مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروق، یک مشکل در تمامی کشورهاست و در بیشتر ممالک دنیا از جمله کشور ما به اولین رتبه‌ی مرگ و میرها تبدیل شده و حتی سکته‌های مغزی و تصادفات هم با وجود آمار بالا، رده‌های بعدی را دارند.
برای همین است که تقریبا هر مرکز بهداشتی درمانی که در ۵ سال گذشته در کشور راه‌اندازی شده، حتما یک واحد بررسی، جراحی یا آزمایش قلب و عروق در آن پیش‌بینی شده و در تمام کلینیک‌های تخصصی که در این مدت در حوزه استحفاظی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مورد بهره‌برداری قرار گرفته، نیز دست کم یک واحد تخصصی قلب در نظر گرفته شده است.
از جمله در یکی از کلینیک‌های بسیار پیشرفته و مجهز تخصصی و فوق تخصصی که در یک منطقه‌ی بزرگ، محروم و پرجمعیت مشهد احداث و بهره‌برداری گردیده، به گفته‌ی مدیر این کلینیک، در حال حاضر نزدیک به ۳۳ پزشک متخصص و ۷ پزشک فوق تخصص، به صورت روزانه بیماران را ویزیت می‌کنند.
جواد جهانی مهر می‌گوید: در حال حاضر، حدود دو ماه از شروع به کار واحد تخصصی قلب کلینیک‌ویژه مستقل سیدی، گذشته است. این کلینیک با اینکه هنوز دو ماه فعالیت مستمر داشته، اما چنان خدمات خوب و کارآمدی به مردم ارائه داده که در ماه گذشته، روزانه دست‌کم ۴۰ بیمار را پاسخگویی کرده و انتظار می‌رود که در هفته‌های پیش رو، جمعیت مراجعه کننده به اندازه‌ای زیاد شود که نوبت صبح هم پزشک متخصص قلب در این مرکز بیمار ببیند.
هزینه‌های این مرکز یک دهم بیرون است
به گفته‌ی مهندس جهانی مهر، نصب و راه‌اندازی دستگاه اکو کاردیوگرافی یا همان دستگاه اکوی قلب که بیش از یکصد میلیون تومان برای آن هزینه شده، بسیار مفید بوده و در دو ماه گذشته، حداقل پنجاه بیمار در آستانه‌ی سکته‌ی قلبی را از مرگ حتمی نجات داده است.
او می‌گوید: البته این دستگاه، به تنهایی قادر به نجات بیماران نیست و در واقع، وجود یک متخصص قلب دارای بورد کشوری در این مرکز درمانی، چنین خدمت بزرگی به مردم منطقه کرده است. عظمت و اهمیت این خدمت انسانی، زمانی بیشتر رخ می‌نماید که بدانیم ارزش اقتصادی خدماتی که در این مرکز به مردم ارائه می‌شود تنها ۱۰ درصد و در برخی سطوح فوق تخصصی، فقط ۵ درصد هزینه‌های درمان در بخش غیر دولتی است.
به عبارت دیگر، برخی خدمات انجام شده در کلینیک تخصصی قلب سیدی که به صورت مستقیم در همان محل یا با معرفی و ارجاع بیمار به بیمارستان شریعتی در مرکز درمانی دوم انجام می‌شود و بابت تمام آنها اعم از ویزیت و تشخیص و اکو و انژیو و بالون، کمتر از یکصد و پنجاه هزار تومان از بیمار دریافت می‌شود در بخش غیر دولتی، حدود ۵ یا شش میلیون تومان هزینه دارد. آیا این خدمتی بزرگ به مردمی نیست که تا چند ماه پیش حتی امکان مراجعه به چنین مرکز مجهز و پیشرفته‌ای را نداشتند و برای وقت گرفتن از یک دکتر متخصص قلب یا برخی آزمایش‌ها و گراف‌های قلبی باید هفته‌های متوالی در نوبت می‌ماندند؟
تمام خدمات تخصصی قلب در کلینیک سیدی قابل انجام و یا ارجاع است
دکتر رامین سعیدی، متخصص قلب و عروق که از اردیبهشت ماه و با راه‌اندازی کلینیک تخصصی قلب در این مرکز درمانی، مشغول خدمت در آنجا شده می‌گوید: تعرفه‌های این مرکز تماما دولتی است و هزینه‌های خدماتی که به صورت مستقیم در همین‌جا برای بیمار انجام می‌شود یک دهم هزینه‌های بیرون است.
وی اضافه می‌کند: علاوه بر این کاهش قابل توجه هزینه‌ها، بیمارانی که کل این خدمات از نوبت‌گیری، ویزیت، اکوکاردیوگرافی و معاینات را در کمتر از یک یا حداکثر دو ساعت دریافت می‌کنند، در بیرون از این مرکز و حتی در سایر مراکز دولتی به خاطر مراجعات زیاد و شلوغ بودن مناطق مختلف شهر، ممکن است چندین روز و یا حتی چند هفته در نوبت دریافت خدمات بمانند.
این پزشک متخصص قلب، مراجعات مردم منطقه را رو به رشد توصیف می‌کند و می‌گوید: خوشبختانه، مردم از خدمات واحد تخصصی قلب کلینیک ویژه‌ی مستقل سیدی، رضایت دارند و روند رو به رشد مراجعات نشان می‌دهد که ضریب رضایت بالاست و اگر به همین ترتیب مراجعات داشته باشیم باید شیفت صبح را نیز راه‌اندازی کنیم و چه بسا دو یا حتی سه پزشک متخصص قلب در همین مرکز مشغول ارائه‌ی خدمت شوند.
دکتر سعیدی، قیمت اکوکاردیوگرافی در بخش غیر دولتی را دست کم ۲۵۰ هزار تومان برآورد می‌کند و می‌گوید: ما در این مرکز این خدمت را با ۲۴ هزار تومان برای بیماران انجام می‌دهیم که کمتر از یک دهم مبلغ غیر دولتی است و یکی از دلایل رضایت مردم همین است که شهروندان این منطقه، جزو افراد دهک‌های پایین هستند و وضعیت درآمدی خوبی ندارند و پرداخت هزینه‌های بالا برایشان امکان‌پذیر نیست.
هم کودکان و هم مادران باردار، خدمات تخصصی قلب دریافت می‌کنند
وی تاکید می‌کند: ما در این مرکز برای بزرگ‌سالان، اطفال و هم خانم‌های باردار که از مراکز بهداشت به ما ارجاع می‌شوند و یا خودشان مستقیم مراجعه دارند، خدمات تخصصی قلب را انجام می‌دهیم.
این پزشک ضمن با اهمیت توصیف کردن مشکلات قلبی مادران باردار یا خانم‌هایی که در شرف بارداری هستند می‌گوید: از مراکز و خانه‌های بهداشت منطقه که همکاری بسیار خوبی با کلینیک دارند و مادران باردار یا خانم‌های در معرض بارداری را برای تشخیص و معاینات تخصصی قلب به این مرکز ارجاع می‌دهند سپاس‌گزاریم زیرا این ارجاعات در بیشتر موارد به نجات جان مادر و جنین منتهی می‌شود و یک اقدام کاملا حیات‌بخش است.
دکتر سعیدی خاطر نشان می‌کند: بسیاری از خانم‌های باردار از اینکه در معرض مشکلات قلبی هستند اطلاع ندارند و بیشتر آنهایی که به اینجا مراجعه دارند یا ارجاع می‌شوند معمولا دچار یکی از مشکلات قلبی عروقی هستند که مورد درمان قرار می‌گیرند و از یک خطر و ریسک بزرگ در مورد خود و فرزندشان جلوگیری می‌شود.
وی یادآور می‌شود: تا کنون نزدیک به یکصد خانم باردار از مراکز بهداشت به ما ارجاع شده‌اند که غالبا مشکلاتی در قسمت قلب و عروق داشته‌اند و مورد درمان قرار گرفته‌اند.
به گفته‌ی دکتر سعیدی، بیمارانی که نیاز به خدمات آنژیوگرافی یا بالون دارند به بیمارستان شریعتی که بیمارستان تخصصی قلب و عروق است ارجاع می‌شوند و معمولا در همان روز مراجعه، بدون نیاز به نوبت‌گیری مجدد، این خدمات برایشان انجام می‌گیرد و تعرفه‌ی این خدمات نیز دولتی است که با نرخ‌های آزاد این خدمات، فاصله‌ی بسیاری دارد.
وی همچنین از راه‌اندازی بخش تست ورزش در ماه‌های آینده در این مرکز خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: امیدواریم بتوانیم یک درمانگاه مجهز و کامل قلب را در این کلینیک راه‌اندازی کنیم که تمام خدمات قلب و عروق را در همین‌جا و در کمترین زمان ممکن با تعرفه‌ی دولتی به مردم محروم منطقه ارائه دهیم.
از عدد فشار خون پایین غافل نشوید
دکتر سعیدی در باره‌ی توصیه‌های لازم به افراد برای پیشگیری از مشکلات جدی قلبی عروقی می‌گوید: از آنجا که غربالگری فشار خون در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد طی ماه جاری در حال اجراست فرصت بسیار خوبی فراهم شده که شهروندان باید از این فرصت برای اطمینان از سلامت قلبی خود و نرمال بودن فشار خون استفاده کنند.
وی در خصوص میزان طبیعی فشار خون می‌افزاید: اگر چه در سال‌های گذشته، کتاب‌های پزشکی بین‌المللی بر فشار خون ۱۴ و بالاتر به عنوان خطر تاکید می‌کردند اما منابع جدید پزشکی، فشارخون‌های بالای سیزده را هم شایسته‌ی توجه و پیگیری می‌دانند.
وی به یک نکته‌ی مهم دیگر اشاره دارد و می‌گوید: هر چند بیشتر مردم به عدد بالای فشار خون توجه دارند اما تاکیداتی که متخصصین قلب و عروق دارند این است که عدد پایین فشار خون هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند زیرا ممکن است در فشار رفت خون مشکلی نباشد اما در فشار پایین یا فشار برگشتی خون به قلب، یک مشکل جدی وجود داشته باشد که باید هر دو عدد فشار خون را در نظر داشته باشیم و به آنها توجه کافی بنماییم.
وی همچنین در خصوص خانم‌های باردار می‌گوید: اگر خانم‌های باردار دچار فشار خون هستند و قبل از بارداری داروی فشار خون استفاده می‌کرده‌اند حتما در دوران بارداری باید به پزشک متخصص مراجعه داشته باشند تا با توجه به وضعیت بارداری و سایر شرایط بدنی، نوع و میزان دارو تغییر کند و پس از پایان بارداری نیز دوباره داروی مناسب برایشان تجویز شود.
وی تپش قلب، دردهای ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه و تنگی نفس در دوران بارداری را قابل توجه می‌داند و می‌گوید: چند مورد از خانم‌های بارداری که از مراکز بهداشت منطقه برای معاینه‌ی وضعیت قلبی به ما ارجاع شده بودند دچار نارسایی قلبی بودند که مراجعه‌ی آنها به موقع بوده و درمان لازم برای این مشکل را دریافت کردند که بارداری و زایمان آنها بدون مشکل انجام شود و فرزندشان سالم متولد گردد.
بالای ۵۰ سال و با داشتن سابقه قلبی یا مصرف سیگار حتما آسپرین بخورید
دکتر سعیدی همچنین انجام آزمایشات خون و چربی برای افراد زیر پنجاه سال را در صورت سالم بودن ظاهری قلب، هر شش ماه یک بار لازم می‌داند و معتقد است آقایان در سنین بالای ۵۰ سال علاوه بر آزمایشات دوره‌ای، باید یک آسپرین بچه ۸۰ میلی‌گرمی را در روز مصرف کنند.
وی می‌گوید: در خانم‌ها نیز در سنین بالای ۶۰ سال همین مسئله صادق است و علاوه بر این، توجه به رژیم غذایی و پرهیز از خوردن بی‌رویه‌ی نمک و چربی در این سنین، توصیه می‌شود.
وی برای افراد بالای ۴۰ سال نیز چکاپ خون و قلب در فواصل ۵ سال را ضروری می‌داند.
وی در خصوص میزان نمک متعادل برای بیماران قلبی عروقی می‌گوید: در بیماران قلب و عروق بخصوص با فشار خون بالا، خوردن نمک در حداقل میزان لازم در حد کمتر از نیم قاشق چایخوری در طول شبانه‌روز توصیه می‌شود که البته نمک موجود در کلیه‌ی غذاها را شامل می‌شود و صرفا نمک طعامی که روی غذا یا داخل قابلمه ریخته می‌شود مد نظر نیست.
به گفته‌ی این متخصص قلب، برای اشخاصی که بیماری فشار خون یا قلب ندارند نیز میزان مصرف متعادل نمک، حدود یک قاشق چایخوری در روز است و در یک توصیه‌ی کلی، می‌گوییم همین که بتوانیم نمکدان را از سفره‌ی غذا حذف کنیم کفایت می‌کند نه اینکه کلا نمک نخوریم چون اصلا نمک نخوردن نیز برای بدن مشکلاتی ایجاد می‌کند.
دکتر سعیدی همچنین ورزش، تحرک جسمی، راه‌رفتن نیم‌ساعته برای تمام روزهای هفته و پرهیز از فست‌فودها، نوشابه‌های گازدار و غذاهای بسته‌بندی را توصیه می‌کند و می‌افزاید: استفاده از سبزی و میوه‌ی تازه در هر وعده‌ی غذایی برای سلامت قلب و عروق توصیه می‌شود.
وی خوردن آسپرین در آقایان بالای ۵۰ سال را به شرط داشتن ریسک‌فاکتور مانند فشار خون، سکته، سابقه‌ی بیماری ارثی، مصرف دخانیات و قلیان و نیز مواد مخدر ضروری می‌داند و در مورد خانم‌ها این سن را ۶۰ سال عنوان می‌کند اما تاکید دارد که خوردن آسپرین بدون داشتن این ریسک‌فاکتورها و بدون تجویز پزشک، ضرورت ندارد زیرا ممکن است عواقب و عوارض دیگری ایجاد کند.
درد قلبی منتشر است و در هر دو دست احساس می‌شود
این متخصص قلب و عروق در باره‌ی علائم دردهای قلبی می‌گوید: معمولا درد قلب نقطه‌ای نیست و حالت منتشر در تمام قفسه‌ی سینه دارد اما در ۱۵ درصد موارد نیز دردهای نقطه‌ای گزارش شده است.
وی می‌افزاید: همچنین این دردها هنگامی نگران کننده است که با علائمی مانند تهوع، استفراغ، سنگینی و سوزش در قفسه‌ی سینه، تعریق سرد و سنگین شدن یا گزگز کردن دست چپ یا راست همراه باشد.
وی تصور درد در دست چپ همراه با درد قلب را تصوری نادرست دانست و گفت: بیشتر دردهای قلبی در دست راست احساس می‌شود.
وی همچنین در خصوص دردهایی که در قفسه‌ی سینه عمومیت دارند گفت: این دردها ممکن است مربوط به ماهیچه‌ها، عضلات و اعصاب قفسه‌ی سینه، استرس یا مسائل گوارشی باشند که البته هیچ‌کدام نباید دست کم گرفته شده و یا پشت سر انداخته شوند.
وی گفت: اگر کسی به دردهای قلبی با مشخصات یاد شده دچار شد، در وهله‌ی اول باید به او یک قرص آسپرین بدهیم، سپس دادن قرص‌های زیرزبانی را به فاصله‌ی ۵ دقیقه و به مدت سه مرتبه تکرار کنیم و اگر دردها تغییری نکرد بلافاصله با اورژانس تماس بگیریم.
وی تاکید کرد: یکی از مشخصات دردهای قلبی این است که با هر گونه فعالیت و جنبشی زیادتر و شدیدتر می‌شوند و با کمتر شدن فعالیت و حرکت، دوباره کاهش می‌یابند.
{jcomments on}
