روز (۱۴ ژوئن) هر سال به نام روز جهانی اهدای خون (روز جهانی تقدیر از اهدا کنندگان خون) انتخاب شدهاست. در این روز از همت والا و فعالیت انسان دوستانه تمام کسانی که در زمینه اهدا و انتقال خون و نجات جان انسانها تلاش میکنند، قدردانی میشود.
به گزارش پایگاه خبری وبدا در همدان، میلیونها نفر در سراسر جهان جانشان را مدیون انسانهایی هستند که هرگز آنها را ندیدهاند. کسانی که بدون هیچ گونه انتظار و یا اخذ پاداش و تشویق، خون خود را اهدا میکنند. بشر در طول تاریخ اسیر جنگهای خانمان سوز، بلایای طبیعی و حوادث و در معرض آسیبهای جدی ناشی از بروز بیماریهای گوناگون بوده است. با پیشرفت علم و فناوری اگرچه از تاثیرات و پیامدهای این مسائل کاسته شده اما نیاز به خون سالم همچنان رتبه و اولویت خود را حفظ کرده چرا که هنوز هیچ جایگزین مناسبی برای خون انسانی کشف یا ساخته نشده است. با این حال هنوز در بسیاری از کشورها به علت کمبود خون و محصولات خونی مرگ و میر رخ میدهد. از جمله مرگ ناشی از خونریزی حین زایمان، کودکان ناشی از سوء تغذیه شدید و کم خونی شدید، قربانیان حوادث، بیماران سرطانی و ... . اینجاست که نقش والای اهداکنندگان خون در تامین خون موردنیاز بیماران و نیازمندان به خون در جامعه مشخص می شود. نیازی که هرگز متوقف نمی شود و استمرار دارد
ابتکار تجلیل از اهداکنندگان خون از سال ۲۰۰۴، با پشتیبانی برخی از سازمانهای جهانی مانند سازمان جهانی بهداشت، فدراسیون بینالمللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر، انجمن بینالمللی انتقال خون و فدراسیون بینالمللی سازمانهای اهدای خون شکل گرفت. از آن به بعد هر سال در روز ۱۴ ژوئن مراسمی ویژه با حضور نمایندگان کشورها و اهداکنندگان برگزیده به میزبانی یکی از کشورها برگزار میشود. همزمان با این روز در اکثر کشورهای دنیا، این روز گرامی داشته میشود و برنامههایی را برای تقدیر از اهداکنندگان خون برگزار میکنند. کم و کیف این برنامه ها بستگی به فرهنگ و سلایق کشورها دارد و شاید اندکی با هم تفاوت داشته باشند، اما هدف از اجرای این برنامه در سراسر جهان یک چیز است
تقدیر و سپاسگزاری از انسانهای نیکوکار یعنی اهداکنندگان خون
اهدای خون چیست ؟
اهدای خون هنگامی رخ میدهد که یک فرد سالم بهطور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه میکند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایشهای غربالگری و تایید سلامتی بهمنظور تهیه فراوردههای خونی مورد استفاده قرار میگیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق میشود. فرایند اهدا و تزریق به دریافتکنندگان، انتقال خون نام دارد.
در کشورهای توسعه یافته و اکثر کشورهای در حال توسعه، بیشترین اهدا کنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل میدهند که در قبال آن پولی دریافت نمیکنند. در کشورهای فقیرتر، افراد معمولاً خون خود را برای انتقال به اعضای خانواده و یا دوستانشان اهدا میکنند. بنابراین انگیزههای مختلفی برای اهدا، شامل انجام عمل خیر، کمک به بهبود خویشاوندان، نیاز مالی و برای استفاده خودِ فرد در آینده (اهدای اتولوگ) وجود دارد.
تاکنون هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است
افراد نیازمند به خون و فرآورده های خونی
همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز پیدا می کنند، بطوریکه از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می کند. بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود عبارت است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی. همچنین خانم های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می شوند، از جمله دیگر نیازمندان به خون می باشند.
از طرفی بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های آن هستند؛ و بسیاری از دیگر بیماران نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی نسبتاً طبیعی برای تمامی عمر به شکل منظم خون یا فرآورده های خونی دریافت نمایند، مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی.
در حال حاضر، با وجود پیشرفتهای چشمگیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسانهای نیکوکار اهدا می شود، می تواند جان انسانهای دیگر را از مرگ نجات بخشد. عدم وجود جایگزین مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری خون و فرآورده های خونی، همیشگی بودن نیاز به خون و فرآورده های آن سبب شده تا اهدای خون از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار شود.اهدای مکرر خون فرد را در برابر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی محافظت می کند.
فواید اهدای خون
مهمترین اثر اهدای خون، نجات زندگی انسانها و آگاهی از سلامت جسمانی است. تحقیقات نشان داده اهدای مکرر خون به میزان زیادی فرد را در برابر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی محافظت می کند، همچنین اهدای خون نه تنها برای افراد سالم زیانی ندارد، بلکه موجب جلوگیری از ابتلای آنها به بیماریها نیز می شود، ضمن اینکه سیستم خون سازی بدن به گونه ای است که با افزایش جریان خون در بدن، طی مدت کوتاهی این مقدار خون اهدا شده را جایگزین می کند. در جریان اهدای خون این پایش ها صورت می گیرد: ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن، نوع گروه خونی و تشخیص کم خونی.
شرایط اهدای خون
- سن: بین ۱۷ تا ۶۵ سال
- وزن: حداقل ۵۰ کیلوگرم
- دارا بودن شرایط مناسب جسمی و روحی
- دارا بودن فشارخون متعادل
- مبتلا نبودن به کم خونی
- نداشتن پیشینه هپاتیت ویروسی، برخی دیگر از بیماریهای عفونی و بیماریهای مهم و جدی قلبی و ریوی
- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و الکلی
گذشت حداقل ۸ هفته از آخرین مرتبه اهدای خون
(ع)
