به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، بحث برداشت شن و ماسه رودخانه‌ای، نه تنها در ایران بلکه در دنیا نیز به صورت یک موضوع پیچیده مطرح می‌شود چرا که هنوز اصول و ضوابط دقیق علمی در این زمینه تدوین نشده است.
موضوع برداشت غیر اصولی مصالح از رودخانه‌ها و جایگزینی شن و ماسه مورد استفاده در طرح‌های عمرانی از منابع بالقوه موجود در رودخانه‌ها بدون اثرات مخرب زیست محیطی و منابع قرضه خارج از بستر چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا در بسیاری از شهرهای استان خراسان جنوبی از یک سو به دلیل افزایش جمعیت و روند روبه افزایش ساخت و ساز پروژه‌های عمرانی، نیاز روزافزون به مصالح رودخانه‌ای (شن و ماسه) احساس می‌شود.
از سوی دیگر، با توجه به خشکسالی سالیان اخیر و عدم تولید معادل نیاز مصالح رودخانه‌ای توسط جریان روان آب در بستر قابل استحصال رودخانه، عملاً ظرفیت برداشت شن و ماسه از درون مسیل ها و آبراهه های واقع در حریم شهرها که استحصال مصالح رودخانه ای از آنها صرفه ی اقتصادی دارد، خاتمه پذیرفته است؛ لذا شرکت آب منطقه‌ای، استانداری و سازمان صنعت معدن و تجارت استان خراسان جنوبی برای تامین مصالح شن و ماسه مورد نیاز، نیازمند ارائه راهکارهایی با صرفه اقتصادی هستند.
انتخاب به عنوان یکی از سه طرح تحقیقاتی برتر در پنجمین جشنواره مهندسی و مدیریت آب ایران از میان کلیه طرح های پژوهشی ارسال شده با موضوع آب، تهیه نقشه معادن بالقوه شن و ماسه (اعم از رودخانه‌ای، مخروط افکن‌های و کوهی) برای حریم ۳۰ کیلومتری شهرهای بیرجند، قائن و فردوس با یک روش نوین و معرفی نواحی مناسب رودخانه‌ای جهت برداشت مصالح بدون پیامدهای زیست محیطی از دستاورد های ویژه این پژوهش است.
این طرح با تایید مدیر کل مهندسی رودخانه ها و شرکت‌های مادر تخصصی مدیریت آب ایران (وزارت نیرو) و در راستای اهداف طرح بهبود مدیریت رودخانه ای وسواحل کشور ابلاغی وزیر نیرو و بررسی جریان و رسوب رودخانه‌های مورد بررسی در شعاع ۳۰ کیلومتری شهرهای بیرجند، قائن و فردوس که از نظر اقتصادی، تامین شن و ماسه مورد نیاز پروژه‌های عمرانی از آن‌ها توجیه دارد، به انجام رسیده است.
ارائه دستورالعمل کاربردی برای انجام یررسی مشابه در تمامی رودخانه‌هایی که دارای مجوز برداشت شن و ماسه هستند و در نزدیکی شهری واقع می باشند، توصیه شرکت مدیریت منابع آب ایران به شرکت آب منطقه‌ای طرف قرارداد و همین طور سایر استان‌ها جهت انجام اقداماتی مشابه برای مکان‌یابی نقاط شن و ماسه و تعیین حجم مجاز برداشت با توجه به طرح بهبود مدیریت رودخانه‌ای وسواحل کشور و انجام بررسی‌های مشابه در سایر رودخانه‌ها از برنامه‌های آتی جهت توسعه این طرح پژوهشی می‌باشد.
م.ف .۷۷/ ل.م ۵۴