هیچ وطنپرستی، هیچ عاقلی، هیچ مومنی و هیچ ایراندوستی با این گزاره منطقی و ضروری «ما باید قوی باشیم» مخالفت نمیکند. نهتنها صاحبان عقل سلیم و باورمندان به آرمانهای انقلاب و آنها که دل در گرو «ایران» دارند با قدرتمندتر شدن کشور مخالفتی ندارند بلکه هر کدام به سهم خود برای تحقق این معنا میکوشند. آنها که در انقلاب و دفاع مقدس و برای حفظ نظام به مقام رفیع شهادت نائل آمدند، اگرچه با خدا معامله کردند و به عنایت خاصه حضرت حق رستگار شدند، اما خون پاکشان درخت ایران را قدرتمندتر و تنومندتر کرد.
ایرانیها در طول صد سال گذشته هر تلاشی که کردهاند و هر زحمتی که کشیدهاند، مستقیم و غیرمستقیم برای قویتر شدن این جغرافیای اهورایی بوده است. معنی حقیقی آرمانها و عبارتهایی نظیر ایران آزاد، ایران آباد، ایران خیرخواه، ایرانی که در آن عدالت جاری باشد و مردمانش متخلق به اخلاق حمیده باشند و ایرانی که در آن حق به حقدار برسد و کسی یا کسانی نتوانند بر کسی یا کسانی ظلم کنند، و آرمانها و تعابیری از این دست، جز به ایران قوی معطوف نمیشود.
خداوند متعال عالم را طوری آفریده و در آن سنتی را پایه گذاشته است که اقویا – به معنای صحیح لفظ، نه معناهای نمادینی که با تغییر مناسبتهای سیاسی، اقتصادی به ذهن متبادر میشود – شایستگی دوام و بقا دارند و ضعفا محکوم به اضمحلال و انقراضند. در مناسبات انسانی نیز تنها این اقویا هستند که میتوانند از ضعفا دستگیری کنند و جلوی ظلم و تعدی زیادهخواهان را بگیرند.
در جهان امروز عدالت مهجور است و ظالمان با تکیه بر قدرت مادی خود بر عالم سیطره یافتهاند و نهتنها حقوق انسانها بلکه حقوق حیوانات و درختان و زمین و آسمان را ضایع میکنند. آنچه باعث شده جهان امروز به جهانی ناامن بدل شود و محیط زیست آسیبهای جدی ببیند و تداوم حیات با موانع جدی روبهرو شود، حضور مقتدرانه نظام سلطه است که آشکارا سایه شوم خود را بر عرصههای اقتصادی و سیاسی و فرهنگی، حتی علمی و دانشگاهی انداخته است و زندگی را به کام عدالتخواهان و مستضعفان تلخ کرده.
کسی میتواند با این نظام درافتد و او را وادار به عقبنشینی کند که از قدرت و قوت سهم کافی و وافی برده باشد و بر جان و مال خود بیمناک نباشد. واقعیت این است که در جهان امروز امپریالیسم نهفقط جهان سوم و کشورهای خاورمیانه را، بلکه اروپا را – در هر مرتبهای که زورش رسیده – ضعیف نگاه داشته و آنها را به اقتصاد و سیاست و ارتشش وابسته کرده. وابستگی به قدری جدی و مستحکم است که آسیاییها و اروپاییها را از درافتادن با امریکا برحذر میدارد.
فقط کشورهای عربی – به تعبیر ترامپ گاوهای شیرده – نیستند که در مقابل امریکا «بله قربان» میگویند و بر تحقیر و تخفیف خود چشم میبندند، بلکه اروپاییها و ژاپنیها و کرهایها و چینیها نیز قدرت و قوت امریکا را ملاحظه میکنند و خود را از تقابل با او دور میکنند. در این میان جمهوری اسلامی ایران توانسته است به کمک روحیه آرمانخواهی مردمش، شجاعانه با نظام سلطه دربیفتد و زیر بار زور و ظلم نرود.
آرمانخواهی و اتکا به مساعدتهای الهی، خود یکی از عناصر قدرت و قوت است. اگرچه ما در بعضی عرصهها به دلایل تاریخی ضعیف بودهایم، اما این ضعف را با ایمان به غیب و با تجدید عهد الهی و اتصال به حیات طیبه شهدا جبران کردهایم.
در شناخت دشمن نباید متوهم بود یا با شعار و تشریفات، دشمن را حقیر و بیمایه شمرد؛ نه. دشمن ما قدرتمند است و حضور شیطانیاش آینده کره ارض را با مخاطرات جدی روبهرو کرده. ما از جهات بسیاری از جمله اقتصاد، علم، تکنولوژی، نفوذ دیپلماتیک و غیره از نظام سلطه عقبتریم.
همین عقبماندگی باعث شده تا آنها برای ما مضیقههای متفاوت درست کنند. معنای واقعی تحریم یعنی همین که شریانهای حیاتی شما را میبندم تا مجبور به تسلیم شوید. در مناسبات سیاسی و اقتصادی دنیا، تسلیم سهم ضعیفان است و هیچگاه هیچ قدرتمندی نبوده که تن به تسلیم دهد.
تا اینجای کار نیروی متحرکه ما آرمانهای انقلابی و آموزههای امام خمینی بوده است. در معنای وسیع کلمه ایمان ما را سر پا نگه داشته تا جلوی ظلم بایستیم. اما علاوه بر ایمان نیاز به دیگر عناصر اقتدار نیز داریم.
عناصری که البته از آنها غافل نبودهایم و در راه تقویت آنها قدمهای خوبی برداشتهایم. تاکید میکنم که قدرت ایمان را نباید دستکم بگیریم. مشغول شدن به اقتصاد و سیاست و تکنولوژی نباید ما را از تقویت ایمان و آرمانخواهی غافل کند. اما ما چارهای نداریم تا خود را در دیگر عرصهها نیز تقویت کنیم.
واضح است که اگر ما اقتصاد قدرتمندی داشته باشیم، حربه تحریم نفتی در دست امریکا بلااستفاده میشود. همینطور اگر نفوذ سیاسی ما در منطقه و جهان قوت و شدت بگیرد، انزوای ایران ناممکن میشود. به طور مشخص قدرت و قوت ما در عرصه علم و فناوری میتواند جایگاه ما را در دنیا چنان تغییر دهد که امریکا را در سیاستهای خرد و کلانش مجبور به تجدیدنظر کند.
همین که در سالهای اخیر در عرصه نانو، بایو، هوافضا، سلولهای بنیادی و هستهای قوت فوقالعاده پیدا کردهایم، مشت نمونه خرواری است که ثابت میکند آنها از ایران قوی میترسند. پس حالا که آنها از ایران قوی میترسند، تکلیف شرعی ما و وظیفه ملی و میهنی ما آن است که در تمام کارهایی که میکنیم و راههایی که میرویم، قوت و قدرت روزافزون ایران عزیز را در نظر داشته باشیم. قویتر شدن ایران یک شعار نیست، یک آرمان هم نیست، بلکه یک ضرورت ناگزیر است.
*مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان