گروه طب فیزیکی و توانبخشی
دانشگاه ایران؛ فعال در حوزه تحقیق و توسعه
تولید دستگاه
شبیه ساز
تحریکات مکرر مغزی، الکترود تست عصب پودندال، دستگاه ویبراتور برای توانبخشی پارکینسون و ارتوز درمان خشکی انگشت، نمونه هایی از چندین اختراع ثبت شده
در گروه طب فیزیکی و توانبخشی
دانشگاه علوم پزشکی ایران
است؛ این گروه در تحقیق و توسعه دستگاه های الکترودیاگنوز ساخت داخل کشور نیز همکاری داشته است
.
درخصوص معرفی گروه های آموزشی دانشکده پزشکی، گفتگویی با دکتر غلامرضا رئیسی؛ مدیرگروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شده است.
با سلام لطفا مختصری درخصوص خود و سابقه حضور در دانشگاه توضیح بفرمایید؟
دکتر غلامرضا رئیسی هستم، فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دارای رتبه برتر بورد کشوری سال
۱۳۸۲
و عنوان پزشک نمونه در کشور به انتخاب سازمان نظام پزشکی در سال
۱۳۸۳
، که در حال حاضر رتبه استادی دارم. از سال
۱۳۸۳
عضو هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی ایران هستم و با همکاری سایر اساتید، گروه طب فیزیکی و توانبخشی را در سال
۱۳۸۳
تشکیل دادیم
.
تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در گروه در تمامی مقاطع (ارشد، دکترا، پزشکی عمومی، دستیار تخصصی و فوق تخصصی) به تفکیک چند نفر هستند؟
در حال حاضر
۲۷
دستیار تخصصی در گروه حضور دارند و ماهیانه کارورزان برای دوره دو هفته ای حضور پیدا می کنند.
لطفا نقاط قوت و ضعف گروه خود را نسبت به سایر دانشگاههای علوم پزشکی مطرح کشور (از لحاظ سابقه، تجهیزات و امکانات، نوآوریها، اختراعات، دستاوردها و...) توضیح دهید
.
گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران
۱۱
عضو هیئت علمی شامل دو استاد و سه دانشیار دارد که چهار نفر عضو هیئت بورد طب فیزیکی و طب سالمندی بوده و دو عضو هیئت علمی دارای فلوشیپ هستند. این گروه یکی از بهترین گروههای طب فیزیکی و توانبخشی در سطح کشور بوده که تا کنون
۵۸
فارغ التحصیل داشته است. آموزش فعال در بیمارستانهای فیروزگر، رسول اکرم (ص)، شفایحیائیان، حضرت فاطمه (س) و علی اصغر، تمام دیسیپلین های طب فیزیکی را پوشش می دهد. گروه دارای تخت بستری در بیمارستان فیروزگر نیز می باشد که بیماران نیازمند به توانبخشی بستری شده و دستیاران با روند بستری توانبخشی نیز آشنا می شوند. همچنین گروه دارای امکانات مختلف مورد نیاز رشته نیز هست. مرکز خیریه حمایتی بیماران سکته مغزی نیز با تلاش اساتید گروه تشکیل شده و در این زمینه پیشرو می باشد
.
در مرکز تحقیقات بیماریهای عصبی عضلانی اسکلتی، تحقیقات با کیفیت بالا در حال انجام است. از جمله، بخشهای فعال تحقیقاتی که در سطح بین المللی در حال خدمت و پژوهش می باشد می توان به مواردی نظیر توانبخشی کف لگن، نورومدولیشن، مداخلات درد و الکترودیاگنوز اشاره کرد
.
فارغ التحصیلان دانشگاه علوم پزشکی ایران هر ساله جزو رتبه های موفق بورد تخصصی بوده اند و در حال حاضر تعدادی از آنها به عنوان هیئت علمی در دانشگاههای ایران، تهران، شهید بهشتی، همدان، اهواز، یزد و کاشان مشغول به فعالیت هستند
.
تا کنون چند اختراع از گروه ثبت شده و برخی از آنها در مقالات تحقیقاتی مورد استفاده قرار گرفته اند. به عنوان مثال تولید دستگاه
شبیه ساز
تحریکات مکرر مغزی، تولید الکترود تست عصب پودندال، تولید دستگاه ویبراتور برای توانبخشی پارکینسون و ارتوز درمان خشکی انگشت را می توان نام برد. این گروه در تحقیق و توسعه دستگاههای الکترودیاگنوز ساخت داخل کشور نیز همکاری داشته است.
اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت گروه خود را شرح دهید و بیان کنید در جهت حرکت به سمت دانشگاههای نسل سوم در
۵
سال آینده، چه برنامه ای دارید؟
گروه طب فیزیکی و توانبخشی در ارزیابی مزیت رقابتی در سطح دانشگاه حوزه های دانشی منتخب قرار داشته و با توجه به برنامه ریزی بلند مدت انجام شده تلاش می کند به سطح بالاتری در استانداردهای بین المللی در آموزش و پژوهش دست یابد
.
راه اندازی برنامه های فلوشیپ رشته طب فیزیکی و توانبخشی، جذب دستیاران پژوهشی، گسترش دوره های کوتاه مدت آموزشی، گسترش بخشهای بستری توانبخشی، افزایش همکاریهای بین المللی در آموزش و تحقیقات و جذب دستیاران بین المللی از مهمترین برنامه های گروه می باشد.
درخصوص امکانات گروه در زمینه درآمدزایی، چه پتانسیل‌هایی وجود دارد و چه اقداماتی تا کنون انجام شده است؟
علاوه بر جذب بودجه از سایر منابع و کمک افراد خیر، بخش طب فیزیکی و توانبخشی داری پتانسیل بالایی در ارائه خدمات و تولید دستگاههای تشخیصی درمانی است. همچنین در بخش آموزش در سطح کشوری یا بین المللی، گروه داری پتانسیل بسیار بالایی است
.
اگر فعالیت مشترکی با سایر گروههای آموزشی (با ارجحیت ارتباط علوم پایه و بالین) وجود دارد، توضیح داده و در غیر این صورت، در خصوص امکان برقراری این‌گونه فعالیتها و راهکار آن، شرح مختصری مبذول فرمائید
.
گروه طب فیزیکی و توانبخشی همکاری آموزشی و تحقیقاتی با گروههای مختلف از جمله در بخش سلولهای بنیادی دارد. سایر همکاریهای آموزشی و تحقیقاتی با توجه به ماهیت رشته، با گروههای آموزش پزشکی، کاردرمانی، فیزیوتراپی، ژنتیک، پاتولوژی، ارتوپدی، پزشکی اجتماعی، جراحی اعصاب، ارتوپدی فنی، بخش جراحی کولورکتال، گوارش، زنان، درد، بیوشیمی و مهندسی پزشکی بوده و بر اساس آخرین ارزیابی،
۳۵
درصد از مقالات گروه نیز با همکاری بین المللی بوده است
.
در راستای ارتقاء وضعیت رفتار حرفه‌ای
(Professionalism)
، چه فعالیت‌هایی در گروه شما تا کنون صورت گرفته، در حال حاضر وضعیت به چه صورت است و چه برنامه‌هایی برای آینده دارید؟
بخش طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران از ابتدای تشکیل، درخصوص رفتار حرفه ای و آموزش اهمیت ویژه ای قایل بوده به طوری که مکررا موارد مرتبط پایش شده و چند تحقیق نیز در این زمینه به صورت پایان نامه انجام و در مجلات بین المللی وکشوری چاپ شده است
.
لطفا افراد شاخص و پیشکسوت گروه (از لحاظ اخلاقی، علمی و...)، که در حال حاضر مشغول به کار بوده و یا باز نشسته شده‌اند، را نام برده، شرح مختصری از عملکرد و نکات برجسته ایشان را بیان نمایید
.
دانشگاه علوم پزشکی ایران قدیمی ترین مراکز طب فیزیکی و توانبخشی کشور را در بیمارستان شفایحیائیان و فیروزگر داشته است. متاسفانه مدتی فعالیتهای این رشته متوقف مانده بود که با تشکیل گروه در سال
۱۳۸۳
مجددا این رشته در دانشگاه فعال شد
.
خوشبختانه اساتید گروه جزو افراد شاخص در سطح کشوری و بین المللی هستند. دکتر بیژن فروغ که داری رتبه استادی بوده و پیشکسوت گروه هستند و مدتها در سمت مدیر گروه تلاش زیادی در توسعه گروه داشته اند دکتر کورش منصوری برای چند سال عضو هیئت بورد طب ورزشی بودند و در انجام تست الکترودیاگنوز بر روی مدلهای حیوانی جز افراد شناخته شده کشوری هستند. دکتر طناز احدی در توانبخشی زنان و بیماریهای کف لگن جزو افراد شناخته شده ملی و بین المللی می باشند. دکتر مدنی و آقای دکتر بابایی دوره هایفلوشیپ خارج از کشور گذرانده اند. همچنین دکتر سجادی مدیر گروه طب سالمندی می باشند. دکتر یوسفی در زمان کرونا منشا خدمات زیادی، به خصوص در جذب بودجه و امکانات از طریق خیرین بوده و فعالیت زیادی در این خصوص داشته اند
.
راهکارهای ارتقاء همه جانبه اعضاء هیئت علمی از نظر شما چیست؟
به نظر من مهمترین عامل در ارتقاء همه جانبه اعضا هیئت علمی، داشتن آرامش در گروه در کنار جو عمومی پیشرفت و توسعه است. انسجام گروه باعث می شود حتی در مواردی که یک عضو با مشکلی برخورد کند، با کمک گروه بر مشکلات غلبه کند. با این حال شرایط اقتصادی دشوار اعضای هیئت علمی به خصوص افراد جوان مهمترین دغدغه این روزها است.
در یک نظام ارزیابی همان طور که عضو هیئت علمی باید پاسخگوی مدیران باشد، مدیران نیز باید پاسخگوی اعضاء هیئت علمی باشند. از دیدگاه شما ارزیابی مدیر گروه با چه معیارهایی و چگونه باید انجام شود؟
خوشبختانه مدیران گروه انتخابی می باشند و بر اساس رای گیری در گروه انتخاب می شوند. بهترین معیار ارزیابی مدیر گروه اعضای هیئت علمی گروه و نقطه نظر آنها است
.
با توجه به شیوع پاندمی کووید -
۱۹
چه تغییراتی در محتوا و روند آموزش و پژوهش در گروه شما ایجاد شده است؟
اگرچه کاهش تعداد موارد سرپایی و بستری باعث کاهش مواجهه عملی با بیماران شد اما برگزاری منظم کلاسهای تئوری، ژورنال کلاب و بررسی مورد و بحث آنلاین باعث شده که علاوه بر جمع آوری مجموعه بسیار خوبی از فیلمهای با کیفیت از اساتید و دستیاران، وقت دستیاران در رفت و آمد به بیمارستان برای شرکت در کلاس کمتر تلف شود. به علاوه برگزاری آزمون آسکی و کتبی در مرکز آزمون دانشگاه تجربه بسیار خوبی بود. متاسفانه زیرساختهای دانشگاه در برگزاری کلاسها هنوز مناسب نیست که امیدوارم در آینده بهتر شود. با وجود تمام موارد فوق، سعی شد در بالین، علی رغم تعداد کم بیماران، حداکثر آموزش در این دوران داده شود
.
آیا به لحاظ ارتباط رشته در گروه شما تحقیقاتی درخصوص پاندمی کووید -
۱۹
صورت گرفته است؟ اگر پاسخ شما مثبت است لطفا موضوع این تحقیقات را نام برده، توضیح بفرمائید نتیجه تحقیقات در این خصوص آیا به تولید محصول نیز منجر شده است یا خیر؟
متاسفانه بسیاری از مراجعین ما از دسترسی به خدمات توانبخشی محروم شدند که با همت اساتید، طرح توانبخشی از راه دور یا تله ریهب در بخش راه اندازی شد که در مرحله اول به بیماران سکته مغزی سرویس داده می شود. همچنین افراد مبتلا به کووید به خصوص افرادی که بستری می شوند از ابتدا نیازمند خدمات توانبخشی به خصوص توانبخشی ریوی هستند. از ابتدای همه گیری کوید
۱۹
، فیلمهای آموزشی برای بیماران در این خصوص تهیه و به آنها ارائه شد
.
در طولانی مدت نیز افراد مبتلا به عوارض کووید، نیازمند خدمات توانبخشی هستند. تحقیقات متعددی در این زمینه در بخش طب فیزیکی و توانبخشی در جریان است که بر عوارض نورو ماسکولار، سارکوپنی و سندرومهای درد مزمن متمرکز بوده که هنوز نتایج آن منتشر نشده است
.
اگر پاندمی کرونا به طور مستقیم بر بیماران مراجعه کننده شما تاثیر گذاشته است، توصیه شما به مردم چیست؟
توصیه می کنیم برای موارد ضروری به مراکز درمانی مراجعه کنند و درخواست عکس، آزمایش و... غیر ضروری نکنند. با این حال نباید ترس از بیماری باعث شود در مواردی که ضرورت دارد از مراجعه خوداری کنند
.
به نظر شما تحقیق و پژوهش درشرایط فعلی جهان (با توجه به پاندمی کرونا) باید به کدام جهت حرکت کند؟
در برخی موارد با توجه به اینکه پیگیری بیماران به صرف انجام تحقیق، در شرایط کرونا گاهی حتی اخلاقی نیست، در گروه ما تمرکز بیشتری بر تحقیقات مرور سیستماتیک و متاآنالیز بوده است
.
به نظر شما ارتباط گروههای پایه و بالینی تا چه حد ممکن است ما را در جهت مهار پاندمی کرونا یاری کند؟
مشارکت با گروههای علوم پایه و سایر گروههای بالینی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است
.
لطفا یک پیام آموزشی برای عموم مخاطبان در حوزه مربوطه ارائه کنید
.
باید سعی کنیم حتی در بدترین شرایط، از اهداف متعالی خود دور نشویم. مثلا گروه ما در دوران همه گیری، با توسعه آموزش مجازی توانست مجموعه آموزشی بسیار خوبی برای دستیاران مهیا کند که تا چند سال آینده می توان از آن استفاده کرد.
پیام شما برای دانشجویانی که تازه وارد این رشته شده‌اند و یا قصد وارد شدن به این رشته را دارند، چیست؟
دانشجویان در زمان انتخاب هر رشته ای، باید حتما از قبل با اساتید و دستیاران مشورت کنند و حتی در صورت امکان یک دوره را در بخش بگذرانند. گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه ایران هر ساله قبل از انتخاب رشته، از دستیاران دعوت می کند که در بخش حضور یابند و علایق و توانایی های خود را بسنجند. خوشبختانه تا کنون دستیار انصرافی نداشته ایم و همه دستیاران علاقه مند بوده اند
.
پایان گفتگو
مرجان خرم
