لازمه ورود به حیطه اندیشه و بهرهگیری از نخبگان،استقلال دانشگاه ها است
به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، در این گردهمایی که امروز چهارشنبه در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، دکتر توفیقی با تحلیل نظام سیاستگذاری علم و فناوری کشور اظهار داشت: در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ما در یک دوران شتاب در سیاستگذاری و تصمیم گیری قرار داشتیم، البته ضرورت وضعیت و شرایط بعد از انقلاب این وضعیت را ایجاد کرده بود و ما معتقد بودیم که دچار عقب ماندگیهایی هستیم که باید به سرعت آن را جبران کنیم.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه به مهمترین چالشهای اخیر آموزش عالی در کشور اشاره کرد و گفت: یکی از این نتایج شتاب در سیاستگذاری، توسعه کمی بیش از حد آموزش عالی است که امروز چهره توسعه کمی آموزش عالی و معضلات آن را شاهد هستیم.
وی افزود: این دوره شتاب در سیاستگذاری شرایطی را ایجاد کرد که گاهی مجبور بودیم با دانشی که در جلسات شکل میگیرد تصمیمگیری کنیم که اگرچه دانش جلسهای بیارزش نیست ولی این دانش برای سیاستگذاری بلندمدت به هیچ عنوان کافی نمیباشد و منجر به سیاست باثبات نمیشود.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت ادامه داد: سیاستگذاری بر اساس دانش جلسهای تبعات زیادی با خود به همراه دارد و موجب میشود به هیچ عنوان تقاضای دانش شکل نگیرد و نهادهای مختلف دنبال کسب دانش نباشند به گونهای که ما امروزه در شرایطی قرار داریم که رشتههای مرتبط با سیاستگذاری و برنامه ریزی شکل نمیگیرد. یکی از مهم ترین رشتههای ما دکتری آموزش عالی است که ۱۰ تا ۱۵ سال از عمر آن نمیگذرد. رشته سیاستگذاری در علم و فناوری نیز به همین صورت است و حدود ۱۰ تا ۱۲ سال از عمر ایجاد آن نگذشته است.
دکتر توفیقی با بیان اینکه اجتماعات ما براساس اندیشهورزی و تفکر انتقادی ایجاد نمیشود، گفت: متاسفانه انجمنهای علمی هم در کشور اهمیت لازم را ندارند و هنوز وجود این انجمنها در عرصه سیاستگذاری بسیار ضعیف است و ما شاهد آیندهپژوهی عمیق در عرصههای مختلف نیستیم، دچار نوعی روزمرگی شده ایم و مسائل مختلف روزانه به صورت روزانه تصمیم گیری میشود.
وی افزود: یکی از گلههایی که امروز مطرح میشود ضعف تقاضای دانش است. این مسئله در صنعت نیز وجود دارد. صنعت نیز با شتاب شکل گرفته، بدون اینکه فرصت مراجعه به دانشگاه را داشته باشد و یکی از موانع ارتباط بیشتر صنعت و دانشگاه، شتاب صنعت است که فقط به توسعه زودهنگام فکر میکند. البته مانیز در آموزش عالی با سیاستهای متزلزل و بیثباتی مواجه بودیم و وقتی سیاستگذاری به صورت شتابزده اتفاق بیفتد معضلات آن در همه حوزههای حاکمیتی بروز میکند و در نهایت ما در شرایطی قرار میگیریم که با ضعف تقاضای دانش مواجه شویم.
دکترتوفیقی گفت: این در حالی است که دانشگاههایی که در ۴۰ سال اخیر در کشورهای پیشرفته شکل گرفتند، دارای یک آرامش عمیق بودند، علم و برنامه ریزی و مسائل یاددهی در این دانشگاهها متحول شد، علم از سیاست جدا شد، ارتباط قوی صنعت با دانشگاه شکل گرفت و دانشگاهها بسیاری از ماموریتهای خود را تغییر داده و به آینده پژوهی فکر کردند و این حاصل ثبات و ورود به عصر تامل و تفکر در سیاستگذاری و تصمیم سازی است به گونهای که در دانشگاههای مهم دنیا رجوع به نخبگان و بازار انجمنهای علمی بسیار داغ است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما از دوران بحران توسعه کمی عبور کردیم ودیگر نیاز به شتاب در تصمیم گیری ها نداریم. ما دیگر لازم نیست در روش قبلی بمانیم. ادامه این وضعیت برای ما ایجاد سکون خواهد کرد. اگر ایده خلاقانه برای آموزش عالی نداشته باشیم، عقب خواهیم افتاد و باید از این گردهماییها استقبال کنیم.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت با تاکید بر اینکه باید تلاش خودمان را برای رسیدن به بالاترین سطح عقلانیت و فرهیختگی در آموزش عالی به کار بگیریم، گفت: توصیه من به وزارت علوم این است که در جایگاه تدوین قوانین، مقررات، استانداردسازی، سیاستگذاری و نظارت قرار بگیرد و این فرصت را به دانشگاهها بدهد که در استقلال کامل و تشکیل هیات امنای مستقل به امورخود بپردازد و امیدواریم شاهد این تحولات باشیم تا بتوانیم به پیشگامان توسعه در دنیا بپیوندیم.
ر.ب ۴۵/ ع.ع ۵۷