ارزیابی تنوع ژنتیکی سیب ایران با استفاده از نشانگرهای مولکولی و ویژگی های ریختشناسی در
بررسیهای مختلف، حاکی از تنوع ژنتیکی بالا در رقم های بومی و وارداتی ایران است.
بررسی ذخایر ژنتیکی سیب های اهلی و وحشی از نقاط مختلف دنیا نشان داد که رقمهای سیب ایرانی بیشتر به گونه های Malus Sieversii از آسیای مرکزی و M.orientalis بومی ایران، ترکیه، روسیه و قفقاز مرتبط هستند
افزون بر این، رقم های سیب ایرانی با رقم های قدیمی کشورهای غربی نیز ارتباط ژنتیکی دارند؛ بنابراین
رقمهای سیب ایرانی ممکن است بینابین رقم های اهلی و گونه های وحشی باشند و می توان از این منابع ژنتیکی برای گسترش تنوع ژنتیکی سیب های اهلی استفاده نمود.
بیشتر رقم های سیب ایران با نام های محلی نام گذاری شده اند، بنابراین روابط ژنتیکی آنها چندان مشخص نیست. از بین ۱۴ جفت آغازگر ریزماهواره به کار رفته، ۹ جفت آغازگر به دلیل ایجاد چند شکلی مناسب، کارآمد تشخیص داده شدند.
این تحقیق نشان داد در نشانگر SRAP، از مجموع ۵۶ ترکیب آغازگری استفاده شده، تعداد ۱۳ ترکیب چند شکلی مناسبی نشان دادند و ۱۹۴ نوار چند شکل تولید کردند.
میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده برای ترکیب های آغازگری محاسبه شد که با ماهیت خودناسازگاری و دگرگشنی سیب مطابقت ندارد.
بنابراین در این پژوهش به منظور تعیین شناسنامه ژنتیکی برخی نژادگان های مختلف سیب های ایران و نیز مقایسه روابط ژنتیکی آنها با رقم های تجاری خارجی از دو سیستم نشانگر ریزماهواره استفاده شد.
نتایج این مطالعه نشان داد که توانایی نشانگر SSR در نشان دادن اطلاعات چند شکلی و میزان هتروزیگوسیتی در نژادگان های سیب نسبت به نشانگر SRAP بیشتر است و برخلاف نامگذاری منطقه ای سیب های بومی ایران، خاستگاه اصلی این نژادگان ها با نام جغرافیایی آنها مطابقت ندارد و ممکن است
پس از منشاء گرفتن از یک مکان مشترک خاص به دیگر مناطق مختلف کشور پراکنده شده باشند.
همچنین نزدیکی ژنتیکی سیب های خارجی نشان از شجره مشترک احتمالی آنها دارد.
این مقاله در شماره تابستان ۹۷ مجله علوم و فنون باغبانی ایران منتشر شده است.