ایده ضیافت حامیان از کجا شکل گرفت و چطور شد که ماه رمضان برای این کار انتخاب شد؟
از سابقه برگزاری این مراسم اطلاع زیادی ندارم. فقط میدانم که این مراسم را بنیاد شریف در سالهای قبل برگزار میکرده است. در سال ۹۷ ریاست محترم دانشگاه تصمیم گرفتند که مسئولیت برگزاری آن را به مرکز برنامهریزی راهبردی و توسعه منابع واگذار کنند. اینکه چرا در ماه مبارک رمضان برگزار می شود، بنظرم واضح است. شبیه به این مراسم برای کمک به سازمان ها یا اقشار خاصی از مردم هر ساله در کشور برگزار میشود و تبدیل به یک فرهنگ ملی و مذهبی شده است.
چرا تصمیم گرفته شد که به جای بنیاد مرکز برنامهریزی راهبردی این مراسم را برگزار کند؟
حدود ۱۲ سال از پایهگذاری بنیاد شریف میگذرد. هدف اصلی از تاسیس بنیاد، مدیریت جذب منابع از محل هدیه و وقف بود. این منابع میتواند نقدی یا غیر نقدی (مثلا املاک و تجهیزات) باشد. نیکوکاران میتوانند مبالغ نقدی خود را برای پروژه یا هدف خاص به دانشگاه هدیه کنند و یا محل مصرف آن را در اختیار دانشگاه بگذارند.
بعد از مدتی، مسئولین بنیاد تصمیم گرفتند سرمایه اولیهای که خیرین هدیه کرده بودند را به خرید سهام شرکتها اختصاص دهند. شاید تصور میکردند که از این طریق عایدی بیشتری نصیب دانشگاه خواهد شد. اینکار تا حدی پیش رفت که بنیاد، مالک اصلی چندین بنگاه اقتصادی شد و حتی تعدادی شرکت را به نام بنیاد ایجاد کردند. اینکار باعث شد که بنیاد به تدریج از ماموریت اصلی خود که دریافت هدایا و وقف بود، فاصله بگیرد و من فکر میکنم این انحراف بزرگی بود که پیش آمد.
از سال ۹۳ که آقای دکتر فتوحی رییس دانشگاه شدند، یکی از برنامههای خود را تنوع بخشی به منابع دانشگاه اعلام کردند. در همین راستا، قرار شد که دانشگاه در جذب منابع از محل هدایا و وقف فعالتر شود. برای این منظور لازم بود که بنیاد را به ریل قبلیش برگردانیم و مرکز برنامهریزی راهبردی مامور شد تا در این زمینه به بنیاد کمک کند. یکی از اولین اقدامات، برگزاری متفاوت ضیافت افطار بود.
ضیافت افطار ۹۷ چه تفاوتی با مراسم سالهای گذشته داشت؟
اولا تصمیم گرفتیم که در آن مراسم، مبلغ قابل توجهی برای دانشگاه جمع آوری شود و برای آن هدفگذاری کردیم. متناسب با این هدفگذاری، از نیکوکارانی که قبلا علاقهمندی خود را برای کمک به دانشگاه صنعتی شریف و دیگر دانشگاهها نشان داده بودند، دعوت کردیم. جناب آقای دکتر مصلی نژاد که خود از نیکوکاران بزرگ حوزه علم و فناوری هستند، نه تنها هزینههای مراسم را متقبل شدند؛ بلکه مدیریت بخش مهمی از جلسه را نیز بر عهده گرفتند.
چه افرادی به این برنامه دعوت میشوند؟
مدعوین شامل سه دسته میشدند: دسته اول فارغ التحصیلان موفق دانشگاه که کسب و کاری را راهاندازی کرده اند یا در مقام مدیر ارشد و مدیر میانه در شرکت های بزرگ مشغول به فعالیت هستند؛ دسته دوم، نیکوکارانی که فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی شریف نیستند ولی به دانشگاه و به حوزه علم و فناوری علاقهمندند و قبلا هم به دانشگاهها کمک کردهاند؛ دسته سوم مدیران دولتی یا بنگاههای دولتی هستند. مدیرانی که ممکن است به شیوههای دیگری غیر از کمک مالی از دانشگاه حمایت کنند.
منابع جذب شده چگونه بودند؟
منابعی که در مراسم افطار سال گذشته جذب شد ۱.۲ میلیارد تومان بود. از این ۱.۲ میلیارد تومان ، ۵۰۰ میلیون تومان به صورت غیر نقدی بود که یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه برای ایجاد یک آزمایشگاه در حوزه تهویه تعهد کرد. قرار است این آزمایشگاه کاربرد آموزشی داشته باشد و هم به خارج دانشگاه خدمات ارائه دهد. جمعی از فارغ التحصیلان دانشکده برق ۴۰۰ میلیون تومان را برای تاسیس یک آزمایشگاه در حوزه Neuroscience هدیه کردند. ۱۰۰ میلیون تومان دیگر را یکی از فارغالتحصیلان دانشکده مکانیک برای تکمیل ساختمان جدید این دانشکده هدیه کرد و ۴۰ میلیون تومان نیز توسط یکی از والدین دانشجویان برای احداث یک محل استراحت برای دانشجویان دانشکده مدیریت و اقتصاد هدیه شد.
قرار شد مابقی مبالغ، به عنوان سرمایه اولیه در یک صندوق ذخیره شود و دانشگاه از درآمد حاصل از سبدگردانی این صندوق استفاده کند.
عنوان این صندوق چیست و قرار است چه کارهایی انجام دهد؟
هنوز عنوان دقیقی برای صندوق انتخاب نکردهایم ولی از نوع صندوق نیکوکاری است. نمونه این صندوق در دانشگاههای دیگر ایجاد شده است ولی دارای اشکالاتی از نظر ساختار و مقررات است. در پی آن هستیم که صندوق نیکوکاری شریف را به شکلی متفاوت ایجاد کنیم. برای این منظور، گروهی از متخصصین بازار سرمایه داوطلبانه دانشگاه را کمک می کنند.
بر اساس قوانین موجود، اگر سرمایه صندوق نیکوکاری به پنج میلیارد تومان برسد، میتوانند وارد بورس شود و پذیره نویسی داشته باشند.
به صورت مشخصتر، در دانشگاه ما قرار است چه کارهایی با این صندوق انجام شود؟
همانطور که اشاره شد، قرار است اصل سرمایه صندوق حفظ شود و دانشگاه از سود حاصل از عملیات سبدگردانی منتفع شود. سبدگردانی به این مفهوم که پولی که در این صندوق ذخیره شده است، در سهام یا پروژههای دانشبنیان سرمایهگذاری شود یا در اختیار یک کارگزار قرار گیرد تا او سرمایهگذاری کند. چیزی که مسلم است این است که نه تنها نباید ارزش زمانی پول کم شود بلکه باید دانشگاه بیش از ارزش زمانی پول منتفع شود که از این انتفاع برای نیازهای دانشگاه هزینه شود. مهم ترین هدفی که از ایجاد صندوق دنبال میشود، کمک به دانشجوها است. کمک به تغذیه، خوابگاه، بورس تحصیلی، سفرهای علمی و سایر هزینههای آموزشی و پژوهشی. تشخیص اولویتهای هزینهکَرد با معاونتهای آموزشی و دانشجویی دانشگاه است ولی صندوق کاملا زیر نظر بنیاد شریف اداره میشود.
آیا منابع جذب شده، محدود به ضیافت افطار بود؟
خیر. در مراسم ۱.۲ میلیارد تومان کمک شد. ولی تا آخر سال ۹۷ این رقم به حدود ده میلیارد تومان رسید. افردی که میهمان ضیافت افطار بودند، بعدا یک باب آپارتمان در منطقه دروس، یک قطعه زمین در اتوبان آزادگان و مبلغ ۳ میلیارد تومان برای تکمیل یکی از آمفی تئاترهای ناتمام دانشگاه اهدا کردند.
در ضیافت امسال چه تغییراتی را شاهد بودیم؟
یکی از تفاوتهای ضیافت امسال با سال قبل این بود که حضور فارغالتحصیلان در این مراسم رشد چشمگیری داشت. تقریبا نیمی از میهمانان را فارغالتحصیلان دانشگاه تشکیل دادند. دانشگاه بیش از ۵۰ هزار دانش آموخته دارد که اکثر آنها در کار و فعالیت خود بسیار موفق هستند. به علاوه به دانشگاه خود علاقهمندند و حاضرند برای تعالی و رشد آن تلاش کنند. این ظرفیت بالایی است که تاکنون دانشگاه از آن بیبهره بوده است. به همین دلیل بر آن شدیم که امسال تعداد زیادی از فارغالتحصیلان، حتی فارغالتحصیلان جوان که تازه کسب و کاری را راه اندازی کردهاند، دعوت کنیم.
با کمک انجمن فارغالتحصیلان، این مسیر را در آینده با قوت بیشتری ادامه خواهیم داد. ضمن اینکه به ضیافت افطار محدود نخواهد بود. اگر هر یک از دانش آموختگان دانشگاه به طور میانگین ماهانه ۲۰۰ هزار تومان به دانشگاه کمک کند، بیش از ۲ میلیون تومان در سال میشود. اگر از جمع ۵۸ هزار فارغالتحصیل دانشگاه فقط ۱۰هزار نفر به جمع حامیان دانشگاه بپیوندند، ۲۰ میلیارد تومان در سال میشود. یعنی ما میتوانیم سالانه ۲۰ میلیارد تومان به سرمایه صندوق نیکوکاری دانشگاه کمک اضافه کنیم.
در مراسم امسال، خانواده مرحوم دکتر گلافشانی که استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه بودند، یک بورس تحصیلی ۲۵۰ میلیون تومانی را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده عمران و یک جایزه ۴۵ میلیون تومانی را برای دانشجویان برتر مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری اعلام کردند که انشاءالله به زودی جزییات آن اعلام خواهند شد. امیدوارم این ایده خیرخواهانه نیز توسط دیگر نیکوکاران به ویژه اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد توجه قرار گیرد و روزی شاهد هزاران بورس تحصیلی به نام نیکوکاران مختلف در دانشگاه باشیم.
البته این کار یک پیشنیازهایی دارد. ما قوانینی در دانشگاه داریم که عملا دانشآموختگانمان را از خودمان دور میکنیم مثلا بعد از ساعت ۱۶ نمیتوانند وارد دانشگاه شوند.
بله نیاز به اصلاح در نگرشها و قوانین دانشگاه داریم و البته تلاش بیشتر انجمن فارغ التحصیلان.
امسال چه تعداد مهمان داشتیم و چقدر کمک دریافت کردیم؟
از روی لیست ۱۷۴ نفر، ولی در عمل حدودا ۲۰۰ نفر میهمان داشتیم. برخی از خیرین همراه خود افرادی را به مراسم آورده بودند.
در مجموع ۸.۶ میلیارد تومان کمک نقدی بود به اضافه کمکهای غیر نقدی که جمعا به حدود ۲۰ میلیارد رسید.
جزییات این هدایا چیست؟
۵ میلیارد تومان را بنیاد فرهنگی مصلی نژاد برای ساختمان کلاسها هدیه کرد. ۳.۶ میلیارد تومان مجموع هدایای نقدی بود که به صندوق نیکوکاری اختصاص یافت. نیکوکاران نطنزی نیز دو قطعه زمین به ارزش تقریبی ۱۰ میلیارد تومان به دانشگاه هدیه کردند. یکی از نیکوکاران نیز تامین تابلوهای برق ساختمان جدید دانشکده مهندسی و علم مواد را به ارزش ۲۵۰میلیون تومان تقبل کرد.
پیگیری عملی شدن تعهدها، با مرکز است؟
بله تا حالا با مرکز بوده است ولی این وظیفه در آینده به بنیاد منتقل خواهد شد.
برای آینده چه برنامه ای دارید؟
ما باید تعداد این مراسم را در سال افزایش دهیم و ارتباط دانشگاه را با نیکوکاران به ویژه دانش آموختگان تقویت کنیم. از حامیان دانشگاه به بهانههای مختلف و در مراسم رسمی دانشگاه (جشن ورودی ها، جشن فارغ التحصیلی، گردهمایی خانواده شریف و افتتاح بعضی از ساختمان ها و اماکن) دعوت کنیم و از ایشان تقدیر کنیم. به عنوان مثال برای افتتاح آمفی تئاتری که توسط یکی از نیکوکاران در حال تکمیل است، جشنی بگیریم و از ایشان تقدیر کنیم و به این بهانه خیرین دیگر را هم دعوت کنیم و از خیرین دیگر هم تقدیر کنیم.
بر اساس برنامه راهبردی دانشگاه، میزان جذب منابع از محل هدایا و وقف در سال ۹۸ باید به حداقل ۳۰ میلیارد تومان برسد که جز با همکاری و تلاش جمعی امکان پذیر نخواهد بود.
ریاست دانشگاه در سخنرانی خود در ضیافت افطار امسال، میزان منابع جذب شده از محل هدایا و وقف را شاخصی برای اثربخشی اجتماعی دانشگاه قلمداد کردند، نظر شما چیست؟
بنظرم در تاریخ دانشگاه ما، هیچوقت به این اندازه به موضوع جذب منابع از محل هدایا و وقف اهمیت داده نشده است. در سال های گذشته، تلاش های خوبی در این زمینه صورت گرفته است ولی اولا بصورت منفعلانه بوده و نه فعالانه و ثانیا سازمان مناسبی برای آن در دانشگاه وجود نداشته است که بتواند به کمک نهادهای مختلف از جمله بنیاد شریف و انجمن فارغ التحصیلان از همه ظرفیت ها برای کمک به دانشگاه استفاده شود. آقای دکتر فتوحی اهتمام دارند که جذب منابع از محل هدایا و وقف را با جدیت و سازمان یافته در دانشگاه دنبال کنند.
در ارتباط با مقوله اثربخشی اجتماعی، بنظرم اگر دانشگاه بتواند در تربیت نسل جوان و حل مسائل کشور قدم های مهمی بردارد و مردم تصویر روشنی از این نقش آفرینی داشته باشند، بدیهی است که برای رشد و تقویت فعالیت های دانشگاه از هیچ کمکی دریغ نخواهند کرد. اعطای کمک به دانشگاه توسط نیکوکاران علاقه مند به علم و فناوری در همین راستا قابل تفسیر است و میتواند شاخصی برای ارزیابی میزان ارزشمندی دانشگاه برای جامعه باشد.
پیشبینی امسال شما چیست؟
امسال هم ما پیشبینیمان این است که همچین چیزی اتفاق میافتد. یعنی الان ۸.۶ میلیارد تومان به اضافه مقداری دیگر که حدودا چهارصد میلیون تومان و مربوط به تجهیز آزمایشگاهها است و فکر میکنیم در طول سال کمکی به اندازه مثلا ۲۰ میلیارد تومان دریافت کنیم که سرجمعش حدودا به ۳۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ برسد.
