گرمازدگی پدیده ای است که در اواخر فصل بهار و تابستان افراد دچار آن می شوند و هنگامی اتفاق می افتد که بدن انسان به هر دلیلی نتواند گرمای خود را در فضای اطراف دفع کند و باعث می‌شود که دمای حرارت مرکزی بدن به ۴۰ درجه و بالاتر از آن برسد.
بالا رفتن حرارت بدن و بروز گرمازدگی در فصل تابستان در صورتی که فرد به مدت طولانی در معرض تابش مستقیم آفتاب باشد شیوع زیادی دارد که در صورت اقدام نکردن سریع برای کاهش گرمازدگی گاهی اوقات برای فرد مبتلا به گرمازدگی عوارض شدیدی را همراه خواهد داشت.
در فصل گرم سال پیشگیری از بیماری گرمازدگی، اهمیت بیشتر می‌یابد؛ مقابله کردن با این بیماری و رعایت موارد لازم در درمان گرمازدگی از عواقب ناگوار و تاسف‌بار آن جلوگیری می کند.
در واکاوی بیشتر این موضوع و دلایل بروز گرمازدگی و علائم و عوارض و راههای پیشگیری از بروز این بیماری با دکتر رضا فدایی متخصص بیماری‌های عفونی و مسئول بیماری‌های واگیردار مرکز بهداشت استان اصفهان گفتگویی انجام گردیده است که در زیر می خوانید.
دمای نرمال بدن در فصل تابستان باید چه اندازه ای باشد و اگر بالاتر رود چه اتفاقی می‌افتد؟
دمای نرمال بدن باید ۳۷ درجه باشد و در صورتی اشخاص در محیط های بسیار گرم قرار گیرند و یا فعالیت فیزیکی بیش از حد و نامتناسب با شرایط محل فیزیکی داشته باشند درجه حرارت از حد نرمال بالاتر می رود و دچار گرمازدگی می شوند.
مهمترین دلایل گرمازدگی چه مواردی هستند؟
گرمازدگی پدیده ای است که در اواخر فصل بهار و تابستان افراد با آن مواجه می شوند و هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن انسان به هر دلیلی نتواند گرمای بدن خود را در فضای اطراف دفع کند و باعث می شود که دمای حرارت مرکزی بدن به ۴۰ درجه و بالاتر از آن برسد. فعالیت شدید در فصل گرما و پوشش زیاد بدن به خصوص لباس های زیاد پوشیدن و قرار گرفتن در زیر تابش مستقیم تابستان از مهمترین عللی هستند که افراد را به سمت گرمازدگی می برد.
کدام افراد بیشتر در معرض گرمازدگی فصل تابستان هستند؟
اشخاصی که به طور مستقیم در زیر تابش نور آفتاب مشغول کار هستند و کسانی که دارای شرایط خاص، سنین بالا یا بیماری های مزمن ریوی و قلبی دارند، اینها بیشتر در معرض عوارض گرمازدگی نسبت به افراد سالم هستند. همچنین کسانی که در شرایط گرم و مواجه با حرارت زیاد مصرف آب آنها کم است، این علت هم تسریع کننده پدیده گرمازدگی است.
علائم گرمازدگی در فرد گرمازده چیست؟
خشکی پوست از مواردی است که در فرد گرمازده مشاهده می شود و وضعیت به جایی می‌رسد که فرد دیگر قدرت تعریق ندارد و دچار سردرد و سرگیجه و حالت منگی و هذیان گویی می‌شود. همچنین احساس تهوع، تپش قلب شدید، تشنگی شدید و تنفس تند از علائم گرمازده شدن افراد در فصل تابستان است.
اگر گرمازدگی فرد ادامه یابد چه اتفاقی می‌افتد؟
فرد گرمازده اگر که به همین وضع ادامه پیدا کند به تدریج شاهد گرفتگی عضلات به خصوص عضلات پا و ساق پا می شود و کم کم وضعیت به جایی می رسد که حرارت بدن افت پیدا می کند. در اویل گرمازدگی دما به ۴۰ درجه می رسد و اگر مداخله سریع صورت نگیرد در اواخر این فرایند فرد دچار هایپوترمی و یا افت دمای بدن می شود.
علائم روحی و روانی گرمازدگی چه مواردی هستند؟
علائم روحی و روانی گرمازدگی معمولا به حالت بیقراری، سرگیجه و در موارد پیشرفته گرمازدگی حالت هذیان گویی و ناآگاهی از فضای اطراف را به دنبال دارد.
درباره عوارض زیانبار گرمازدگی توضیح دهید؟
اگر روند گرمازدگی به این شکل ادامه پیدا کند فرد گرمازده یک اورژانسی پزشکی به حساب می آید و چنانچه وضعیت اصلاح نشود ممکن است منجر به مرگ فرد شود.
برای پیشگیری از گرمازدگی در فصل تابستان چه توصیه‌هایی دارید؟
افرادی که قرار است با گرما مواجه شوند برای مثال عازم منطقه ای هستند که هوای بسیار گرمی دارد باید قبل از خارج شدن از محیط مقدار زیادی آب بنوشند و تجربه نشان داده است که نوشیدن آب قبل از ورود به منطقه خشک و گرم به میزان زیاد، در پیشگیری از گرمازدگی و بد حال شدن افراد کمک می کند. اشخاص برای پیشگیری از گرمازدگی اگر برایشان مقدور است بین ساعت های ۱۱ تا چهار بعدازظهر از خانه خارج نشوند و انجام کارهایشان را تا حد ممکن به ساعت های بعدی موکول کنند.
پوشیدن لباس ها و فعالیت بدنی و تغذیه فرد برای پیشگیری از گرمازدگی باید چطور باشد؟
پوشیدن لباس های گشاد و روشن بهتر است به دلیل اینکه لباس های تیره تر آفتاب را جذب می کند و به مراتب وضعیت بدتر می شود. فعالیت های ورزشی باید دور از نور آفتاب و در سایه و همراه با نوشیدن آب انجام شود. خوردن غذای خاصی برای پیشگیری از گرمازدگی توصیه نمی شود و بایست اشخاص در تابستان مایعات به خصوص آب زیاد بخورند تا کمتر دچار گرمازدگی شوند و اگر هم شدند با مصرف زیاد آب به آرامی به حالت عادی می رسند.
چه کمکی می‌توان به فرد گرمازده کرد؟
سریعترین واکنشی که در مواجه با فرد گرمازده می‌توان انجام داد این است که آن فرد را از محیط گرم خارج کنیم؛ اکثر افراد گرمازده افرادی هستند که زیر نور مستقیم آفتاب مشغول کار هستند. بنابراین فرد گرمازده را ابتدا باید به محل خنک منتقل کرد و لباس های او را درآورده و کم کنیم. اگر هوشیار است باید مقدار زیادی آب بنوشد و علاوه بر این اسفنجی را خیس کنیم و پوست بدن فرد گرمازده را از صورت و گردن به پایین به تدریج با اسفنج مرطوب خنک کنیم.
در تابستان برای دچار نشدن به گرمازدگی چه باید کرد؟
استفاده از کلاه لبه دار برای پیشگیری از تابش مستقیم آفتاب به پوست سر و صورت و قرار گرفتن در محیط خنک و سایه و مصرف آب زیاد برای جلوگیری از ابتلا به عارضه گرمازدگی بسیار موثر است.
راهکارهای لازم درمانی برای افراد گرمازده چه مواردی هستند؟
درمان دارویی برای فرد گرمازده وجود ندارد، فرد گرمازده را باید زیر نظر داشت و هر ساعت دمای بدن او را اندازه گرفت تا کم کم به زیر ۴۰ درجه برسد و به محدوده نرمال نزدیک شود. گرمازده باید مایعات زیاد بنوشد و او را به محیط خنک و سایه ببریم و با اسفنج مرطوب پوست بدن او را خنک کنیم و هر نیم ساعت یکبار دمای بدن او را چک کنیم تا وقتی که دمای بدن کاهش پیدا کند و به حال نرمال نزدیک شود.
