گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه ایران؛
حرکت جدی در مسیر کارآفرینی و فناوری های خلاقانه
گروه علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، برنامه‌های ویژه‌ای در حوزه های مختلف پژوهشی، فناوری، و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم تدارک دیده است و تلاش دارد با ایجاد انگیزه کارآفرینی در گروه، از فرصت های بهره برداری فناوری های خلاقانه، نقش جدی تری را در توسعه تکنولوژی و ایجاد در آمدزایی در قالب فعالیت های کارآفرینی به وجود آورد.
در این راستا با دکتر مژگان عشاقی؛ دکتری تخصصی باکتری شناسی پزشکی، مدیر گروه علوم آزمایشگاهی و میکروب شناسی مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفتگو می کنیم.
در مورد تاریخچه گروه علوم آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی ایران توضیح دهید؟
دانشگاه علوم پزشکی ایران برای اولین بار در سال ۱۳۵۶ اقدام به پذیرش دانشجو در رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی کرد؛ پس از انقلاب فرهنگی به تربیت دانشجویان در مقطع کاردانی و نیز دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی (تا ۱۳۷۳) اهتمام ورزید و سپس در مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته روزانه و شبانه دانشجو مورد پذیرش قرار‌گرفت.
پذیرش اولین دوره کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی از سال ۱۳۸۷ آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. در حال حاضر دانشجویان این رشته، در دو مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته روزانه علوم آزمایشگاهی به تحصیل اشتغال دارند. دانشجویان رشته علوم آزمایشگاهی در طی دوران تحصیل خود در آزمایشگاه‌های پایه و تخصصی مجهز و مجزای گروه و دانشکده آموزش می‌بینند که شامل موارد ذیل است:
آزمایشگاه ایمونولوژی وسرولوژی، آزمایشگاه انگل شناسی، آزمایشگاه بیوشیمی، آزمایشگاه قارچ شناسی، آزمایشگاه میکروب شناسی، آزمایشگاه هماتولوژی، آزمایشگاه بافت شناسی، آزمایشگاه شیمی آنالیز
پس از اخذ مجوز پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته میکروب شناسی مواد غذایی در سال ۱۳۹۶، گروه علوم آزمایشگاهی از سال ۱۳۹۷ تاکنون ۳ دوره دانشجو در این رشته پذیرش دانشجو داشته است.
گروه در رشته تحصیلات تکمیلی علوم آزمایشگاهی از سال ۱۳۹۷ تاکنون ۳ دوره به تربیت دانشجو در این خصوص پرداخته است.
در گروه شما چند نفر اعضای هیئت علمی و دانشجو و در چه مقطعی هستند؟
در حال حاضر یازده عضو هیئت علمی، حدود ۱۶۰ دانشجوی مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته، ۱۵ نفر دانشجوی کارشناسی ارشد میکروب شناسی مواد غذایی و ۱۲ نفر دانشجوی دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی در گروه حضور دارند.
گروه شما در حوزه پژوهشی، فناوری، و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟
به منظور دستیابی به اهداف دانشگاه نسل سوم و ارتقا مهارت آموزی دانشجویان، کارشناسان آزمایشگاه و اعضای هیئت علمی در این راستا، گروه علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، برنامه‌های ویژه‌ای در حوزه های مختلف پژوهشی، فناوری، و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم تدارک دیده است و تلاش دارد با ایجاد انگیزه کارآفرینی در گروه، از فرصت های بهره برداری فناوری های خلاقانه، نقش جدی تری را در توسعه تکنولوژی و ایجاد در آمدزایی در قالب فعالیت های کارافرینی به وجود آورد.
برخی از اقدامات و فعالیت‌های انجام شده در این خصوص عبارتند از:
-
ارتقای سطح علمی، آموزشی و تحقیقاتی اعضای هیئت علمی
-
انجام پروژه‌های علمی و چاپ مقالات با کیفیت
-
ارتقاء سطح همکاری‌های متقابل با سایر مراکز تحقیقاتی داخل و خارج کشور
-
عقد تفاهم نامه همکاری های آموزشی و پژوهشی و فعالیت بین دانشگاهی
-
تلاش در بکارگیری روش‌های نوین و تکنولوژی‌های کاربردی در حیطه‌های آموزشی
-
بازنگری برنامه‌های آموزشی گروه علوم آزمایشگاهی و میکروب شناسی مواد غذایی (۴ تن از اعضای گروه از موثرترین افراد در این برنامه بوده‌اند)
-
تلاش در تدوین پایان نامه‌های دانشجویی بر اساس نیاز جامعه و سوق آن به سمت تولید محصول
-
ایجاد انگیزه در اساتید و دانشجویان و کارشناسان گروه در جهت به‌کارگیری نوآوری در آموزش و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان و خلق ثروت
-
برنامه ریزی برای انجام فعالیت‌های آموزشی در عرصه منطقه‌ای
اهداف و برنامه استراتژیک گروه شما چیست؟
از مهمترین برنامه های استراتژیک گروه می توان به ارتقای فرآیند‌های آموزشی گروه و به روز رسانی کیفیت آموزش متناسب با استاندارد‌های تعریف شده، تولید محتوای آموزشی، تهیه لاگ بوک‌های کارآموزی بر اساس سرفصل جدید و ارتقای آموزش مجازی، برگزاری دوره‌های کوتاه مدت مهارتی در رشته‌های علوم آزمایشگاهی و میکروب شناسی مواد غذایی ،ارائه خدمت به بخش درمان (خصوصی و دولتی) با انجام تست‌های تخصصی و مشاوره علمی به آنان، برگزاری کارگاه‌های کارآفرینی، فنآوری‌های نوین و خلاقیت وفراهم سازی زمینه‌های همکاری با صنعت اشاره کرد.
هچنین اجرای استاندارد‌های لازم آزمایشگاهی جهت تضمین کیفیت و ایمنی در آزمایشگاه های گروه، تالیف کتاب در جهت بهبود مهارت‌های علمی دانشجویان، به روز کردن سایت گروه جهت ارائه اطلاعات کافی به کاربران، ایجاد بانک‌های میکرو ارگانیسمی، تاسیس آزمایشگاه همکار میکروب شناسی مواد غذایی جهت درآمدزایی گروه وارائه خدمات آزمایشگاهی به پژوهشگران دانشگاه و خارج دانشگاه هم از دیگر اهداف گروه علوم آزمایشگاهی است..
پاندمی کرونا چه تاثیری بر روی گروه شما گذاشته و گروه علوم آزمایشگاهی چه اقداماتی در دوران کرونا انجام داده است؟
پاندمی کرونا تاثیرات بسیار زیادی بر روی سیستم آموزش و پژوهش گروه داشته و بسیاری از اقدامات در محیط آموزشی از جمله ساعت‌ها و روش‌های آموزشی به علت رعایت ایمنی دانشجویان و اساتید تغییرات چشمگیری داشته است و با چالش‌های متعددی برای بهینه کردن آموزش و ارزیابی دانشجویان روبرو بوده‌ایم.
در رشته علوم آزمایشگاهی ضرورت همراهی پایاپای آموزش تئوری و عملی از اهمیت بسیاری برخوردار است و تفهیم دروس در کنار کسب مهارت علمی در آزمایشگاه‌ها منجر به تربیت دانشجویان توانمندتر و با مهارت کرده که متاسفانه در دوران پاندمی کرونا این امر محقق نشد.
استفاده از روش‌های جایگزین آموزش آنلاین و تکنولوژی‌های آموزشی و حرکت به سمت مجازی‌سازی فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی و تعامل با همکاران و دانشجویان، از راهکارهای استفاده شده در راستای مدیریت این اختلال ایجاد شده، بوده است .
گروه با تولید محتوای علمی و بارگزاری فیلم‌های ویدئویی تا حدودی این نقص را جبران کرده و از فرصت‌های کاهش موج کرونا به صورت فشرده وبا رعایت سختگیرانه پروتکل‌های بهداشتی کلاس‌های عملی را برگزار کرد.
در ضمن اعضای گروه در این مدت در ساعاتی پاسخگوی سوالات دانشجویان به صورت آنلاین بوده‌اند.
چالش‌ها و مشکلات موجود در گروه چیست؟
با توجه به تنوع رشته در گروه علوم آزمایشگاهی و دامنه گسترده فعالیت‌های گروه، مهمترین مشکلات در حال حاضر تهیه مواد آزمایشگاهی و نوسازی و خرید تجهیزات پیشرفته و به روز است و نیز با محدودیت‌هایی که بودجه‌های تحقیقاتی دارد، امکان انجام فعالیت‌های پژوهشی در سطح پیشرفته و با اهداف بلند مدت وجود ندارد.
گروه شما در راستای پاسخگویی اجتماعی چه نیازهایی از جامعه را برطرف می‌کند؟
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی بخشی از نیاز‌های حوزه سلامت را در بخش درمان با مهارت و تشخیص خود مرتفع می کنند وفارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد میکروب شناسی مواد غذایی هم با حضور در صنایع وکارخانجات غذایی و می‌توانند نقش مهم خود را در سلامت افراد جامعه ایفا نمایند.
قابل ذکر است که افراد متخصص دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی می‌توانند در سطح عالی به عنوان مسئول فنی آزمایشگاه‌های بیمارستان‌ها و بخش خصوصی به بیماران خدمات ارائه کنند.
ارائه مشاوره بالینی و آزمایشگاهی به بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌های سطح کشور وهمکاری برخی از اعضای هیئت علمی به عنوان مسئول فنی در بیمارستان‌ها از دیگر رسالت های اجتماعی گروه علوم آزمایشگاهی است.
پایان گفتگو: ره نورد
با همکاری مسئول روابط عمومی دانشکده پیراپزشکی: خانم معاونی
