وی با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش که در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی ابعاد، آثار، پیامدها و دستاوردهای انقلاب اسلامی می‌پردازد، تصریح کرد: با توجه به ظرفیتی که دانشگاه‌ها در سایه انقلاب اسلامی داشته‌اند، در این همایش به بررسی دستاوردهای علم و فناوری در چهل سالگی انقلاب اسلامی می‌پردازم.
وی افزود: باوری که در این چهل سال از زبان ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بارها و بارها به ما تذکر داده شده و همچنین کلام امیرالمومنین علی(ع) که می‌فرمایند: العلم السلطان، یعنی اگر می‌خواهید خودتان باشید و به سمتی نروید که بر شما سلطه یابند، باید بر این حدیث تکیه کنید که این موضوع تبدیل به باور اصلی انقلاب شد.
علم یکی از اساسی‌ترین مولفههای استقلال است
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه علم یکی از اساسی‌ترین مولفههای استقلال است، خاطرنشان کرد: روزی که زنان و مردان در خیابان های ایران به خروش آمدند و استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی شعار آنان شد، معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) به ما تذکر دادند که اگر می‌خواهید استقلال داشته باشید و این استقلال حفظ شود، باید به «العلم السلطان» تکیه کنید و این نکته اصلی بود که به باور مردم تبدیل شد.
دکتر طهرانچی ادامه داد: برای اینکه بدانیم چگونه این باورمندی در بین مردم ما بوجود آمد، لازم است که تاریخ آموزش عالی در ایران را مرور کنیم. برای اولین بار در سال ۱۲۸۸دولت به فکر ورود به آموزش عالی افتاد، در صورتی که تا پیش از آن سرزمین ما تمدن علمی داشت که مدارس با حمایت مردم و هدایت عالمان اداره می شدند، اما پیرو آنچه در غرب اتفاق افتاد و نظام مدیریتی غربی که در ایران حاکم شد، سال ۱۲۸۸ وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستضعفه در کشور شکل گرفت و پیرو آن نگاه دولتی سازی علم به وجود آمد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه پس از ۲۵ سال از این تاریخ، اولین دانشگاه در ایران تاسیس شد، گفت: تا پیش از انقلاب اسلامی جمعیت کشور ۳۳ میلیون نفر بود که از این تعداد ۱۵۷ هزار و ۶۷۵ نفر یعنی حدود نیم درصد دانشجو بودند و تعداد اعضای هیات علمی در آن دوره کمتر از ۸ هزار و ۳۰۰ نفر بود، یعنی از هر ۱۰ هزار نفر دو نفر عنوان هیات علمی داشتند.
وی ادامه داد: اکنون با وجود آنکه جمعیت کشور از ۳۳ میلیون نفر به ۸۵ میلیون رسیده و رشد ۲.۵برابری داشته، اما آمار تعداد دانشجویان و اعضای هیات علمی تحول اساسی یافته است، چراکه معمار انقلاب اسلامی به عنوان کسی که از بستر حوزه علمیه و نظام سنتی علمیه برآمده علیه دانشگاهی که نهاد برآمده از مدرنیته غرب در کشور بود، نه تنها نگاه منفی نداشت و آن را نفی نکرد، بلکه بر قوام آن تاکید داشت و دانشگاه را مبداء تحول و انسان‌سازی دانستند.
دکتر طهرانچی با اشاره به اصل دوم و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، خاطرنشان کرد: این موضوع نشان می‌دهد ۳۹ سال پیش در قانون اساسی که برمبنای مبانی انقلاب اسلامی تدوین شده، علم به عنوان یکی از ارکان نظام دیده شده و این موضوع شرایطی ایجاد می‌کند که تبدیل به بستر تحول می‌شود.
وی با بیان اینکه این موضوع نشان می‌دهد دستاوردهای علمی که در این ۴۰ سال داشته‌ایم اتفاقی نبوده و در اصول دوم و سوم قانون اساسی به صراحت بر آن تاکید شده است، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی در اوایل انقلاب و در دوره‌ای که کتاب درسی متناسب با انقلاب وجود نداشت، تاسیس شد و در آن دوره سه سال دانشگاه‌ها به حالت تعطیل درآمدند و محققان بنیاد دانشگاه را برای حرکت رو به جلو اصلاح کردند که نتیجه آن افزایش جمعیت دانشجویی از ۱۷۵ هزار نفر به بیش از ۴ میلیون نفر بود.
رئیس دانشگاه آزاداسلامی افزود: با توجه به اینکه رشد جمعیتی کشور ۲.۵برابر افزایش یافت، اما جمعیت دانشجویی رشد بیش از ۲۵ برابر داشت و این وعده‌ای بود که انقلاب اسلامی به مردان و زنان این سرزمین داده بود که آگاهی شما باید افزایش یابد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در دوران انقلاب اسلامی زنان همپای مردان به صحنه آمدند، خاطرنشان کرد: مردان و زنان دوشادوش هم انقلاب اسلامی و پس از آن توسعه علمی کشور را رقم زدند و همه در این توسعه شریک شدند، بنابراین در انقلاب اسلامی و نظام توسعه علمی تفاوتی میان زنان و مردان وجود نداشته و این توسعه با یک ریشه و چارچوب حاصل شد.
ماهیت دانشگاه زمانی معنا پیدا می‌کند که تحصیلات تکمیلی رونق داشته باشد
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه علم در تولید و ماهیت دانشگاه زمانی معنا پیدا می‌کند که تحصیلات تکمیلی رونق داشته باشد، خاطرنشان کرد: نکته مهمی که در توسعه علمی و دوران انقلاب اسلامی وجود دارد، توسعه کارشناسی ارشد است، چرا که دانشگاه قرار نبود فقط کارشناس برای صنایع تربیت کند، بلکه می‌خواست به مفهوم علم ورود کند.
وی افزود: جمعیت کارشناسی ارشد پیش از انقلاب یک در هزار نفر بود، اما این جمعیت اکنون به ۱۸۷ هزار نفر رسیده و دانشجوی دکتری که در آن دوره فقط در دانشگاه‌های غربی تربیت می‌شدند، اکنون علاوه بر آنکه در دانشگاه‌های داخلی آموزش می‌بینند، جمعیت آنها از ۸هزار نفر تا پیش از سال ۵۷ به بیش از ۸۲ هزار نفر رسیده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر جایگاه پژوهش و محققان در توسعه علمی کشور، گفت: وقتی به اسناد غرب در حوزه آموزش عالی نگاه می‌کنیم، حاکمیت در نگاه اقتصاد دانش بنیان است و گسترش آموزش عالی را رکن برتری این اقتصاد می‌دانند و ایران را جزو ۵ کشوری عنوان می‌کنند که در توسعه آموزش و تحصیلات تکمیلی در سرزمین خود موفق بوده و تا ۱۰ سال آینده این کشور جزو ۱۰ کشور اول تحصیلات تکمیلی است.
وی با بیان اینکه یکی از ثمرات انقلاب اسلامی ارتقای جایگاه علم در منطقه است، تصریح کرد: براساس اسناد موجود در کشور، مفهوم مطالعه و پشتیبانی مطالعاتی و پژوهش برای اولین بار در سال ۱۳۱۶ مطرح شد، در حالی که تا پیش از انقلاب این مسیر در کشور وجود نداشت، چراکه مستشاران خارجی وظیفه مطالعات را برعهده داشتند، همانطور که در اسناد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آمده: «توسعه کشور براساس نظریات غربی‌ها بود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی این نگاه تغییر یافت و در سال ۸۲ سند ۲۰ ساله به تصویب رسید.»
جنبش علمی پس از انقلاب اسلامی به جریان علمی تبدیل شد
دکتر طهرانچی ادامه داد: در این سند تاکید شده که جمهوری اسلامی ایران باید برای رسیدن به جایگاه نخست اقتصادی، علمی و فناوری در جنوب غربی آسیا تلاش کند. در این مسیر برخورداری از علم به عنوان ملاک اصلی قرار گرفت و در سال ۸۹ نقشه جامع علمی کشور تدوین شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در دهه اخیر، ایران در حوزه پژوهش بیشترین رشد در زمینه دستاوردهای علمی را داشته است، اظهارداشت: اساساً جنبش علمی پس از انقلاب به یک جریان علمی تبدیل شد و این جریان اکنون به گفتمانی تبدیل شده که ایران را در میان کشورهای سرآمد در علم قرار داده که بدون رهبری داهیانه مقام معظم رهبری این دستاورد هرگز محقق نمی‌شد.
وی با تاکید بر اینکه توسعه کشور براساس الگویی خاص محقق شد، اظهار داشت: استقلال در توسعه علمی یک رکن اساسی است و این موضوع مربوط به استقلال در انتخاب و روش موضوع می‌شود، چراکه پس از انقلاب اسلامی ما دیگر قرائت کننده، تابع محض و مدعو نبودیم، بلکه با یک نگاه ویژه به توسعه علمی پرداختیم.
دکتر طهرانچی یادآور شد: ایران در سال ۱۹۹۶ جایگاه پنجم در آسیای شرقی و جایگاه ۵۳ جهان را در رتبه پژوهش کسب کرد و در طی ۱۰ سال، محققان توجه ویژه‌ای به بحث پژوهش پیدا کردند و توانستند در آزمایشگاه‌هایی که تحریم بود و تجهیزات آن به سختی به دست می‌آمد، مدل های توسعه مبتنی بر سبقه تمدنی ایران و باورمندی و روحیه انقلابی ایجاد کنند که این حرکت خیلی زود مورد اعتراف پیشروان علم جهان قرار گرفت.
وی با اشاره به مقاله منتشرشده در مجله نیچر درباره بازسازی مرجعیت علمی در ایران، گفت: در مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۵ در مجله نیچر منتشر شد، اذعان کردند که مرجعیت علمی در حال بازسازی دوباره در ایران است و این بازسازی به رهبری مقام معظم رهبری براساس مدل توسعه علمی در حال شکل‌گیری است و جامعه علمی ایران با همه وجود به موفقیت‌ها و دستاوردهای دوره تمدنی خود واقف است در نهایت، این مقاله تنها راه توقف بازسازی مرجعیت علمی را اعمال تحریم‌ها عنوان می‌کند.
دکتر طهرانچی با تاکید بر اینکه شتاب علمی به وجود آمده در کشور حرکت بسیار باارزشی است، گفت: این حرکت یک کار نمایشی نبود، بلکه دستاوردی بود که باعث مباهات مردم مستضعف شد، به طوری که در طول این ۴۰ سال با وجود آنکه در منطقه شاهد ناامنی و جنگ‌های مختلف بودیم، جمهوری اسلامی ایران را به امن‌ترین کشور منطقه تبدیل کرد که یکی از دلایل آن ماحصل حرکت علمی بود.
وی افزود: در طول این ۴۰ سال هیچ سلاح دفاعی به ایران فروخته نشد و از روز اول در این بخش تحریم بودیم، اما دانشمندان و محققان ما در صنعت دفاعی و امنیتی و در حیطه بازدارندگی، فعالیت‌های هسته‌ای و فضایی خود را تقویت کردند که ماحصل آن امنیت کنونی کشور است.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه پیشرفت‌های علمی و پژوهشی ایران متعلق به جامعه اسلامی و مردمانی است که می‌خواستند مستقل باشند، خاطرنشان کرد: زمانی بنده یک دانشجوی آفریقایی داشتم و در جلسه دفاع این دانشجو سفیر آن کشور به من گفت که ما می‌توانستیم این دانشجو را برای تحصیل به کشورهای اروپایی بفرستیم، اما حقیقت این است که آنچه شما به او یاد داده‌اید در هیچ جای جهان به او نمی‌آموختند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان گفت: آنجایی که ما به دانشمندان و محققان اعتماد کردیم، موفق بودیم چراکه انقلاب اسلامی کوثر جوشانی است که ثمرات آن پایان ندارد.
