بی‌شک همه کشورها به اهمیت اشاعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمام حوزه‌ها پی برده‌اند و در برخی موارد آن را به عنوان ابزار توسعه و راه میانبر کشورهای در حال توسعه مطرح می‌کنند. سوال مهمی که در این میان مطرح می‌شود این است چگونه می توان فناوری اطلاعات و ارتباطات را در کشور با توجه به ساختار و ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فنی گسترش داد تا منافع آن را حداکثر و مضرات احتمالی آن را در حداقل نگه داشت. در همین خصوص خبرنگار روابط عمومی دانشگاه در گفتگویی با معاون پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر به معرفی برخی از فعالیت های پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف پرداخته که در ادامه خواهید خواند.
دکتر مازیار گودرزی دانش آموخته ی سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه صنعتی شریف است که پس از گذراندن دوره های مختلف در دانشگاه های کمبریج انگلستان، کیوتو ژاپن و یونیورسیتی کالج کورک ایرلند از سال ۱۳۸۸ به عنوان عضو هیئت علمی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در دانشگاه صنعتی شریف مشغول به فعالیت شده و از ابتدای سال ۱۳۹۶ مسئولیت امور پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر را به عهده گرفته است.
معاون پژوهشی دانشکده ی کامپیوتر پیش از صحبت درباره ی روند پژوهش در دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در خصوص اهمیت این رشته گفت: امروزه شاهد حضور کامپیوتر در پژوهش های تمامی دانشکده ها هستیم. تقریبا روزی نیست که نوآوری در رشته ای صورت پذیرد و بی ارتباط به کامپیوتر باشد، در نتیجه عملا برای همه بدیهی است که کامپیوتر در دنیای امروز چه جایگاهی دارد. وی ساختار دانشکده را به چهار گروه نرم افزار، معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و گروه فناوری اطلاعات تقسیم نمود و افزود: علاوه بر گروه های رسمی دانشکده که پیشتر اشاره شد هرکدام از گروه ها شامل زیر گروه های تخصصی تر پژوهشی از جمله زیرگروه بیوانفورماتیک، الگوریتم محاسبات و رایانش امن نیز هستند.
دکتر گودرزی در خصوص ارتباط دانشکده ی مهندسی کامپیوتر با صنعت گفت: دانشکده ی ما، تا کنون یکی از موفقترین دانشکده های دانشگاه صنعتی شریف در بخش ارتباط با صنعت بوده است و انجام پروژه های بزرگ و موفقی را با ارگان های دولتی و سازمان های خصوصی در کارنامه خود دارد. در مجموع حدود یک سوم استادان در دانشکده در این ارتباطات به صورت فعال دخیل هستند و از لحاظ تعداد هنوز جای بهبود وجود دارد. وی در ادامه یادآور شد: از آنجایی که اخذ و عقد قرارداد با ارگان های دولتی دارای سختی و پیچیدگی خاصی است، این کار برای همه، خصوصا اساتید جوان به راحتی مقدور نمی باشد و به دلیل نداشتن سابقه ی همکاری، جلب اعتماد ارگان ها سخت و نیاز به پیگیری های متمادی دارد. البته پس از جلب اعتماد و آگاهی سازمان ها از توانایی اساتید جوان عموما همکاری ها خیلی خوب پیش می رود.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: به صورت کلی فناوری اطلاعات (Information Technology) حوزه ی مرکزی قراردادهای ارتباط با صنعت است و تاکنون قراردادهای دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در ارتباط با صنعت در بخش ها و سازمان های مختلفی همچون مخابرات، اپراتورهای موبایل، نفت، شهرداری، معاونت علمی ریاست جمهوری، ستادهای مربوط به آن و آموزش و پرورش روند موفقیت آمیزی را طی کرده است.
تقویت ارتباط دانشکده با شرکت های خصوصی و استارتاپ ها از سیاست های اصلی معاونت پژوهشی
معاون پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در خصوص اهداف و برنامه های معاونت پژوهشی در دانشکده گفت: به طور کلی سه برنامه اصلی برای ارتقای سطح پژوهش و فناوری در نظر گرفته ایم. برنامه اول ایجاد ارتباط با استارتاپ های بزرگ خصوصی است. در برنامه دوم، بحث کنفرانس ها و اهمیت آنها در علوم مهندسی کامپیوتر مدنظر است. بر خلاف دیگر رشته ها در علوم مهندسی کامپیوتر کنفرانس ها حائز اهمیت بالایی می باشند و در حوزه تخصصی تعداد اندکی از کنفرانس ها وجود دارند که با بهترین مجلات برابری می کند. اهمیت این موضوع در قواعد دانشگاه به رسمیت شناخته نشده است و در نتیجه محقق کردن این امر و حضور اساتید در کنفرانس ها پس از ارائه مقاله نیاز به تامین هزینه دارد.
دکتر گودرزی اذعان داشت: نکته ی سوم تشویق فعالیت های پژوهشی به صورت گروهی است. در تمام دنیا بهترین کارها و بزرگترین پروژه ها به صورت گروهی و با همکاری چندین صورت می پذیرد. وی افزود در ایران قواعد جا افتاده ی فعلی این اجازه را نمی دهد و استاد را ترغیب به کار گروهی نمی کند. انجام پروژه های گروهی بین دانشکده ای و بین دانشگاهی به خصوص برای رشته های جدید بسیار با اهمیت است. مثال خوب در این زمینه رشته بیوانفورماتیک است که به دلیل نبود امکانات بیولوژی و پزشکی مرتبط در دانشگاه نیاز مبرم به ارتباط با دیگر دانشگاه ها وجود دارد.
وی در ادامه درباره حل مشکلات ارتباط با صنعت و برنامه های اصلی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در بخش پژوهش و فناوری گفت: ایجاد ارتباط با شرکت های خصوصی یکی از سیاست های اصلی دانشکده در همین خصوص می باشد.
این استاد دانشگاه درخصوص همزمانی تحصیل و اشتغال دانشجویان، در دانشکده ی مهندسی کامپیوتر گفت: یکی از مشکلات و در عین حال مزیت های موجود در دانشکده مشغول به کار بودن دانشجویان در شرکت ها در حین تحصیل است. این امر سبب می شود حضور دانشجو در دانشکده، کلاس ها و به خصوص در امر پژوهش کمرنگ شود.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: باتوجه به بازار خوب و جذاب کار برای رشته کامپیوتر، که البته بجای خود نقطه ی قوت مهمی است، اغلب دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیمی از وقت خود را صرف کار در شرکت ها می کنند. کسب درآمد پسندیده است ولی تا جایی که به حضور دانشجو در امر پژوهش لطمه وارد نکند و در همین راستا و به خصوص برای جهت دهی به توسعه فناوری، دانشکده ی مهندسی کامپیوتر تصمیم به تمرکز بر همکاری با شرکت های خصوصی و به طور اخص استارتاپ های بزرگ گرفته است.
دکتر گودرزی در ادامه افزود: حوزه ی فعالیت تعداد خوبی از استارتاپ های بزرگ کشور لبه ی کاربرد تکنولوژی روز جهان می باشد و این فرصت بزرگی است. در سال های گذشته سطح رشد اکوسیستم و این استارتاپ ها به گونه ای بود که این شرکت ها بیشتر مشغول به رشد اولیه ی خود بودند که طبعا اغلب کار صرف مهندسی است و فرصت و نیاز به کار در قسمت پژوهش و ارتباط با دانشگاه را نداشتند. اما با توجه به پیشرفت چشمگیر استارتاپ ها در سال های اخیر، این شرکتهای نوپا به مرحله ای از رشد رسیده اند که صورت مساله های فناورانه و پژوهشی بروزی دارند که کاملا مناسب همکاری با دانشگاه است. در نتیجه انتظار می رود این همکاری باعث کاربردی تر شدن پژوهش ها در دانشکده گردد و نتیجه ی آن ها علاوه بر چاپ مقاله به فناوری هایی ختم شود که به صورت مستقیم در صنعت استفاده شده و درعین حال دانشجو نیز بتواند تمام وقت در دانشکده باشد و همزمان با کسب درآمد، پروژه پایانی خود را با کیفیت بهتری پیش ببرد. یکی از بزرگترین مزایای مهندسی کامپیوتر وجود شرکت های خصوصی است که در لبه ی تکنولوژی های روز دنیا در حوزه های علوم داده، الگوریتم، زیرساختهای ابری، فناوریهای پردازش سریع ، هوش مصنوعی و دیگر حوزه های مرتبط به کامپیوتر فعالیت می کنند. این امتیاز مهمی است که در دانشکده کامپیوتر باید مورد توجه قرار بگیرد و از این فرصت استفاده شود.
معاون پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر در ادامه گفت: ایجاد ارتباط فناورانه با شرکت های خصوصی و استارتاپ ها فرصت خیلی خوبی است و در حال حاضر با تعدادی از استارتاپ های موفق از جمله: دیجی کالا، کافه بازار، ابرآروان و اسنپ صحبت های اولیه انجام شده است و با برخی از آنها در مراحل نهایی عقد قرارداد هستیم.
در دانشکده ی مهندسی کامپیوتر کمبود منابع مالی نداریم
دکتر گودرزی درباره مشکلات و موانع موجود در این دانشکده گفت: در حوزه ی عام کامپیوتر در کشور کمبود منابع مالی وجود ندارد و اگر بتوانیم تعداد همکاران فعال در ارتباط با صنعت را افزایش دهیم، مشکل مالی در دانشکده نیز وجود نخواهد داشت.
وی افزود: تلاش اصلی حال حاضر ما در دانشکده ایجاد ارتباط پژوهشی فناوری اولیه اساتید با شرکت های خصوصی می باشد. پس از شناخته شدن اساتید، خود به خود چرخ ارتباط استاد با شرکت به حرکت در می آید و طبیعتا پس از ایجاد اعتماد پروژه های بعدی بزرگتر هم خواهد بود.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: تجهیزات پژوهشی مورد نیاز در دانشکده ی مهندسی کامپیوتر به دو بخش حوزه های نرم افزاری و حوزه های مرتبط به سخت افزار تقسیم می شود. تجهیزات مورد نیاز در حوزه ی نرم افزار عموما دستگاه های رایانه است که با توجه به در دسترس بودن و عمومی بودن دستگاه های رایانه این نیاز با هماهنگی با قواعد دانشگاه قابل برطرف شدن می باشد. اما در حوزه ی سخت افزار و نیز در قسمت پژوهش در تکنولوژی های پایه و نوین رایانش نظیر رایانش نوری و تهیه تجهیزات آنها، با توجه به تحریم ها با مشکلاتی مواجه هستیم.
معاون پژوهشی دانشکده تجهیزات را از لحاظ اعداد و ارقام نسبت به دانشکده های دیگر کم هزینه دانست و گفت: به طور کلی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر دانشکده ی کم خرجی است و قیمت تجهیزات مورد نیاز آن پایین تر از دیگر دانشکده ها می باشد.
دکتر گودرزی درباره ی دستاوردهای پژوهشی دانشکده گفت: سطح کیفی پژوهش ها در دانشکده رضایت بخش است اما همیشه جای بهبود وجود دارد. دانشکده ی مهندسی کامپیوتر از نظر تعداد ارجاع سرانه و تعداد و سطح مقالات چاپ شده در سال نسبت به سرانه ی اعضا هیئت علمی وضعیت رضایت بخشی دارد. به علاوه، تشویق چاپ و ارائه ی حضوری مقاله در ((کنفرانس های برگزیده)) این رشته از جمله برنامه ها و اهداف برای بهبود است.
این استاد دانشگاه از برنامه های تقویت و ترویج و اطلاع رسانی پژوهش در دانشکده خبر داد و گفت: از پاییز سال جاری برنامه ای با عنوان "ساعت پژوهش" با اهدافی همچون اطلاع رسانی فعالیت های مختلف پژوهشی دانشکده و ترویج فعالیت های در حال انجام، در حال اجرا می باشد.
معاون پژوهشی دانشکده ی مهندسی کامپیوتر خاطر نشان کرد: فعالیت های رسانه ای یکی دیگر از بخش های نیازمند بهبود در دانشکده می باشد. به طور کل فعالیت های رسانه ای ما وضعیت قابل قبولی ندارد. در حوزه فناوری، دانشکده گاهی در رسانه ها حضور پیدا می کند اما فعالیت های ترویجی و اطلاع رسانی در حوزه پژوهش بسیار کم بوده و نیاز به توجه و بهبود دارد.
معاون پژوهشی دانشکده در ادامه وضعیت دانشکده ی مهندسی کامپیوتر را از لحاظ ارتباط با صنعت مطلوب دانست و گفت: دانشکده تا به امروز در حوزه ی ارتباط با صنعت قوی بوده است. اما در حوزه ی پژوهش باید بلند پروازی بیشتری داشته باشیم و اهداف مهم و چالش های عظیم(Grand Challenges) جامعه و کشور، از حوزه سلامت تا انرژی و محیط زیست، را در دستور کار خود قرار دهیم. وی افزود: در چشم انداز ۵ تا ۱۰ ساله باید با تقویت همکاری های گروهی تلاش کنیم از اهداف کوچکی نظیر رده بندی هایی مانند کیو اس، تعداد ارجاع به مقاله، چاپ مقاله در کنفرانس ها و مجلات مشهور و نظایر آنها عبور کنیم و به حل مسائل بزرگتر پرداخته و هدفمان «تاثیرگذاری اجتماعی» (Social Impact) باشد نه چاپ مقاله در مجله یا کنفرانسی با تعداد ارجاع یا «ضریب تاثیر» (Impact Factor) بالا.
دکتر گودرزی در خصوص برنامه های معاونت پژوهشی در دانشکده کامپیوتر گفت: یکی دیگر از برنامه هایی که در معاونت پژوهشی دانشکده در حال پیگیری است تقویت ارتباط با مراکز کارآفرینی و استارتاپ های فعال در دانشگاه است. مرکز رشد، مرکز کارآفرینی، پارک علم و فناوری و برنامه های شرکت های نوپا مانند برنامه های استارتاپ ویکند و... جز برنامه هایی است که علاقمند به همکاری با آنها هستیم و دانشجویان دانشکده مهندسی کامپیوتر نیز از فعالان جدی در این زمینه هستند.
وی در پایان صحبت هایش یادآور شد: اهمیت کامپیوتر به گونه ای است که اگر به هر مرکز رشدی از جمله مرکز رشد دانشگاه خودمان نگاه کنید خواهید دید که بسیاری از فعالان از دانشجویان دانشکده ی مهندسی کامپیوتر می باشند. حتی بسیاری از همکاران دانشکده های دیگر هم در ارتباط با صنعت در حوزه ی کامپیوتر فعالیت می کنند و این نشان دهنده ی پتانسیل این رشته می باشد. در نتیجه تقویت این ارتباطات جزو برنامه های معاونت پژوهشی دانشکده است و امیدواریم ارتباط و همکاری دانشجویان با این مراکز نسبت به قبل بیشتر هم بشود.
