وبینار رویایی با رنج ناشی از فقدان در همه گیری کرونا با سخنرانی اساتید روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه :سلسله وبینارهای برنامه اقدام پژوهی مشترک دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان و گروه روانپزشکی با محوریت رویایی با رنج ناشی از فقدان در همه گیری کرونا روز دوشنبه ۳۰ تیر ۱۳۹۹ برگزار شد.
دکتر مهدی نصر اصفهانی و دکتر نوشین خادم الرضا از اساتید روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این وبینار به ارائه سخنرانی پرداختند.
در ذیل به اهم موارد یاد شده در این وبینار اشاره می شود:
استرس های روزمره تجربه متعارف و آشنای همه انسانهاست. همه ما در مقاطعی از زندگی استرس های زیادی را تجربه کرده ایم اما رنج ناشی از ابتلا به بیماری مهلک خود حکایت دیگری دارد. اکنون بیش از چندین ماه است که کشور ما دچار یک همه گیری بیماری کرونا شده است. بیماری ای که علاوه بر ایجاد نگرانی عمومی تمام فرایند های زندگی روزمره آدمی را تحت تاثیر قرار داده است. مقایسه این همه گیری با بلایای طبیعی دیگر همچون زلزله و سیل نشان می دهد که در همه گیری بیماری کرونا موانع جدی برای عبور از بحران آن وجود دارد. به عبارت دیگر مکانیسم های مقابله با ان بسیار پیچیده تر است. برای روشن شدن مطلب اشاره مختصری به یک بلای طبیعی مثل زلزله می شود. زلزله در زمانی نامشخص و در دوره ی بسیار محدودی اتفاق افتاده و ممکن است تلفات سنگینی هم همراه داشته باشد و افراد بسیاری داغدار و بی خانمان شوند. در این گونه موارد معمولا یک احساس همبستگی عمومی و یک عزم ملی برای کمک به قربانیان حادثه شکل می گیرد و تلاش گسترده ای برای رسیدگی هرچه سریع تر به منطقه آسیب دیده صورت می گیرد. در این شرایط آنچه اتفاق می افتد حضور همگانی افراد برای کمک و حمایت عاطفی از بازماندگان است. این امر خود می تواند کمک موثری برای طی کردن مرحله داغداری آنان بکند. نیروهای کمک کننده معمولا بدون نگرانی از آسیب خود از نزدیک وارد عمل شده و با در آغوش کشیدن بازماندگان سعی در همدردی و مشارکت در احساس و غم و اندوه آنان دارند. این نیروهای امدادی هیچ نگرانی از احتمال آسیب به خود و خانواده نداشته و علی رغم خستگی فراوان با اشتیاق به فعالیت کمک رسانی خود ادامه می دهند. در چنین شرایطی سایر فعالیت های اجتماعی کشور به جریان طبیعی خود ادامه می دهند و فق منطقه آسیب دیده است که شرایط استثنایی دارد. برعکس، در همه گیری بیماری کرونا که شاید تلفات انسانی آن به اندازه بلایای طبیعی هم نباشد تاثیرات بسیار پیچیده تری بر انسان می گذارد که به بعضی از آنها اشاره می شود:
• در گیری کل یک کشور و جهان با موضوع و نه فقط یک شهر خاص
• ترس شدید از ابتلا به بیماری که به شدت مسری است و خطر مرگ و میر دارد
• مواجه شدن مستمر روزانه با آمار و ارقام مبتلایان و تلفات انسانی
•ایجاد محدودیت جدی در روابط خانوادگی و شغلی کلیه افراد جامعه
عدم امکان گریز از شرایط بوجود آمده
تحت تاثیر قرار گرفتن تمام فعالیت ها و برنامه ریزی های افراد جامعه در شرایط همه گیری بیماری
• نگرانی در انجام فعالیت های عادی و روزمره از جمله خرید، کار اداری و ...
• عدم امکان برگزاری فعالیت های تفریحی و ورزشی که می تواند کمک به تخلیه هیجانی کند
• عدم امکان برگزاری مناسب خاکسپاری و مراسم عزاداری برای فوت شدگان
مشکل در خدمت رسانی عزیزان مبتلا به دلیل خطر ابتلای خود و دیگر اعضای دیگر خانواده و ایجاد تعارض درونی در صورت فوت فرد مبتلا
• تشدید بحران مالی افراد و خانواده ناشی از تاثیر بیماری بر فعالیت های اقتصادی کشور
• وجود تنش های ناشی از تحمیل شرایط قرنطینه به فرد مبتلا به کرونا
•عدم امکان ملاقات بیماران بستری در بخش های کرونا و یا ICU توسط افراد خانواده و فوت بیمار
•محدودیت های ناشی از لغو پرواز ها و سفر های افراد برای مشارکت و همدردی با وابستگان و بازماندگان
علاوه بر شرایط فوق، برای کسانی که در صف مقدم خدمت رسانی به بیماران در مراکز درمانی هستند عوامل زیر هم اضافه می شود:
▪︎فشار کار در شرایط دشوار با پوشش حفاظتی طولانی مدت، برای بسیاری از افراد تحمل ناپذیر است.
▪︎تعارض بین خدمت رسانی به بیماران بستری و وابستگان خود که به بیماری کرونا مبتلا شده اند.
▪︎مواجهه مکرر و بیش از معمول با مرگ و میر بیماران
▪︎مواجه شدن با اجتناب سایر افراد فامیل و آشنایان با آنان به دلیل ترس از ناقل بودن آنان
▪︎ناهماهنگی بین فعالیت های خدمت رسانی به بیماران و شرایط ویژه اعلام شده کشور در شرایط کرونا ( مانند تعطیلی موسسات آموزشی و برگزاری مجازی کلاس ها بخصوص برای افرادی که کودکان مدرسه ای دارند)
▪︎احساس تبعیض در فعالیت در بخش کرونا در مقایسه با بخش های دیگر
وجود بیماری زمینه ای کادر درمان و کار با بیماران کرونایی که ریسک خطر را بالاتر می برد در مقایسه با دیگران
تعارض در رویارویی با بیماران بخش که در ابتدا حال عمومی خوب دارند ولی به سرعت حال آنان برو به وخامت گذاشته و منجر به فوت می شود
▪︎استرس مواجه شدن با همکاری که به بیماری کرونا مبتلا شده و یا فوت او
مواجه شدن با حجم کار زیاد و نگرفتن تشویق متناسب با آن
▪︎احساس تعارض در حذف مرخصی های کادر درمان در برابر تعطیلی سایر اقشار
▪︎استرس خود و دیگر مراقبتی بیشتر به دلیل مواجهه مکرر با بیماران بستری و سرپایی در فضای خانوادگی
▪︎با توجه تعریف فقدان که عبارت است از قرار گرفتن در یک موقعیتی که فرد چیزی یا امکاناتی و یا شخص مورد علاقه خود را از دست می دهد، به نظر می رسد که ما در شرایط بیماری کرونا نه با یک فقدان بلکه با چندین فقدان روبه رو هستیم و به همین دلیل مداخله در آن پیچیده تر است.
بعضی از روش های زیر می تواند کمک کننده باشد:
☆پذیرش واقعیت و آموختن روش های خود مراقبتی
☆برقراری ارتباط مجازی با وابستگان و آشنایان و همکاران و تشویق به صحبت راجع به موضوع
☆آموختن روشهای مدیریت استرس (روشهای آرام سازی، کنترل خشم، مدیریت زمان، حل مسئله و بهره گیری از حمایت های اجتماعی)
☆شناسایی علائم هشداردهنده اولیه اضظراب و افسردگی و گرفتن مشاوره تخصصی
☆حذف موقتی وظایف غیر ضروری و به تعویق انداختن آنها
☆مشارکت و ابراز همدلی با بازماندگان متوفی با رعایت اصول بهداشتی همراه با تاکید بر بیان احساسات
☆حمایت روانی از افراد مبتلا به بیماری و خانواده آنها با رعایت مقررات بهداشتی
برای کادر درمان برگزاری جلسات مرور استرس های موجود و ارائه راهکارهای مناسب
☆استفاده از ظرفیت های مذهبی و معنوی به منظور کاهش تنش
