دکتر فرهاد دهقانی رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری کشور در مصاحبه اختصاصی با روابط عمومی سازمان، راه اندازی اولین پایلوت دانش بنیان شورورزی  را از جمله  فعالیت های مهم این مرکز در سال ۹۷ برشمرد

دکتر فرهاد دهقانی رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری کشور در مصاحبه اختصاصی با روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با محوریت ارائه گزارش عملکرد پایان سال در اسفند ۹۷، راه اندازی اولین پایلوت شورورزی در سطح ۵۰ هکتار از اراضی شور خوزستان را از جمله پروژه های مهم پژوهشی این مرکز در سال گذشته برشمرد که  نتایجحاصل از  این پایلوت می تواند با ارائه ارزیابی اقتصادی کشاورزی در شرایط شور، علاوه بر اشتغالزایی، ظرفیت های جدیدی از تولید در بخش کشاورزی را به بخش اجرا معرفی نماید.
دکتر فرهاد دهقانی رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری کشور  در پاسخ به این سوال که دستاوردهای مهم مرکز در سال ۹۷ چه بوده است بیان داشت: مرکز ملی تحقیقات شوری کشور با همکاری معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، اولین پایلوت شورورزی را  سال گذشته در خوزستان راه اندازی کرده است که در این پایلوت بسته ای دانش بنیان از تکنیک های بهره برداری از خاک و آب شور با تاکید بر اقتصادی بودن تولید در سطح ۵۰ هکتار از اراضی شور خوزستان پیاده شده است. معرفی دو رقم کینوا که دارای مزیت های قابل توجه در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها از جمله مقاوم به شوری و پرمحصولی هستند از دیگر دستاورهای حاصل از تحقیقات همکارانم در این مرکز بوده است که پس از طی آزمایشات ثبت و گواهی رونمایی خواهد شد.
رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری کشور در پاسخ به این سوال که این مرکز در زمینه پژوهش پیرامون منابع شور چه رویکردی دنبال می کند بیان داشت: مرکز ملی تحقیقات شوری که محل استقرار اصلی آن در استان یزد است، حدود ۲۰ سال پیش با ماموریت تحقیق پیرامون منابع آب و خاک شور آغاز به کار کرد. شورشدن منابع پایه و روند رو به گسترش آن هم تراز با مساله خشکی، همواره مورد توجه مسئولان بخش کشاورزی بوده است و سعی بر این است با اندیشیدن تدابیری از اثرات منفی آن بر روی عملکرد تولیدات کشاورزی کاسته شود؛ در این راستا، پایش شوری و معرفی گونه های جدید گیاهان در کشاورزی غیر رایج، دو رویکرد مهم پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری کشور است تا با تحقیق بر روی ظرفیت های خاک و آب شور، بتوانیم از این منابع که در کشاورزی رایج هیچ کاربردی ندارد برای تولید و ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی بهره مند شویم.
دکتر دهقانی در توضیح سایر فعالیت های پژوهشی این مرکز از راه اندازی پایلوتی با موضوع بهره وری منابع آب شور در استان یزد خبر داد و بیان داشت: منابع آب شور به طور کلی شامل دریا، زه آب های کشاورزی، آب های زیر زمینی و قسمتی از آب رودخانه ها می شود؛ مرکز تحقیقات ملی شوری برای استفاده از آب های شور در سیستم های نوین آبیاری پروژه هایی در دست اقدام دارد که از آن جمله می توان به کاربرد آبیاری تیپ اشاره کرد که ان شااله بتوان با ترویج نتایج حاصل از این پژوهش، از منابع آب شور هم به گونه ای در تولید کشاورزی در زیر مجموعه شورورزی بهره برد.
وی معرفی گیاهان جدید با قابلیت کشت در منابع شور را از دیگر پروژه های تحقیقاتی در دست اجرای این مرکز برشمرد و افزود: مطالعه بر روی گیاهان جدید که کشت آن ها درخاک و آب شور اقتصادی باشد از دیگر فعالیت های محققان این مرکز است که در این راستا مرکز ملی تحقیقات شوری کشور، گیاهان " کینوا" ، " کوشیوا" ، " ارزن پادزهری" و " سالیکورنیا" را برای کشت در منابع شور معرفی کرده است.
رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری با اشاره به اصطلاح شورورزی آن را مهم ترین پروژه دانش بنیان در این مرکز نام برد و در توضیح آن افزود: به طورخلاصه اصطلاح شورورزی یعنی استفاده اقتصادی وپایدار از منابع آب وخاک بسیار شور که در کشاورزی رایج غیر قابل استفاده است؛ بر این اساس کشاورزی در شرایط شور یا شورورزی با به کارگیری مجموعه ای از دانش فنی، امکان تولید اقتصادی از خاک و آب شور که به هیچ عنوان در کشاورزی رایج قابلیت استفاده ندارد را ممکن می سازد. محدوده اجرای شورورزی بسیار وسیع است که حد نهایتش شورترین آب در نوار ساحلی است که در هر محل با توجه به نوع آب و خاک شور الگوی کشت متفاوت خواهد بود و به دلیل اینکه شورورزی در سال های اولیه سودآوری ندارد، برای جبران هزینه تولید، مکمل اقتصادی آبزی پروری در کنار آن پیش بینی می شود.
دکتر دهقانی ایجاد پایلوت شورورزی را در انتقال تحقیقات به عرصه و کاربردی نمودن نتایج سودمند دانست و یادآور شد: از آنجایی که یکی از مشکلات کاربرد تحقیقات در بخش کشاورزی، عدم تطابق نتایج حاصل از ابعاد تحقیقاتی با سطح وسیع اراضی کشاورزی است، مرکز ملی تحقیقات شوری با راه اندازی پایلوت شورورزی در سطح ۵۰ هکتار از اراضی خوزستان در نقطه ای از کانون ریزگردها که آب و خاک غیر قابل استفاده برای کشاورزی دارد، سعی در پیاده سازی نتایج تحقیقات موضوع شورورزی  در اراضی وسیع دارد تا آن را در سطوح اقتصادی مزرعه مورد ارزیابی قرار دهد و بخش اجرا و کشاورزان با مشاهده قابلیت اجرای آن در سطح واقعی با اطمینان خاطر این دانش فنی را بپذیرند و برای استفاده از آن برنامه ریزی نمایند.
وی یکی از اهداف ایجاد این پایلوت را "مدلسازی شورورزی" در کشور برشمرد و بیان داشت: هدف نهایی ما از راه اندازی پایلوت ۵۰ هکتاری شورورزی  در استان خوزستان، مدلینگ یا مدلسازی شورورزی در کشوراست به این معنی که بتوانیم با این پایلوت به داده های دقیق و تعریف به یک مدل برسیم که این مدل قابلیت اسکیل آپ یا پیش بینی زمانی و مکانی موضوع شورورزی را برای ما ممکن کند؛ اگر ما می خواهیم این مدل شورزی را به بخش اجرا توصیه کنیم باید بتوانیم بگوییم اگر این پروژه  در مقیاس وسیع تر از ۵۰ هکتار  انجام شود، چه نتایجی خواهد داشت و آیا این مدل توانایی این را دارد که به ما بگوید  اگر به جای  ۳ سال ۳۰ سال این  سبک کشاورزی انجام شد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بنا بر این  لازم است آینده این  نوع کشاورزی سنجیده شود و با اطمینان خاطر این شیوه از سوی تحقیقات به بخش اجرا توصیه شود.
دکتر دهقانی  در پاسخ به این سوال که آیا مرکز در زمینه آموزش و ترویج "شورورزی" برنامه ای دارد بیان داشت: شورورزی تا زمانی که داده های حاصل از پایلوت اجازه توصیه این روش را ندهد ، قابل توصیه به بخش اجرا نیست و نمی توان این مدل کشاورزی را که کاملا دانش بنیان است بدون در نظر گرفتن جنبه های زیست محیطی برای طولانی مدت وارد اراضی کرد؛ مرکز تحقیقات شوری کشور در زمینه ترویج و آموزش کشت گیاهان شوردوست با استفاده از تدوین دستورالعمل و برگزاری کارگاه های آموزشی برنامه های متنوعی اجرا کرده است که برای نمونه می توان به  انتشار دستنامه ترویجی در زمینه کاشت کینوا، سالیکورنیا و تهیه فیلم ترویجی ۲ قسمتی با موضوع کشت علوفه در شرایط شور اشاره کرد.
رئیس مرکز ملی تحقیقات شوری با اشاره به وجود تعامل مطلوب بین این مرکز و بخش اجرا بیان داشت: تحقیقات در مرکز ملی شوری به گونه ای برنامه ریزی می شود که نتایج حاصل از طرح های پژوهشی یا به صورت  دستورالعمل و دستنامه برای ترویج یافته های تحقیقاتی منتشر شود و یا در قالب پایلوت وارد عرصه شده و در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گیرد؛ بدین ترتیب هیچ یک از دستاوردهای تحقیقاتی ما بدون استفاده نمی ماند و این موفقیت در ارائه تحقیقات کاربردی را مرهون تعامل بسیار بالا با بخش اجرا هستیم؛ برای نمونه می توانم به برگزاری اولین همایش شوروزی به همت مرکز ملی تحقیقات شوری در یزد اشاره کنم  که دستاورد بسیار ارزشمند این همایش، موافقت معاونت زراعت وزارت جهادکشاورزی در زمینه توسعه کشت کینوا در کشور بود که به دنبال آن هم اکنون کینوا در ۱۸ استان کشور کشت می شود واین مرکز ازمرحله تولید بذر تا آموزش کشت کینوا در مناطق شور، کشاورزان را حمایت می کند. تدوین دستورالعمل صادرات بذر کینوا از دیگر زمینه های همکاری بین این مرکز و وزارت جهادکشاورزی است که به زودی از آن رونمایی می شود.
دکتر دهقانی هم چنین میزان همکاری مرکز  ملی تحقیقات شوری  در ارتباط با مراکز بین المللی و نهادهای علمی را رو به رشد توصیف کرد و بیان داشت: این مرکز تنها در زمینه توسعه کشت کینوا در همکاری با مراکز بین المللی پروژه های متعددی اجرا نموده است که برای نمونه می توان به همکاری با ایکاردا، کشورهای هند و پاکستان و هم چنین موسسه شورزیست دوبی اشاره کرد که نتایج مطلوبی نیز داشته است. هم چنین برای انتقال تجربیات و دانش فنی در زمینه کشت کینوا با کشور هلند در حال رایزنی هستیم تا مبادلات علمی خود را گسترده کنیم؛ در زمینه همکاری با نهادهای علمی داخل کشور نیز با دانشگاه خوارزمی در زمینه مهندسی شورورزی پروژه مشترک در دست اجرا داریم که بتوان برای استفاده از  نمک استحصال شده در پایلوت شوورزی برنامه ریزی کرد.

ضمن ارج نهادن به تلاش محققان مرکز ملی تحقیقات شوری و قدردانی از حضور دکتر دهقانی در دفتر روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و انجام این مصاحبه اختصاصی  ، برای وی و محققان ارجمند این مرکز مهم تحقیقاتی آرزوی موفقیت روز افزون داریم .
روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی