سلامتی، از حقوق اولیه هر انسانی است. هر انسانی حق دارد و باید به اطلاعات و خدمات مورد نیاز برای مراقبت از سلامت خود و خانواده‌اش دسترسی داشته باشد.
» پوشش همگانی سلامت « به این معناست که همه مردم بدون ملاحظات قومی، اقتصادی و جغرافیایی بتوانند همه خدمات سلامت مورد نیازشان را هر موقع و هر جایی که نیاز دارند با کیفیت مناسب و بدون سختی مالی دریافت کنند.
پوشش همگانی سلامت، برای جامعه » سلامتی « را به ارمغان می آورد و سلامتی، به فرزندان ما کمک می کند تا بهتر یاد بگیرند؛ به بزرگسالان کمک می کند کار کنند و درآمدی داشته باشند و به آنها که توان مالی کمتری دارند کمک می کند تا از فقر بگریزند. سلامتی، زمینه ساز توسعه اقتصادی و فراهم کننده توسعه پایدار جامعه است.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت هنوز نیمی از مردم جهان به پوشش همگانی سلامت دسترسی پیدا نکرده اند. بر اساس آمار، میلیون ها نفر مجبورند بین مراقبت های بهداشتی و سایر هزینه های روزانه مانند غذا، لباس و حتی مسکن، یکی را انتخاب کنند و سالانه صد میلیون نفر به دلیل هزینه های مربوط به سلامت، به زیر خط «فقر شدید» می روند.
امسال (۲۰۱۹) سازمان جهانی بهداشت، «پوشش همگانی سلامت» و تاثیر «مراقبت های بهداشتی اولیه» بر آن را مورد تاکید قرار داده و به عنوان موضوع سالروز جهانی بهداشت برگزیده است تا جهان نیز بر آن ها تمرکز کند.
مراقبتهای بهداشتی اولیه، پایه ای برای پوشش همگانی سلامت
مراقبت های اولیه بهداشتی، مراقبت هایی است که نقطه تماس اول مردم، چه سالم و چه بیمار، در حوزه سلامت است و تمام خدمات بهداشتی درمانی را ارائه می کند و یا به سطوح بعدی ارجاع می دهد تا مردم از خدمات بهداشتی درمانی با کیفیت بهره مند شوند.
مراقبت های بهداشتی اولیه راهی مقرون به صرفه برای ارائه خدمات بهداشتی و پیشرفت به سوی پوشش همگانی سلامت است. مراقبت های بهداشتی اولیه، تنها، درمان یک بیماری نیست؛ بلکه از افراد در هر سنی و در هر شرایطی که باشند مراقبت کرده و به آنها کمک می­کند سلامت و رفاه خود را حفظ کرده و یا بهبود ببخشند.

مراقبت­های بهداشتی، نزدیک مردم است
مراقبت های بهداشتی اولیه، اولین سطح تماس مردم با سیستم بهداشتی کشور است. این مراقبت­ها، بیشترِ نیازهای بهداشتی آنها را در طول زندگی پوشش می دهد.
کارکنان بهداشتی، خدماتی مانند آموزشِ چگونگی پیشگیری از بیماریها، غربالگریِ بعضی بیماریها، واکسیناسیون، درمان برخی مشکلات سلامت، هماهنگی با سطوح بالاترِ درمان و توانبخشی را تا حد امکان به مردم نزدیک کرده­ اند: نزدیک به جایی که مردم زندگی می­کنند، درس می­خوانند، مشغول به کار هستند و یا تفریح می­ کنند.

کارکنان بهداشتی چه می کنند؟
کارکنان بهداشتی برای ارائه مراقبت­های بهداشتی اولیه و ضروری، آموزش ­های لازم را دیده اند و در کنار مردم هستند تا علاوه بر مراقبت از سلامتی آنها و خانواده شان، حمایت مسئولان را برای رفع نیازهای بهداشتی جامعه جلب کنند.

خدماتی که کارکنان بهداشت به صورت رایگان ارائه می­کنند شامل موارد زیر است:

• جذب و آموزش سفیران و داوطلبان سلامت
• مراقبت از سلامت کودکان، نوجوانان، جوانان، مادران باردار، میانسالان (زن و مرد)
• واکسیناسیون
• مراقبت از بیماریهای واگیر (مانند سل و هاری و ...) و غیرواگیر (مانند دیابت، فشارخون، سرطان­ها و ...)
• سلامت روان
• سلامت دهان ودندان
• مراقبت­های باروری سالم
• مشاوره تغذیه
• و ...

نظام سلامت به مشارکت مردم نیاز دارد.
بدون مشارکت مردم، سلامت محقق نخواهد شد. به این منظور لازم است که مردم به کارکنان بهداشت اعتماد کنند و اطلاعات صحیح و خدمات با کیفیت بالا  را که برای مراقبت از سلامت خود و خانواده شان نیاز دارند، از آنها بخواهند.
برای دریافت خدمات بهداشتی رایگان و با کیفیت بالا، به پایگاه­های سلامت، مراکز خدمات جامع سلامت و خانه­ های بهداشت مراجعه کنید .

تنظیم: سارا نعیمی
تهیه شده در: گروه آموزش وارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران