تنوع فرهنگی درایران ، بر خلاف کانادا ، امریکا و استرالیا منشا درون سرزمینی دارد
.
به گزارش خبرنگار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، سید محمد بهشتی که «امروز » در مراسم افتتاحیه همایش «آیین ،صلح و تنوع فرهنگی» سخن می گفت با اشاره به مفهوم آیین تصریح کرد : فرهنگ فی نفسه امری بی صورت و بسیط است اما در چیزهایی آشکار می شود که گویی به مثابه آیینه هایی روبروی فرهنگ گرفته شده اند .
او گفت : زمانیکه سخن از آیین می گوییم ؛ آیین به مثابه یک مظهر فرهنگی و از آن جهت که به صفت آیینه گی چیزی را در خود منعکس می کند مورد توجه است که آن چیز همان فرهنگ است .
وی خاطرنشان کرد :البته می توانیم به آیین ها ، هنر ها و هر آنچه مظهریت فرهنگی دارند بدون در نظرگرفتن مظهریت فرهنگی بنگریم ،مانند اینکه به آیینه نگاه کنیم و صفت آیینگی را در آن مد نظر قرار ندهیم و تنها در مورد قاب ، شیشه ، مواد و ... سخن بگوییم .
بهشتی با بیان اینکه عموما در مورد آنچه مظاهر فرهنگی اند کمتر به صفت آیینه گی توجه می کنیم افزود : در پژوهشکده مردم شناسی به لحاظ نوع مضامین و موضوعاتی که در این حوزه مطرح می شود توجه به جنبه آیینه گی بسیار اهمیت دارد .
این پیشکسوت میراث فرهنگی با اشاره به مفهوم تنوع فرهنگی ، ایران را به لحاظ اقلیمی و طبیعی بسیار متنوع دانست و تصریح کرد : ما به دلیل اینکه در این سرزمین زندگی می کنیم تفاوت های فاحش طبیعی آن را امری بدیهی می دانیم این در حالی است که در اروپا چند هزار کیلومتر باید مصافت طی کرد تا به اقلیم دیگر رسید که این مقدار در ایران چند ده کیلومتر است .
او با اشاره به تنوع اقلیمی در ایران، فرهنگ را عبارت از دانایی حاصل از تعامل تاریخی انسان با محیط برای حل و فصل معمای زیستی اش دانست و گفت :به فرض این تعامل در یک نقطه ای با محیط ایجاد شد اینجاست که باید گفت تعامل دریک نقطه به درد نقطه دیگر نمی خورد زیرا معادلات گوناگونی در این زمینه وجود دارد ؛ از این رو ما درایران دارای تنوع فرهنگی هستیم .
بهشتی با بیان اینکه تنوع فرهنگی در ایران منشا درون سرزمینی دارد تصریح کرد :امروزه تنوع فرهنگی در ایران با کانادا ، امریکا و استرالیا مقایسه می شود در حالیکه تنوع فرهنگی در آنها ناشی از مهاجرت فرهنگ ها از نقاط مختلف جهان بوده و هیچ یک منشا درون سرزمینی ندارند.
او تصریح کرد : تنوع فرهنگی در ایران با سایر کشورهای جهان متفاوت است .
وی در ادامه به تاریخ طولانی زیست در سرزمین ایران اشاره کرد و گفت : این تاریخ طولانی کمک کرده که اهل این سرزمین از یک تاریخ مشترک برخوردار باشند به نحوی که آذربایجان ، خراسان و ... تاریخی جدا ندارند و اگر مغولهابه ایران حمله کردند احساس ما این بود که به همه ایران حمله شده زیرا که یک تاریخ و سرگذشت واحد داریم .
بهشتی با بیان اینکه ما سرگذشت واحدی داریم که باعث شده سرنوشت واحدی پیدا کنیم تصریح کرد :سرنوشت واحد همان کهن الگوهایی هستند که بر تمامی رفتارهای فرهنگی ما سایه افکنده است .
او گفت : شاهنامه تنها مربوط به طوس و خراسان نیست بلکه هر گوشه از سرزمین ایران رد پای آن وجود دارد .
وی افزود : وجود سرگذشت ،سرنوشت و فرهنگ واحد باعث شده تا تنوع فرهنگی در ایران اندام واره باشد یعنی در مورد یک موجود واحد سخن می گوییم که اعضای مختلفی دارد .
به گفته بهشتی ، تنوع فرهنگی حاصل این است که ما برای حل و فصل معادلات زیستی وارد محیطی شده ایم که آنجا باید راه حل های خودمان را برای حل معادله یافته و از آنجایی که یک تاریخ و فرهنگ داریم باید نقش عمومی را هم بپذیریم و در سطح ملی یفای نقش کنیم .
او با بیان اینکه تنوع فرهنگی در لحظه های مختلف حیات این سرزمین نظیر دفاع مقدس ایفای نقش کرده است گفت : در ۸سال دفاع مقدس این امکان پدید آمد که فرهنگ ایرانی همانطور که هست بدون دستکاری و اعمال مدیریت های فاعلانه بتواند خودش را نشان دهد به نحوی که هر یک از فرهنگ ها اعم از آذربایجانی ها ، مازندرانی ها ، تبریزی ها و ... بگونه ای طبق فرهنگ خودشان از ایران دفاع کردند .
بهشتی در ادامه با اشاره به مفهوم صلح واقعی تصریح کرد : صلح به معنی این است که ما زیر سایه همدیگر باشیم زیرا صلح با مودت ، مهربانی ، شناخت و فهم نسبت به همدیگر اتفاق می افتد .
او با بیان اینکه ما به اتکای سابقه طولانی زیستی دراین سرزمین و مختصات آن به درکی از مفهوم صلح رسیده ایم که می تواند برای جهان دستاورد باشد افزود : تجربیات تاریخی را می توانیم برای جهان به ارمغان ببریم به نحوی که خیلی ها ابراز تحیر کنند زیرا با این سپهر اندیشه آشنایی نداشته اند .
وی با بیان اینکه سه واژه «آیین ، صلح و تنوع فرهنگی »که در عنوان همایش آمده در تجانس هستند تصریح کرد :زمانیکه از آیین سخن می گوییم به مثابه مظهر فرهنگی ، از صلح به عنوان دستاورد تاریخی و در تنوع فرهنگی اختصاصی بودن جنس ایرانی آن را باید مورد توجه قرار دهیم زیرا که اینها در ایران معانی متفاوتی دارند .
گفتنی است ، همایش «آیین ،صلح و تنوع فرهنگی »در خانه اندیشمندان علوم انسانی در حال برگزاری است.