دکتر روشنی رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور در مصاحبه اختصاصی با روابط عمومی سازمان، معرفی ارقام  پنبه مقاوم به شوری را از جمله دستاوردهای مهم تحقیقاتی این موسسه برشمرد

دکتر قربانعلی روشنی رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور در مصاحبه اختصاصی با روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با محوریت ارائه گزارش عملکرد پایان سال در اسفند ۱۳۹۷، معرفی ارقام مقاوم به شوری از جمله "حکمت" ،"تابان" و "پرتو" را از جمله دستاوردهای مهم موسسه در سال جاری برشمرد که این خدمت تحقیقاتی ، افزایش عملکرد و  ثروت آفرینی برای کشاورزان پنبه کار را به دنبال داشته است.
دکتر روشنی رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور در پاسخ به این سوال که مهمترین دستاوردهای سال جاری موسسه چه بوده است بیان داشت: مهمترین تلاش همکاران من در موسسه تحقیقات پنبه کشور در سال جاری ، معرفی ۳ رقم جدید پنبه با خصوصیات منحصربه فرد بوده است؛  رقم "حکمت" با عملکرد بسیار قابل قبول با طول دوره رشد کوتاه و زودرس،  رقم های موتانت با نام های "تابان" و "پرتو" با مقاومت  بالا به شوری(تا حدود ۱۲ "دسی زیمنس بر متر" ) و مقاومت به بیماری  قارچی ورتیسیلیوم  که مزیتی چون کشت در خاک های شور و آلوده به عامل قارچی را ممکن کرده است.لازم به توضیح است که ارقام موتانت تابان و پرتو، حاصل تلاش۱۴ ساله مشترک محققان موسسه و پژوهشکده کشاورزی سازمان انرژی اتمی است که جهش ژنتیکی ایجاد شده در این دو رقم در اثر تشعشعات حاصل شده از کبالت و "به گزینی ارقام"، منجر به انتخاب و معرفی دو رقم تابان و پرتو شد.
وی معرفی ارقام مقاوم به شوری را از مهم ترین رویکردهای موسسه دانست و خاطر نشان ساخت: در شرایط فعلی که شور شدن اراضی و کاهش منابع آب شیرین را می توان مهم ترین معضل کشاورزی در قرن اخیر نامید، مهم ترین رویکرد موسسه تحقیقات پنبه معرفی ارقام مقاوم به شوری است؛ به دلیل آنکه بذر پنبه قابلیت کشت در اراضی شور را داراست و می توان آن را در نقاطی از کشور که هیچ محصولی امکان رشد ندارد به راحتی کاشت،رموسسه تحقیقات پنبه می تواند با معرفی ارقام جدید به کشاورز کمک کند تا به راحتی در تنگنای شرایط فعلی یک تولید اقتصادی قابل قبول راداشته باشد. از شروع فعالیت موسسه تحقیقات پنبه کشور در سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۹۰ تعداد چهار رقم پنبه معرفی شده است به عبارت دیگر به ازای هر چهار سال یک رقم؛ از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ نیز هشت رقم جدید معرفی شده است و همانطور که ملاحظه می کنید سرعت معرفی ارقام افزایش یافته و به ازای هر هشت ماه معرفی یک رقم رسیده است و این سبب می شود کشاورزان با توجه به محدوده کاری و تنوع ارقام بتوانند از ارقام خاص آن منطقه استفاده نمایند.که در حال حاضر، ۴۴ رقم پنبه بومی ایران متحمل به خشکی و شوری، دارای الیاف مجعد و مناسب برای استفاده در صنایع لحاف و تشک بوده در محدوده ای از استان خراسان رضوی (سبزوار و نیشابور) کشت می شود همچنین  ۱۲ رقم تجاری پنبه که در حال حاضر در بخش تولید عرضه می شود همگی توسط موسسه تحقیقات پنبه کشور معرفی شده است.
رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور با اعلام این مطلب که موسسه تحقیقات پنبه با معرفی ارقام مقاوم به شوری موفقیت بی نظیری در ارائه تحقیقات کاربردی کسب کرده است، بیان داشت: یکی از پروژه های موفق  موسسه تحقیقات پنبه، کشت پنج رقم زراعی پنبه در اراضی خوزستان به منظور بهینه سازی زه آبِ کشت و صنعت های امیرکبیر بوده است که موسسه در همکاری با شرکت نیشکر خوزستان اقدام به کشت پنج رقم زراعی پنبه و سه رقم کنفی پنبه در این اراضی نمود که اجرای موفق این پروژه ، جلوگیری از دور ریز  زه آب و رفع مشکلات زیست محیطی ناشی از رها سازی آن  در اراضی، کشت پنبه بیشتر، اشتغالزایی و ارزش افزوده برای زارعان محترم منطقه را به دنبال داشته است.
دکتر روشنی،  کشور ایران را به عنوان مرجعی برای معرفی ارقام مقاوم به شوری نام برد و بیان داشت: از آنجا که در ایران به واسطه شوری خاک و شرائط نامناسب، تولید ارقام مقاوم به شوری در دستور کار قرار گرفته و نتایج خوبی بدست آمده است، سایر کشورها به دستاوردهای ارزشمند ایران در زمینه توسعه کشت پنبه در شرائط سخت و خاک شور نیازمند هستند و می توانیم با آنها در این زمینه همکاری داشته باشیم.
وی  روش "کشت نشائی" پنبه را از ابتکارات محققان این موسسه برشمرد و اعلام داشت: کشت نشائی برای اولین بار توسط موسسه  تحقیقات پنبه کشور مطرح شد و اختراع دستگاه گلدان ساز کشت نشائی متعلق به محققان این موسسه است. در راستای توسعه و معرفی کشت نشایی، در نظر است سال آینده با احداث چهار پایلوت بزرگ در چهار نقطه کشور ، بذور هیبریدی که در شرف معرفی است در مناطقی با شوری بالا آزمایش شود و  نقش این نوع کشت در زودرسی محصول، بالابردن راندمان آب و سایر خصوصیات به کشاورزان معرفی شود. همچنین موسسه در گستره شور و خشک کشور پایلوت کشت نشائی دارد تا تکنیک مذکور معرفی و مورد بهره برداری قرار گیرد.
دکتر روشنی در پاسخ به این سوال که موسسه تحقیقات پنبه کشور در تعاملات منطقه ای در بخش کشاورزی چه  اقدامی انجام داده است، بیان داشت: باتوجه به اینکه موضوع کشت فراسرزمینی در سال های اخیر از جمله رویکردهای مهم وزارت جهادکشاورزی بوده است، موسسه تحقیقات پنبه کشور برای اولین بار  با همکاری دانشگاه آستارا خان روسیه تفاهم نامه ای در این رابطه در سال جاری منعقد نمود که در پی امضای این سند همکاری، تعداد پنج رقم پنبه در اراضی آستاراخان کشت شد، همچنین با آزمون هایی که انجام شد رقم پنبه  "سپید" با مالکیت شرکت دانش بنیان متعلق به موسسه،  شرائط لازم برای کشت را کسب کرده  و ر حال حاضر  موسسه پیگیر مراحل بعدی انجام این پروژه است تا با سرمایه کشور روسیه و دانش فنی موسسه تحقیقات پنبه کشور، کشت فراسرزمینی به شکل عملی انجام شود.
رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور،  با اعلام این مطلب که این موسسه در ارتباط با مجامع علمی بین المللی نقشی اثرگذار دارد، بیان داشت: در زمینه بذر، ایران از خوداتکائی کامل برخوردار است و ارتباط بخش تحقیقات با مراکزی چون سیمیت و ایکاردا در حوزه ورود لاین های مختلف وجود دارد و مطالعات سازگاری این لاین ها در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر انجام می شود. با این همه و با وجود خود اتکائی کشور به بذرهای داخلی،  تبادل ژنتیک با مراکز بین المللی انجام می گیرد. به همین منظور از ۶ سال قبل پیشنهادی از سوی اینجانب برای تاسیس موسسه بین المللی تحقیقات پنبه با نام "ایکری" به کمیته بین المللی مشورتی پنبه ارائه شد و پس از پیگیری های مستمر در هفتادوهفتمین اجلاس این کمیته در شهر آبیجان کشور ساحل عاج در دستور کار اصلی اجلاس قرار گرفت و با رای سایر اعضاء به تصویب رسید. در نظر است طی دو سال آینده موسسه مذکور تشکیل گردد تا همه کشورهای دنیا بدون محدودیت و با سهولت بیشتر با یکدیگر تبادل ژنتیکی داشته و ذخایر ژنتیکی خود را به اشتراک گذارند.
وی در پاسخ به این پرسش که همکاری موسسه  با دانشگاه های داخل کشور چگونه است توضیح داد: موسسه برای ساخت یک دستگاه "کمباین برداشت پنبه" با دانشگاه علوم کشاورزی گرگان همکاری داشته است. در راستای ارتقاء تکنولوژی بذر و تعهدی که موسسه به بخش اجرا برای رفع مشکلات کارخانه کرک زدائی پنبه داده بود، تحقیقات مشترکی انجام شد. دراین زمینه نیاز موسسه به تجهیزات آزمایشگاهی مانند میکروسکوپ الکترونی، ایجاب می کرد با دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه علوم کشاورزی گرگان همکاری داشته باشد، همچنین همکاری مشترکی با دانشگاه صنعتی امیرکبیر در تولید اپلیکیشن جدید در حوزه نقشه های رقومی خاک داشته ایم.
رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور، در توضیح میزان همکاری با سایر بخش های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی یادآور شد: موسسه در سال گذشته با معاونت آموزش و ترویج سازمان و معاونت زراعت جهاد کشاورزی در خصوص سایت های الگوئی ترویجی و مزارع نمایشی همکاری داشته است. ایجاد ۳۶ سایت الگوئی در کشور، برگزاری روز مزرعه ملی در چهار استان گلستان، خراسان رضوی، سمنان و اصفهان (از مناطق عمده پنبه کاری، برگزاری  کارگاه آموزشی برای دانش آموزان پسر و دختر نخبه در  همکاری با اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان  و ارائه  ۸۰۰۰ ساعت محتوی آموزشی به فراگیران، برگزاری دوره های آموزشی برای کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی و بخش ترویج در حوزه مدیریت زراعی و آشنایی با ارقام مختلف در استان گلستان از جمله فعالیت های موسسه در تعامل با بخش اجرا در سال جاری است.
دکتر روشنی به کار گیری دستورالعمل های مربوط به کشت پنبه را موجب ارتقاء درآمد پنبه کاران دانست و یادآور شد: پنبه کاری مانند همه زراعت های دیگر تقدم و تاخر خاص خود را دارد. آماده سازی به موقع بسترکشت، رطوبت مناسب، بکارگیری کود مناسب،  سیستم مکانیزه، بذور کرک زدائی شده یا دلینته و بذرهای ضدعفونی شده با سموم رایج، رعایت همه این موارد کمک می کند که در مراحل اولیه کشت، جوانه  گیاه رشد خوبی داشته باشد و پس از ان نظارت دقیق در طول دوران رشد و مهار آفت از اقدامات مهم دیگر ی است که باید توسط زارعان پیگیری شود. همچنین مدیریت آبیاری مهمترین بحث در بسیاری از نقاط کشور است که باید با دقت انجام گردد. عملکرد کشاورزان نمونه در سال گذشته نشان می دهد با  برداشت رقم ۱۰ تن و ۲۰۰ کیلو گرم  پنبه  از یک هکتار زمین زراعی، بذور معرفی شده به همراه کاربرددستورالعمل های اجرایی کشت توانسته به زارعان در افزایش عملکرد کمک کند.
رئیس موسسه تحقیقات پنبه کشور در پاسخ به این سوال که برای سال آینده چه برنامه هایی در نظر دارید بیان داشت: مهمترین برنامه سال جاری موسسه ، برنامه توسعه ای کشت پنبه در استان هایی است که برای نخستین بار به سیستم کشاورزی خود، زراعت پنبه کاری را اضافه می کنند از جمله استان خوزستان و یا استان زنجان که اعلام آمادگی نموده در محدوده ای نزدیک به ۲۰۰۰ هکتار  پنبه کاری داشته باشد، همچنین موسسه برنامه ای برای برگزاری "روز ملی مزرعه پنبه" در نظر دارد تا در سطح وسیعی تمامی یافته های تحقیقاتی مرتبط با رقم مکانیزاسیون کشاورزی را کشت نماید تا از این طریق بتواند کشاورزان پیشرو را در روز مزرعه با آخرین دستاوردهای  تحقیقاتی خود آشنا نماید.

متقابلا مدیر روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با تشکر از دکتر روشنی  و همکاران پرتلاش این موسسه، از امعان نظر ایشان برای حضور در دفتر روابط عمومی سازمان و انجام این مصاحبه اختصاصی قدردانی کرد و برای همکاران  موسسه تحقیقات پنبه کشور آرزوی توفیق و سربلندی  نمود.

روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی