نشست قابلیت زندگی و حرکت در بستر زمان و مکان در دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد
نشست قابلیت زندگی و حرکت در بستر زمان و مکان روز سه شنبه ۱۴ اسفند ماه سال جاری، به همت اتحادیه انجمن های علمی معماری، مرمت و شهرسازی ایران و انجمن علمی مرمت بنا دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان در سالن اجتماعات دانشکده معماری و شهرساز ی دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد.
در این نشست که با حضور آقای دکتر مصطفی کیانی رییس دانشگاه هنر اصفهان، آقای دکتر عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی، مهندس غلامی معاون عمرانی استانداری اصفهان و دکتر ایزدی معاون سابق وزیر راه و شهرسازی و جمعی از صاحب نظران، استادان و دانشجویان حوزه معماری، شهرسازی و مرمت برگزار شد، ابتدا رییس دانشگاه هنر اصفهان ضمن خوش آمدگویی به مدعوین و حاضران در نشست، ضمن اشاره به مسائل و مشکلات و فشارهای خاص وارده بر مدیران و مسوُلان در زمان مسوُلیت، ابراز امیدواری نمودند که وزیر سابق راه و شهرسازی بتوانند صریح تر و راحت تر از دوره تصدی وزارت، پاسخگوی سوالات تخصصی دانشجویان باشند.
در ادامه نشست آقای دکتر آخوندی به مسائل و مشکلات حوزه شهری پرداختند. وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: اصلیترین مشکل شهرسازی در ایران، بهبود زیست پذیری ۱۹ میلیون نفری است که در بافت ناکارآمد زندگی میکنند.
عباس آخوندی در نشست بهبود زیست پذیری در بستر زمان و مکان در دانشگاه هنر اصفهان اظهار کرد: باید بپرسیم اصلی ترین مساله شهرسازی ایران چیست؟ این سوالی بسیار مهم است اما کمتر به آن پرداخته میشود.
وی ادامه داد: برای اقدام صحیح، کانون سوال اصلی باید به درستی تحلیل شود. برای پاسخ به این سوال از چه سکویی باید ورود پیدا کرد؟ با هر عینک که به این سوال نگاه کنید پاسخی متفاوت داده خواهد شد. باید آنچه در این چهل سال طی کرده و تجربه کردهایم را به نسل بعد بگوییم تا دوباره از صفر شروع نکنند.
وزیر سابق راه و شهرسازی افزود: در نیم قرن اخیر جمعیت شهری جهان پنج برابر و در ایران ۱۰ برابر شده است. باید دید این افزایش به چه علت رخ میدهد. همه چیز در شهر با همین سرعت همراه با شهرنشینی پیش رفته است. نتیجه این اتفاق این است که ۱۵ درصد مساحت کل شهرهای ایران بافت ناکارآمد است؛ این یعنی ۱۳۰ هزار هکتار بافت فرسوده، حاشیهای و ناکارآمد. ۲۵ درصد جمعیت کشور، یعنی یک سوم جمعیت شهری ایران در وضعیت بدِ شهری زندگی میکنند و در همه شهرهای ایران این وضعیت وجود دارد.
آقای دکتر آخوندی تصریح کرد: در ایران با دو پدیده جدی روبرو هستیم. نخست با نبود تعادل در سرزمین روبرو هستیم. نیمی از جمعیت ایران در ۱۰ شهر از هزار و ۱۰۰ شهر ایران زندگی میکنند. طرحهای جامع و تفصیلی برای رشد شهرها، زمین پیش بینی میکردند. در دهه اخیر تقریبا هیچ شهری به جمعیت پیش بینی شده خود نرسید بود. بنابراین نبود تعادل در جمعیت شهری در کل سرزمین مشکل نخست است.
وی افزود: همچنین در هر شهر نیز نبود تعادل وجود دارد. وضعیت فقر و غنا در وضعیت بسیار نامناسبی است. در تهران اختلاف قیمت تا هشت برابر رسیده است. اما در تحولات شهری ایران علاوه بر بدمسکنی، محیط زیست، حمل و نقل و ترافیک، اشتغال و خدمات مساله ساز هستند. تنها نکته مثبت این است که تقریبا مهاجرت در مراحل نهایی خود قرار دارد و مهاجرت به کلانشهرها مراحل آخر خود را طی می کند. حالا آیا مسکن همچنان نیاز به توسعه دارد یا باید احیا ظرفیتهای فعلی در نظر گرفته شود؟ صورت مساله ایران «قابلیت زیست پذیری شهری» در ایران است. این ۱۹ میلیون نفر بدمسکن، خانه دارند اما خانه آنها شاخصهای مسکن خوب را دارا نیست. بنابراین اصلی ترین مساله، زیست شهری و حرکت است.
آقای دکتر آخوندی تصریح کرد: نکته بعدی این است که شهر چیست؟ آیا شهر را میتوانیم به کالبد تنزل بدهیم؟ آیا شهر یک نهاد اجتماعی نیست که کالبد تنها ظرف آن است؟ شهر شبکهای از روابط انسانی است. اگر بپذیریم شهر یعنی روابط انسانی، باید نگاه با زمانی که شهر مجموعه ساختمانها و راهها است تفاوت داشته باشد.
وی افزود: شهر لایههای متفاوتی دارد که شهروند کوچکترین واحد تشکیل دهنده آن است. دولت نباید برای شهروند همچون مغلوب، تصمیمگیری کند. بحثهای آکادمیک زمانی که در کانون تصمیم گیری قرار می گیرد، فرق می کند. چرا که در این فرایند با انبوهی از منافع متضاد روبرو میشوید. این گونه نیست که در دانشگاه چیزی یاد بگیریم و در سیاستگذاری استفاده کنیم.
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: اصلی ترین مساله شهرهای ایران قابلیت زیست و حرکت است. در شهر نمیتوان خانهها و بافت حاشیهای و ناکارآمد آمد را تخریب و بازسازی کرد! بنابراین باید به کمک خود شهروندان این بافتها را زیست پذیر کرد. اما قابلیت زیست و حرکت فقط عینی نیست و ذهنی نیز هستند. سیاستگذاران معمولا در فرم عینی شهر میمانند. اما اصلی ترین مساله در شهرها کیفیت زندگی و عدالت است.
آخوندی تاکید کرد: در کالبد چند سیاست میتواند وجود داشته باشد. سیاست نخست این است که واحدهای مسکونی این ۱۹ میلیون نفر بدمسکن را بکوبیم و دوباره بسازیم. اما اگر این اقدام اجرایی بود تا کنون بالاخره یک کشور آن را اجرا کرده بود.
وی افزود: باید بپذیریم انسان یک پدیدار تاریخی است. بنابراین شهرها از تاریخ و مکان، امکان گریز ندارند. آنچه ما تصور میکردیم و فکر میکنیم موفق شدیم این بود که مفهوم شهرسازی انسان محور و شهر به مفهوم سازمان اجتماعی را در بازآفرینی به جای تخریب جا انداخته شد.
وزیر سابق راه و شهرسازی با اشاره به خالی بودن ۳ میلیون خانه در کشور و توان تهران برای تحمل یک و نیم برابر جمعیت بیشتر افزود: میخواهید در کنار تهران ۲۰۰ هزار مسکن بسازید که چه شود؟ آیا مردم در تهران بدون مسکن هستند؟ مساله اصلی کیفیت مسکن است که دولت باید خدمات و زیربنای رفاه را در محلات تامین کند، نه این که به صورت مستقیم، مسکن بسازد.
درپایان این نشست، پنل تخصصی پرسش و پاسخ برگزار شد.
در این نشست که با حضور آقای دکتر مصطفی کیانی رییس دانشگاه هنر اصفهان، آقای دکتر عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی، مهندس غلامی معاون عمرانی استانداری اصفهان و دکتر ایزدی معاون سابق وزیر راه و شهرسازی و جمعی از صاحب نظران، استادان و دانشجویان حوزه معماری، شهرسازی و مرمت برگزار شد، ابتدا رییس دانشگاه هنر اصفهان ضمن خوش آمدگویی به مدعوین و حاضران در نشست، ضمن اشاره به مسائل و مشکلات و فشارهای خاص وارده بر مدیران و مسوُلان در زمان مسوُلیت، ابراز امیدواری نمودند که وزیر سابق راه و شهرسازی بتوانند صریح تر و راحت تر از دوره تصدی وزارت، پاسخگوی سوالات تخصصی دانشجویان باشند.
در ادامه نشست آقای دکتر آخوندی به مسائل و مشکلات حوزه شهری پرداختند. وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: اصلیترین مشکل شهرسازی در ایران، بهبود زیست پذیری ۱۹ میلیون نفری است که در بافت ناکارآمد زندگی میکنند.
عباس آخوندی در نشست بهبود زیست پذیری در بستر زمان و مکان در دانشگاه هنر اصفهان اظهار کرد: باید بپرسیم اصلی ترین مساله شهرسازی ایران چیست؟ این سوالی بسیار مهم است اما کمتر به آن پرداخته میشود.
وی ادامه داد: برای اقدام صحیح، کانون سوال اصلی باید به درستی تحلیل شود. برای پاسخ به این سوال از چه سکویی باید ورود پیدا کرد؟ با هر عینک که به این سوال نگاه کنید پاسخی متفاوت داده خواهد شد. باید آنچه در این چهل سال طی کرده و تجربه کردهایم را به نسل بعد بگوییم تا دوباره از صفر شروع نکنند.
وزیر سابق راه و شهرسازی افزود: در نیم قرن اخیر جمعیت شهری جهان پنج برابر و در ایران ۱۰ برابر شده است. باید دید این افزایش به چه علت رخ میدهد. همه چیز در شهر با همین سرعت همراه با شهرنشینی پیش رفته است. نتیجه این اتفاق این است که ۱۵ درصد مساحت کل شهرهای ایران بافت ناکارآمد است؛ این یعنی ۱۳۰ هزار هکتار بافت فرسوده، حاشیهای و ناکارآمد. ۲۵ درصد جمعیت کشور، یعنی یک سوم جمعیت شهری ایران در وضعیت بدِ شهری زندگی میکنند و در همه شهرهای ایران این وضعیت وجود دارد.
آقای دکتر آخوندی تصریح کرد: در ایران با دو پدیده جدی روبرو هستیم. نخست با نبود تعادل در سرزمین روبرو هستیم. نیمی از جمعیت ایران در ۱۰ شهر از هزار و ۱۰۰ شهر ایران زندگی میکنند. طرحهای جامع و تفصیلی برای رشد شهرها، زمین پیش بینی میکردند. در دهه اخیر تقریبا هیچ شهری به جمعیت پیش بینی شده خود نرسید بود. بنابراین نبود تعادل در جمعیت شهری در کل سرزمین مشکل نخست است.
وی افزود: همچنین در هر شهر نیز نبود تعادل وجود دارد. وضعیت فقر و غنا در وضعیت بسیار نامناسبی است. در تهران اختلاف قیمت تا هشت برابر رسیده است. اما در تحولات شهری ایران علاوه بر بدمسکنی، محیط زیست، حمل و نقل و ترافیک، اشتغال و خدمات مساله ساز هستند. تنها نکته مثبت این است که تقریبا مهاجرت در مراحل نهایی خود قرار دارد و مهاجرت به کلانشهرها مراحل آخر خود را طی می کند. حالا آیا مسکن همچنان نیاز به توسعه دارد یا باید احیا ظرفیتهای فعلی در نظر گرفته شود؟ صورت مساله ایران «قابلیت زیست پذیری شهری» در ایران است. این ۱۹ میلیون نفر بدمسکن، خانه دارند اما خانه آنها شاخصهای مسکن خوب را دارا نیست. بنابراین اصلی ترین مساله، زیست شهری و حرکت است.
آقای دکتر آخوندی تصریح کرد: نکته بعدی این است که شهر چیست؟ آیا شهر را میتوانیم به کالبد تنزل بدهیم؟ آیا شهر یک نهاد اجتماعی نیست که کالبد تنها ظرف آن است؟ شهر شبکهای از روابط انسانی است. اگر بپذیریم شهر یعنی روابط انسانی، باید نگاه با زمانی که شهر مجموعه ساختمانها و راهها است تفاوت داشته باشد.
وی افزود: شهر لایههای متفاوتی دارد که شهروند کوچکترین واحد تشکیل دهنده آن است. دولت نباید برای شهروند همچون مغلوب، تصمیمگیری کند. بحثهای آکادمیک زمانی که در کانون تصمیم گیری قرار می گیرد، فرق می کند. چرا که در این فرایند با انبوهی از منافع متضاد روبرو میشوید. این گونه نیست که در دانشگاه چیزی یاد بگیریم و در سیاستگذاری استفاده کنیم.
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: اصلی ترین مساله شهرهای ایران قابلیت زیست و حرکت است. در شهر نمیتوان خانهها و بافت حاشیهای و ناکارآمد آمد را تخریب و بازسازی کرد! بنابراین باید به کمک خود شهروندان این بافتها را زیست پذیر کرد. اما قابلیت زیست و حرکت فقط عینی نیست و ذهنی نیز هستند. سیاستگذاران معمولا در فرم عینی شهر میمانند. اما اصلی ترین مساله در شهرها کیفیت زندگی و عدالت است.
آخوندی تاکید کرد: در کالبد چند سیاست میتواند وجود داشته باشد. سیاست نخست این است که واحدهای مسکونی این ۱۹ میلیون نفر بدمسکن را بکوبیم و دوباره بسازیم. اما اگر این اقدام اجرایی بود تا کنون بالاخره یک کشور آن را اجرا کرده بود.
وی افزود: باید بپذیریم انسان یک پدیدار تاریخی است. بنابراین شهرها از تاریخ و مکان، امکان گریز ندارند. آنچه ما تصور میکردیم و فکر میکنیم موفق شدیم این بود که مفهوم شهرسازی انسان محور و شهر به مفهوم سازمان اجتماعی را در بازآفرینی به جای تخریب جا انداخته شد.
وزیر سابق راه و شهرسازی با اشاره به خالی بودن ۳ میلیون خانه در کشور و توان تهران برای تحمل یک و نیم برابر جمعیت بیشتر افزود: میخواهید در کنار تهران ۲۰۰ هزار مسکن بسازید که چه شود؟ آیا مردم در تهران بدون مسکن هستند؟ مساله اصلی کیفیت مسکن است که دولت باید خدمات و زیربنای رفاه را در محلات تامین کند، نه این که به صورت مستقیم، مسکن بسازد.
درپایان این نشست، پنل تخصصی پرسش و پاسخ برگزار شد.