هشدار معاون وزیر بهداشت نسبت به نقش اساسی چربی خون بالا در ۵۰ هزار مرگ زودرس ایرانی ها

عمومی
پنجشنبه 15 خرداد 1399 ساعت 14:2
805
دیده بان علم ایران
بر اساس نتایج یک مطالعه بزرگ و بی سابقه بین المللی، چربی خون بالا که در سال ۲۰۱۷ مسوول بیش از سه میلیون مرگ مرتبط با بیماری های قلبی و عروقی و سکته مغزی در جهان بوده، با تغییر و تحولات جدی بویژه از نظر جغرافیایی مواجه شده است.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، این مطالعه مهم جهانی تحت عنوان : Repositioning of the global epicentre of nonoptimal cholesterol که توسط امپریال کالج لندن به رهبری دکتر مجید عزتی، استاد ایرانی این دانشگاه و با مشارکت تعداد زیادی از محققان سراسر جهان از جمله ده ها محقق از ایران صورت گرفته و نتایج آن ژوئن ۲۰۲۰ در مجله «نیچر» به چاپ رسیده، حاصل بررسی ۱۱۲۷ مطالعه مبتنی بر جمعیت است که برای نخستین بار، با استفاده از داده های بیش از ۱۰۲ میلیون فرد ۱۸ سال و بالاتر، به ارزیابی میانگین و روند تغییرات چربی خون خوب ( H igh –Density Lipoprotein / HDL ) و چربی خون بد
( Low Density   Lipoprotein / LDL) یا NON-HDL در ۲۰۰ کشور از مناطق مختلف جهان طی سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ پرداخته است.
نتایج این مطالعه بسیار حائز اهمیت است ؛ چرا که چربی خون بالا یکی از عوامل خطر جدی بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی است و داده های جدید در حالی اعلام شده که تجزیه و تحلیلهای قبلی که طی سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۸ انجام شده بودند، فقط روند «چربی خون کلی» ( T otal cholesterol/Tc ) را بررسی کرده بودند، اما هیچ گونه اطلاعاتی در خصوص انواع چربی (چربی خون کلی، چربی خون خوب و چربی خون بد) برای درک خطر بیماری های مرتبط با این عامل خطر سلامت ارائه نمی کردند و جهان به تولید اطلاعات جدید برای مقایسه روند تغییرات چربی خون در کشورهای مختلف، شدیدا نیاز داشت.
نتایج مطالعه:
میانگین کلسترول کلی خون
بر پایه نتایج این مطالعه ارزشمند، در سال ۲۰۱۸ میانگین کلسترول کلی خون جهان ( T otal cholesterol/ Tc ) ، حدود ۱۷۸ میلی گرم برای زنان و ۱۷۴ میلی گرم برای مردان بوده است. این میانگین در طول چهار دهه گذشته، ۱٫۱۶ میلی گرم طی هر دهه برای زنان و ۱٫۹ میلی گرم طی هر دهه برای مردان کاهش یافته است.
میانگین چربی خون خوب جهان
همچنین میانگین چربی خون خوب ( HDL / (High –Density Lipoprotein که بهتر است حدود ۶۰ میلی گرم باشد، در سال ۲۰۱۸ ، ۵۰٫۳ میلی گرم برای زنان و ۴۲٫۵ میلی گرم برای مردان بوده است. روند این نوع کلسترول در طول سالهای یاد شده برای زنان بدون تغییر باقی مانده و در مردان اندکی کاهش یافته است.
میانگین چربی خون بد جهان
نتایج مطالعه جهانی حاضر همچنین حاکی از آن است که میانگین کلسترول خون بالا ( LDL / Low Density Lipoprotein ) یا ( Non HDL cholesterol ) که بهتر است کمتر از ۷۰ میلی گرم باشد، طی سال ۲۰۱۸ برای هر دو جنس جهان، ۱۲۸ میلی گرم بوده و طی سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ هم بدون تغییر (کاهش ۰٫۸ میلی گرم طی هر دهه ) باقی مانده است.
تغییر مسیر چربی خون بالای جهان از کشورهای ثروتمند غربی به سمت خاورمیانه و آسیای شرقی
این مطالعه نشان می دهد که طی نزدیک به چهار دهه گذشته (۳۹ سال) تغییرات بسیار قابل توجهی در کاهش و افزایش «لیپید خون» مناطق مختلف جهان رخ داده است: چربی خون بالا که روزگاری از ویژگی های متمایز کشورهای ثروتمند غربی به شمار می رفت، با عبور از این منطقه (بویژه شمال غرب اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا) طی یک کاهش بسیار چشمگیر، به کشورهای کم درآمد و دارای درآمد متوسط بویژه در شرق ، جنوب شرق آسیا و خاورمیانه رسیده ؛ جایی که نه تنها خبری از کاهش چربی خون کلی نیست بلکه بیش از ۳٫۹ میلی گرم طی هر دهه برای هر دو جنس (عمدتا مربوط به چربی خون بد ) افزایش داشته است.
چربی خون بالا مسوول ۳٫۹ میلیون مرگ مرتبط با بیماری های قلبی عروقی و سکته های مغزی در ۲۰۱۷
طبق برآوردهای این مطالعه، چربی خون بالا، مسوول   ۳٫۹ میلیون مرگ ناشی از بیمای های قلبی عروقی و سکته های مغزی در سراسر جهان طی سال ۲۰۱۷ بوده که نیمی از این مرگها در شرق، جنوب شرق و جنوب آسیا رخ داده است
چرا روند چربی خون بالا در جهان تغییرات قابل ملاحظه کرده است؟
به گزارش دیده بان علم ایران دکتر مجید عزتی، رهبر و محقق اصلی این مطالعه و استاد ایرانی «امپریال کالج لندن» گفت: برای نخستین بار، بالاترین میزان چربی خون بد ، در خارج از جهان غرب است.
وی افزود: چربی خون بالا، شدیدا متاثر از عوامل رژیم غذایی و رفتاری و نیز میزان درمان با استاتین هاست. این هر سه عامل طی دهه های گذشته در جهان تغییراتی داشته اند. افزایش مصرف غذاهایی با منبع حیوانی در کشورهای کم درآمد و دارای درآمد متوسط بویژه در شرق آسیا که با مشکل اضافه وزن و چاقی نیز مواجه هستند و در مقابل، جایگزینی چربی های اشباع و چربی های ترانس با چربی های اشباع نشده در برخی کشورهای پردرآمد در کنار میزان استفاده از داروهای کاهنده چربی خون بالا در این تغییر و تحولات تاثیرگذار بوده اند.
به گفته رهبر مطالعه Repositioning of the global epicentre of nonoptimal cholesterol ، اما نکته قابل توجه آن است که کاهش کلسترول خون بالا در کشورهای پردرآمد غربی حتی قبل از مصرف گسترده استاتین ها (داروهای کاهنده چربی خون) بوده و از سال ۱۹۸۰ آغاز شده است و این درحالیست که طی چهار دهه گذشته، مصرف غذاهایی با منبع حیوانی ، کربوهیدراتهای تصفیه شده ، روغن پالم و مصرف شکر در آسیا و جنوب شرق آسیا – جایی که میزان مصرف استاتین ها همچنان کم است – بر خلاف کشورهای پردرآمد غربی، افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر باید سیاستهای مداخله ای برای کنترل چربی خون بالا را به سمت درمان این بیماری با داروهای موثر کاهنده چربی خون بالا در کشورهای پرخطر سوق دهیم تا از میلیونها مرگ ناشی از بیماری های مرتبط با چربی خون بالا پیشگیری کنیم.
بررسی میزان چربی خون ایران
دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات وزیر بهداشت و نویسنده همکار این مطالعه، با اشاره به مشارکت ۸۰ محقق از ۴۰ مرکز تحقیقاتی وابسته به ۳۵ دانشگاه علوم پزشکی کشور در مطالعه جهانی « بررسی روند تغییرات چربی خون ۲۰۰ کشور دنیا، طی نزدیک به چهار دهه گذشته» ، که امروز در مجله «نیچر» به چاپ رسیده است، اطلاعات ایران را یکی از قوی ترین و وسیع ترین داده های این مطالعه و حاصل دقیق ترین و مهمترین مطالعه چربی خون ایرانیان دانست که با آزمایش بیش از ۲۲۵ هزار فرد شرکت کننده سالم انجام شده است.
میانگین «چربی خون کلی» در ایران
وی سپس به تشریح نتایج بررسی چربی خون ایرانیان در این مطالعه جهانی پرداخت و سطح کلسترول کلی خون ( T otal cholesterol/ Tc ) در مردان را   ۱۶۷ میلی گرم و زنان را ۱۷۴ میلی گرم اعلام کرد که به گفته وی نسبت به چهار دهه گذشته ، تقریبا ثابت مانده و کاهش چشمگیری نداشته است
«چربی خون خوب» مردان و زنان ایرانی
رهبر مطالعات « کوهورت گلستان» ، «کوهورت پرشین» و «کوهورت پارس»، همچنین افزود: میانگین «چربی خون خوب» ( HDL / (High –Density Lipoprotein که بهتر است حدود ۶۰ میلی گرم باشد، در مردان ایرانی ۴۲٫۵ میلی گرم و زنان ایرانی ۴۸٫۷ میلی گرم است که این رقم در سال ۱۹۸۰ به ترتیب برای مردان و زنان کشور، ۴۱ و ۳۹ میلی گرم بوده است
«چربی خون بد» مردان و زنان ایرانی
وی با بیان این که ایران یکی از کشورهای دارای سطح بالای چربی خون بد در جهان است ، گفت: میانگین چربی خون بد (LDL/ Low Density Lipoprotein) یا ( Non HDL) که بهتر است کمتر از ۷۰ میلی گرم باشد، در مردان ایرانی ، حدود ۱۲۴ میلی گرم و در زنان حدود ۱۲۰ میلی گرم است که نسبت به چهار دهه گذشته نسبتا ثابت مانده اند.
نقش اساسی چربی خون بالا و فشار خون بالا در وقوع ۵۰ هزار مرگ زودرس کشور
معاون تحقیقات وزیر بهداشت با یادآوری این موضوع که « نیمی از مرگهای ایران زودرس (زیر ۷۰ سال ) است» گفت: سکته های قلبی و مغزی علت نیمی از مرگهای زودرس در کشور است و سالانه بیش از ۱۵۰ هزار نفر بر اثر سکته قلبی و مغزی جان خود را از دست می‌دهند که چربی خون بالا در ایجاد زمینه مناسب برای بروز سکته های قلبی و مغزی و کبد چرب نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای دارد.
به گفته دکتر ملک زاده، «چربی خون بالا» و «فشار خون بالا» با هم ، نقش بسیار اساسی در وقوع بیش از ۴۰ هزار مرگ زودرس ( زیر ۷۰ سال) و حدود ۱۰ هزار مرگ خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال ) در ایران دارند
عوامل ابتلا به چربی خون بالا
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی عوامل ابتلا به چربی خون بالا را علاوه بر علل ارثی و ژنتیکی، پرخوری، اضافه وزن و چاقی، مصرف غذاهای پرچرب و رژیم غذایی پرکربوهیدرات، نداشتن تحرک کافی، مصرف بالای نمک، مصرف الکل، استعمال سیگار، مصرف زیاد گوشت قرمز ، مصرف کم میوه ها و سبزیجات تازه و نیز افزایش سن برشمرد.
ضرورت کنترل فشارخون و چربی خون در افراد بالای ۳۵ سال
استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران بر همین اساس، کنترل چربی خون بالا را با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن و انجام آزمایشات لازم بویژه برای افراد پرخطر (افراد دارای سابقه خانوادگی مرگ زودرس ناشی از سکته های قلبی و مغزی) ، بسیار ضروری توصیف کرد و گفت: لازم است تمام ایرانیان بالای ۳۵ سال، علاوه بر اندازه گیری قند خون، فشار خون و چربی خون خود را نیز چک کرده و در صورت بالا بودن سطح این دو، برای درمان اقدام کنند. در این مورد، بویژه «چربی خون بد» که در ایران به LDL معروف است، بهتر است به عدد زیر ۷۰ میلی گرم کاهش پیدا کند.
سطح هشدار فشار خون و چربی خون بد
وی گفت: بر اساس آخرین پژوهشهای انجام شده جهانی، فشار خون بالاتر از ۱۲ روی ۸ غیر طبیعی و چربی خون بد (LDL /Non HDL Cholesterol ) باید زیر ۷۰ میلی گرم باشد.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت، نقش استاتین ها (داروهای کاهنده چربی خون بالا) را در کنترل چربی خون بسیار مهم دانست و گفت: مصرف استاتین ها سالانه از ده ها هزار مورد سکته قلبی و مغزی در جهان پیشگیری می کند. نتایج مطالعات علمی نشان داده است که مصرف مستمر استاتین ها، پیشرفت بیماری کبد چرب را کنترل می کند.
پیشگیری از افزایش فشار خون و چربی خون بد با مصرف روزانه یک قرص پلی پیل
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از داروهای موثر برای کنترل «چربی خون و فشار خون» که بر اساس پژوهشهای دقیق این پژوهشکده تولید شده و هم اکنون در داروخانه های ایران موجود است را قرص «پلی پیل» دانست و گفت: با مصرف روزانه یک عدد قرص «پلی پیل » با تشخیص و تجویز پزشک، می توان از افزایش چربی خون بد و بالا رفتن فشار خون پیشگیری کرد.
کشورهای اول در بیشترین کاهش یا افزایش چربی خون بالا
ده کشور اول در بالاترین چربی خون بد زنان – ۲۰۱۸ :
توکلائو
مالزی
فیلیپین
گویان
تایلند
جزایر سلیمان
میانمار
ساموآ
اکوادور
اندونزی
ده کشور اول در بالاترین چربی خون بد مردان – ۲۰۱۸
مالزی
توکلائو
تایلند
لبنان
فیلیپین
برونئی
صربستان
تونگا
لیتوانی
لتونی
ده کشور اول در بیشترین کاهش چربی خون بد زنان – ۱۹۸۰ تا ۲۰۱
بلژیک
ایسلند
سوئد
لوکزامبورگ
سوئیس
نروژ
رژیم اشغالگر قدس
دانمارک
فنلاند
مالت
ده کشور اول در بیشترین کاهش چربی خون بد مردان – ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸
بلژیک
ایسلند
سوئیس
رژیم اشغالگر قدس
فنلاند
هلند
سوئد
لوکزامبورگ
نروژ
آندورا
ده کشور اول در بیشترین افزایش چربی خون بد زنان – ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸
لائوس
کامبوج
اندونزی
ویتنام
بوروندی
میانمار
توکلائو
تانزانیا
مالدیو
سریلانکا
ده کشور اول در بیشترین افزایش چربی خون بد مردان – ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ :
اندونزی
مالزی
تایلند
توکلائو
میانمار
کامبوج
لائوسمالدیو
ویتنام
چین
تهیه و تنطیم: فرشته هاشمی
لینک اصل محتوا در دیده بان علم ایران
برچسب ها
جهان نسبت