کتاب
«مطالعات امنیت معاصر» در سه بخش و نوزده فصل تنظیم شده است. در بخش اول با عنوان
رهیافت های نظری به موضوع امنیت
که شامل هشت فصل می شود، نگاه رهیافت های نظری
به موضوع امنیت مورد توجه قرار گرفته است. واقع گرایی، لیبرالیسم، ماتریالیسم
تاریخی، مطالعات صلح، مطالعات امنیتی انتقادی، سازه انگاری اجتماعی، امنیت انسانی
و امنیتی سازی فصل های مختلف این بخش را تشکیل می دهند.
در بخش دوم با عنوان
«تعمیق و بسط امنیت» چهار فصل در نظر گرفته شده است: امنیت نظامی، امنیت رژیم،
امنیت جامعه محور، امنیت زیست محیطی.
عنوان بخش سوم و پایانی این کتاب «امنیت سنتی
و غیرسنتی» است. دیپلماسی اجبار، سلاحهای کشتار جمعی، تروریسم، مداخله بشردوستانه،
تجارت دفاعی، پس از بازگشت به نظریه: گذشته، حال و آینده مطالعات امنیتی فصل های
مختلف این بخش هستند.
در
مقدمه این فصل آمده است: «به مطالعات امنیتی یکی از رشته
های
فرعی روابط بین
الملل خوش آمدید. می
توان
گفت این مطالعات امنیتی است که محور و کانون اصلی روابط بین
الملل
محسوب می
شود. کشتارهای صورت گرفته در جنگ جهانی اول و تمایل
بسیاری از صاحب نظران، کارشناسان و مقام های دولتی برای اجتناب از بروز مجدد چنین
حوادث وحشتناکی، موجب تولد رشته روابط بین الملل در اِبِریستویس انگلستان در سال
۱۹۱۹ شد. وجود این نوع نگرانی ها همراه با ریشه های بروز جنگ و نحوه عملکرد این
رشته موجب شد روابط بین الملل خود را متمایز از سایر رشته هایی همچون تاریخ،
اقتصاد، جغرافیا و حقوق بین الملل معرفی و عرضه کند. در واقع، امنیت موضوعی مرتبط
با سیاست والا است و در بحث های مرتبط با تمایل و اولویت های دولت ها، موضوعی
محوری و اساسی به شمار می آید. می توان گفت که هیچ مفهوم دیگری در روابط بین الملل
همانند رشته مطالعات امنیتی از اعتبار و ارزش بالایی برخوردار نیست».
الن
کالینز در فصل نخست، به ارائه تعریف های موجود در خصوص امنیت پرداخته است. به
عنوان نمونه، لیپمن امنیت را این‌‌گونه تعریف می‌‌کند: «زمانی می‌‌توان گفت یک ملت
از امنیت برخوردار است که در صورت اجتناب از شرکت در جنگ، ارزش‌‌های والای آن در
معرض خطر قرار نگیرد و چنانچه ناچار به حضور در جنگ شود، بتواند با پیروزی در آن
همچنان این ارزش‌‌ها را حفظ کند».
کتابی که در دست دارید به تاریخچه و مفاهیم
مطالعات و دیدگاه‌های امنیتی پرداخته است. مطالعات صلح به‌عنوان یک رشته مطالعاتی
در خصوص علل و عوامل وقوع جنگ و ستیزه‌‌ها به دنبال دستیابی به راه حل هایی است
که بتواند صلح را برقرار، حفظ و استحکام بخشد، رشته‌‌ای که پس از جنگ جهانی دوم و
بیشتر به خاطر بروز برخی ناکامی های جنبش های بین المللی و اجتماعی در جلوگیری
از بروز دو جنگ جهانی به سرعت توسعه و تحول یافت.
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
