مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد  اظهار کرد: کم خونی در سنین مختلف  موجب بروز بیماریهای مختلف در فرد می شود از همین رو اجرای طرح آهن یاری؛ به عنوان یک مکمل غذایی لازم برای سلامتی افراد، محسوب می شود.

دکتر زهرا اباصلتی  در گفتگو با وب دا، با بیان اینکه به تمامی کودکان از پایان ماه ششم یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی روزانه ۳۵ قطره سولفات فرو یا یک قاشق cc۵.۳ شربت آهن باید داده شود، ابراز کرد: برای نوجوانان دختر و پسر دوز هفتگی ۶۱ میلی گرم آهن المنتال یکبار در هفته به مدت ۴ ماه در سال توصیه می شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر برنامه آهن یاری هفتگی در حال حاضر برای دختران دانش آموز دبیرستانی از طریق شبکه های بهداشتی درمانی کشور اجرا می شود و کلیه زنان باردار از پایان ماه چهارم بارداری تا ۱ ماه پس از زایمان روزانه یک عدد قرص سولفات فرو یا فومارات فرو باید مصرف کنند.

تاخیر در رشد یکی از نتایج کم خونی ناشی از فقر آهن

وی با اشاره به اینکه کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن می تواند در تمام مراحل زندگی سبب کاهش قدرت ادراک و یادگیری گردد، ابراز کرد: کم خونی فقرآهن در کودکان زیریک سال و کودکان سنین مدرسه با تاخیر رشد خفیف همراه است و درمان کم خونی موجب افزایش سرعت رشد می شود، کم خونی فقر آهن در کودکان سنین مدرسه موجب کاهش قدرت یادگیری می شود، ضریب هوشی این کودکان ۵ تا ۳۱ امتیاز کمتر از حد طبیعی برآورد شده است .

دکتر اباصلتی با بیان اینکه در کودکان مبتلا به فقر آهن زمینه ابتلا به بیماریهای عفونی بیشتر است، تصریح کرد: در این کودکان سیستم ایمنی آنان قادر به مبارزه با عوامل بیماری زا نیست، بنابراین ابتلا به بیماریهای عفونی بیشتر است؛ علاوه براین کودکان و دانش آموزانی که دچار کم خونی، فقر آهن هستند همیشه احساس خستگی و ضعف می کنند؛ این افراد اغلب از ورزش و فعالیتهای بدنی دوری می کنند یا در هنگام ورزش خیلی زود خسته می شوند در این افراد تغییرات رفتاری بصورت بی حوصلگی و بی تفاوتی مشاهده می شود؛ کم خونی ناشی از فقرآهن به علت تاثیر بر قدرت یادگیری و کاهش آن، افت تحصیلی دانش آموزان را در پی دارد،همچنین کم خونی مادر باردار به دلیل کمبود آهن سبب تاخیر رشد جنین، تولد نوزاد با وزن کم و افزایش مرگ و میر در شرایط زایمان می شود.

تغذیه؛ نیاز کودک را به آهن برآورده نمی کند

مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی با تاکید براینکه در کودکان زیر ۵ سال به ویژه در سال اول زندگی به دلیل سرعت رشد جسمی و تکامل مغزی نیاز به آهن بسیار بالاست، از سوی دیگر با توجه به حجم کوچک معده شیرخوار مقدار غذایی که در هر وعده می تواند مصرف کند حتی اگر غذای کودک حاوی منابع غنی از آهن باشد نیاز سلولهای در حال رشد او را تامین نمی کند، ابراز کرد: مصرف مقادیر زیاد شیر در کودکان صفر تا سه ساله به نحوی که شیر جایگزین سایر غذاهای حاوی آهن شود موجب بروز کم خونی در کودکان می شود.

وی افزود: در دوران بلوغ به دلیل جهش رشد، نیاز دختران و پسران نوجوان به آهن بیشتر از دوران قبل است بنابراین در شرایطی که از منابع غذایی حاوی آهن در برنامه غذایی روزانه به اندازه کافی استفاده نشود، نوجوان به سرعت در معرض خطر کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن قرار می گیرد؛ در دوران بلوغ دختران علاوه بر جهش رشد به علت عادت ماهیانه و از دست دادن خون نسبت به کم خونی فقرآهن بسیار حساس تر و آسیب پذیرتر هستند.

عادات غذایی نادرست، زمینه ساز فقر آهن

دکتر اباصلتی با بیان اینکه عادات و رفتارهای غذایی خاص در دوران مدرسه و بلوغ اغلب موجب می شود که کودکان و دانش آموزان بجای مصرف غذاهای خانگی از غذاهای خیابانی مانند انواع ساندویچها، سوسیس، کالباس، پیتزا و تنقلات غذایی کم ارزش مانند چیپس، نوشابه، شکلات و پفک استفاده نمایند و به این دلیل در معرض خطر کمبود آهن قرار می گیرند زیرا این غذاها اغلب از نظر آهن فقیرند، تصریح کرد: تغییرات خلق و خو در دوران بلوغ ممکن است موجب کم اشتهایی بشود و به همین علت مصرف ناکافی غذا، دریافت آهن و سایر مواد مغذی محدود می شود؛ علاوه براین افزایش نیاز در دوران بارداری و عدم تامین آهن کافی منجر به بروز کمبود آهن و کم خونی در زنان باردار خواهد شد.

مصرف ناکافی گوشت قرمز، مهم ترین علت کمبود آهن

مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی با تاکید براینکه مهمترین و شایعترین علل بروز کمبود آهن مصرف کم انواع گوشت بویژه گوشت قرمز است، اضافه کرد: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C نیز احتمال بروز کمبود آهن را افزایش می دهد، این ویتامین که بطور طبیعی در میوه ها و سبزیهای تازه و خام وجود دارد موجب افزایش جذب آهن غذا و کمبود دریافت ویتامین C موجب کاهش جذب آهن غذا و در نتیجه کمبود آهن می شود به عنوان مثال یک عدد پرتقال یا لیمو یا ۳۱۱ گرم کلم خام جذب آهن را دو برابر می کند.

وی با بیان اینکه مصرف نان هایی که در تهیه آنها از جوش شیرین استفاده می شود یکی دیگر از عوامل موثر در بروز کمبود آهن می باشد، ابراز کرد: جوش شیرین موجب باقی ماندن اسید فیتیک در نان می شود که کاهش دهنده جذب آهن می باشد؛ بنابراین برای جبران کمبود آهن در برنامه غذایی روزانه از مواد غذایی حاوی آهن مثل انواع گوشت ها (گوشت قرمز، مرغ، ماهی)، جگر، حبوبات (مثل عدس ،لوبیا) و سبزیهای سبز تیره(گشنیز و جعفری …) بیشتر استفاده شود، علاوه براین همراه با غذا، سبزیهای تازه و سالاد (گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، کلم، گل کلم و...) که حاوی ویتامین C است و جذب آهن را افزایش می دهد، مصرف شود.

دکتر اباصلتی با اشاره به اینکه در میان وعده ها، بجای استفاده از تنقلات غذایی کم ارزش (پفک نمکی، چیپس، شکلات و نوشابه ...) از انواع میوه ها خصوصا نارنگی، پرتقال، خشکبار(برگه هلو، آلو، زرد آلو، توت خشک، انجیر خشک، کشمش، خرما) و انواع مغزها (گردو، بادام، فندق و پسته) که از منابع غذایی آهن هستند استفاده شود، گفت: برای کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف قرص آهن توصیه می شود که قرص آهن را شب قبل از خواب یا پس از غذا میل نمایند، یکی از علائم بروز کم خونی فقرآهن در دختران نوجوانی که عادت ماهیانه آنها شروع شده است و خونریزی زیاد دارند رنگ پوست سبزه مایل به زرد (کلروزیس) است.

وی خاطر نشان کرد: غنی سازی مواد غذایی با آهن یکی از روش های عمده و موثر برای کاهش کمبود آهن و کم خونی فقر آهن در جامعه می باشد، در این روش آهن را به مقدار معینی به مواد غذایی اصلی که غذای عمده مردم است و هر روز مصرف می شود اضافه می کنند در کشور ما، غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک به اجرا گذاشته شده است و انواع نان تافتون، بربری و لواش با آهن و اسید فولیک غنی می شوند.

{jcomments on}