و لیپیدهای سرم در محدوده طبیعی با داروهای کاهنده چربی ضروری است. همچنین فشارخون بالاتر از
۱۲۰/۸۰
حتما با داروهای کاهنده فشارخون کنترول شود
.
توصیه می کنم بدون اطلاع پزشک هیچ گاه داروهای فشارخون و انسولین و یا داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون، مصرف و قطع نشود.
وی افزود: دو داروی موثر برای کنترل قند و نیز عملکرد کلیه ها که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد به نام های امپاگلیفوزین و لینا گلیپتین است که بیمار با صلاحدید پزشک می تواند مصرف کند
.
سدادی ادامه داد: وقتی کلیه ها به سمت نارسایی پیش می رود لازم است برای کنترل کلسیم و فسفر و پتاسیم بدن از رژیم های غذایی استفاده شود و براساس سطح این الکترولیت ها دارو نیز مصرف شود. همچنین لازم است میزان کم خونی افراد در هر بار ویزیت بررسی و درمان مناسب دریافت کنند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران تصریح کرد: داروی «پنتوکسی فیلین» از طرف برخی پزشکان تجویز می شود اما موثر بودن آن در مطالعات بالینی اثبات نشده است بنابراین در بیماران کلیوی لازم نیست مصرف شود
.
سدادی درباره پیشرفت بیماری و اینگه اگر کلیه ها نتواستند به خوبی کار کنند درمان های جایگزین چیست؟ عنوان کرد: درمان های جایگزینی کار کلیه؛ شامل دیالیز و دیالیز صفاقی و در برخی موارد پیوند کلیه است
وی ادامه داد: با گذاشتن فیستول شریانی وریدی در دیالیز خونی؛ وقتی عملکرد کلیه ها زیر
۲۰
الی
۱۵
میلی لیتر در دقیقه برسد، زمان تعبیه رگ مناسب برای انجام دیالیز در ماه های آینده برای بیمار وجود دارد
.
و هرگاه میزان فیلتراسیون گلومرولی زیر
۱۰
الی
۱۲
میلی لیتر در دقیقه رسید و یا بیمار دچار علائم بالا بودن اوره و سموم اورمیک بود دیالیز شروع می شود
.
سدادی ادامه داد: شایعترین علائم برای شروع دیالیز بی اشتهایی تهوع و استفراغ و تنگی نفس و بالا بودن فشار خون و پتاسیم سرم است که با دارو کنترول نمی شود، همچنین اسیدوز بدن، علائم نوروپاتی اورمیک از بی خوابی و عدم تعادل و علائم فلج ناگهانی و یک طرفه شدن اندام ها به صورت افتادگی دست و پا و تشنج و سندرم پاهای بی قرار نیز مهم است.
وی تصریح کرد: خارش شدید نشانه ایی از رسوب کلسیم و فسفر در زیر پوست می تواند، باشد و مربوط به عدم کنترل مناسب و پر کاری غده پاراتیرویید است که از طرف نفرولوژیست تشخیص داده و درمان مناسب انجام می شود
.
سدادی درباره کنترل و درمان اوره در زمانی که کلیه ها نارسایی پیدا کردند، عنوان کرد: گذاشتن کاتتر دیالیز صفاقی و دیالیز صفاقی از روش های مناسب کاهش اوره بدن در بیماران با نارسایی کلیه در زمینه دیابت است. همچنین از طریق جراحی لاپارسکوپی، کاتتر در شکم بیمار تعبیه می شود و از سوی پرستار دیالیز صفاقی، آموزش های لازم به بیمار تا شروع دیالیز ارائه می شود
.
وی درباره زمان پیوند کلیه که به عنوان آخرین راه درمان مطرح است، خاطرنشان کرد: پیوند از روش های دیگر درمان جایگزین کلیه است، همچنین پیوند کلیه برای بیماران نارسایی انتهایی کلیه و دیابت است که پس از بررسی آزمایشات تجانس بافتی یا
HLA
بین دهنده و گیرنده و مشاوره ها زیر نظر نفرولوژیست می تواند، انجام شود
.
گفتنی است، بیماری دیابت از جمله بیماری هایی است که می تواند اندام های حیاتی فرد مبتلا را درگیر کند، یکی از این اندام ها کلیه ها هستند که اگر درست کار نکنند و یا نارسایی کلیه به وجود آید، مشکلات متعددی برای شخص و خانواده او و نظام درمان ایجاد می شود
.
برای درمان بیماری های کلیوی ناشی از دیابت ابتدا باید قند، فشار خون و چربی را با دارو کنترل کرد و در مواردی که پیشرفت بیماری بالا باشد و کلیه ها نتوانند وظیفه خود را به درستی در بدن انجام دهند، از درمانهای جایگزینی کار کلیه -شامل دیالیز، همودیالیز و دیالیز صفاقی و حتی پیوند کلیه استفاده می شود
.
پایان مطلب//
مرجان خرم
