نشست علمی «میراث حدیثی اسماعیلیه» ویژه هفته پژوهش، به همت معاونت پژوهش دانشگاه باقرالعلوم(ع) به صورت حضوری و برخط برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در این نشست علمی حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالفضل فتحی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرج، با اشاره به ویژگی‌های فرقه اسماعیلیه گفت: فرقه اسماعیلیه همواره تلاش داشته است تا از طریق پنهان کردن آثار، میراث خود را حفظ کند. به همین علت، بسیاری از علمای رجال توجه و اهتمام چندانی به بحث میراث اسماعیلیه نداشتند.
وی ضمن اشاره به جایگاه احادیث در بین علوم و کاربرد آن در علوم اسلامی افزود: در راستای کشف میراث حدیثی اسماعیلیه و بهره بردن از آن، گروهی از علما و اندیشمندان حوزه علمیه قم تصمیم گرفتند تا با بررسی دقیق این میراث، به مقایسه و تطبیق آن با احادیث و اعتقادات تشیع دوازده‌امامی بپردازند.
فتحی در ادامه به برخی از میراث‌های اسماعیلی اشاره کرد و افزود: منابع موجود فرقه اسماعیلیه را می‌توان به دو گروه مقدماتی و عالی تقسیم کرد. منابع موجود در گروه مقدماتی برای آشنایی با فرقه اسماعیلیه و تشویق و تبلیغ این فرقه نوشته شده‌اند. از جمله کتاب‌های گروه اول، می‌توان به «الدعائم الاسلام» نوشته قاضی نقمان اشاره کرد. در دسته دوم نیز کتاب‌هایی همچون «راحه العقل» حمید الدین کرمانی قرار دارند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرج به بررسی این دو اثر پرداخت و گفت: شیوه نگارش کتاب دعائم همانند کتاب‌های متعارف حدیثی است و آن را با کتاب‌هایی همچون کافی می‌توان مقایسه کرد. این کتاب علاوه بر مباحث فقهی، به موضوعاتی همچون باورهای اعتقادی اسماعیلیه می‌پردازد. در نقطه مقابل کتاب راحه العقل کتابی با معانی عمیق است و شیوه نگارش آن شباهتی به کتب معروف حدیثی ندارد. در این کتاب از عقاید اسماعیلیه و مباحث عمیق عرفانی و توحیدی بحث می‌شود.
فتحی در پایان به بررسی ویژگی‌های نویسنده کتاب «الدعائم الاسلام» پرداخت و گفت: قاضی نعمان یکی از شخصیت‌های علمی برجسته اسماعیلیه محسوب می‌شود. یکی از باورهای غلط در مورد قاضی نعمان این است که او را شخصی دوازده‌امامی معرفی می‌کنند. این افراد به اشتباه به تقیه بودن روایات وی بعد از دوران امام صادق استدلال می‌کنند؛ اما با مطالعه آثار قاضی نعمان می‌توان به آسانی به این نتیجه رسید که وی جایگاهی برای امام دوازدهم و باورهای شیعیان دوازده امام قائل نمی‌شود.
