عمومی | انجمن ایرانی تاریخ

گزارش نشست کنش آموزشی و کتاب درسی تاریخ

تهیه: کارگروه آموزش و پرورش انجمن

گزارشی از مراسم سخنرانی نشست مشترک کارگروه آموزش و پرورش انجمن ایرانی تاریخ با همکاری گروه تاریخ دفتر تالیف کتاب های درسی و گروه آموزشی تاریخ شهر تهران.

این نشست از ساعت ۵/۳ الی ۶ بعد از ظهر روز یکشنبه مورخ ۵ اسفند ۱۳۹۷ در سالن سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد، مدیریت اجرایی مراسم را سرکار خانم حشمتی دبیر کارگروه به عهده داشت که ضمن خیر مقدم از درخواست گروه تاریخ سازمان تالیف جهت برگزاری نشست مذکور سخن گفت و آمادگی کارگروه را برای برگزاری نشست های مشترکی از این نوع برای دانش افزایی معلمان تاریخ اعلام کرد. سپس آقای دکتر پرتوی مقدم رئیس گروه تاریخ سازمان تالیف ضمن خیر مقدم به حاضرین و استقبال از این نوع نشست ها، خواستار تداوم برگزاری برنامه مشترک با کارگروه شد.

در ادامه این مراسم آقای رحیم روح بخش، معلم تاریخ و کارشناس اسناد شورای عالی آموزش و پرورش به نمایندگی از کارگروه آموزش و پرورش انجمن ایرانی تاریخ، گزارشی در چهار محور: ضرورت برگزاری نشست های مشترک، چگونگی شکل گیری کارگروه آموزش و پرورش در انجمن ایرانی تاریخ، برگزاری همایش های پنجگانه آموزش تاریخ در مدارس و بالاخره فعالیت های جنبی کارگروه در طی چهار سال فعالیت آنرا ارائه داد. ایشان در بخش نخست سخنان خویش ضمن اشاره به نشست مذکور به عنوان اولین نشست مشترک با گروه تاریخ سازمان، از تاخیر چهار ساله جهت همکاری گروه تاریخ با کارگروه آموزش و پرورش انجمن ایرانی تاریخ کلایه کرد و خاطر نشان نمود کارگروه در خلال برگزاری همایش های آموزش تاریخ در مراکز استانها، به همکاری نزدیکی با گروه های درسی تاریخ آموزش و پرورش استانی در مقایسه با تهران دست یافته است، به طوری که سلسله همایش های آموزش تاریخ در استان های مختلف با اسقبال گسترده همکاران معلم تاریخ برگزار می شود. ایشان در بخش دوم سخنان خود گزارشی از تشکیل کارگروه آموزش وپرورش انجمن ایرانی تاریخ در سال ۱۳۹۳ به همت جمعی از معلمان دغدغه مند درس تاریخ و برخی موانع آن اشاره کرده و اضافه نمود، کارگروه به عنوان فعال ترین مجموعه انجمن موفق شده طی چهار سال فعالیت خویش، هسته های علاقمند معلمان تاریخ از شهرهای مختلف را جذب نماید. به طوری که در حال حاضر تنها درسی که در آموزش و پرورش، معلمان آن موفق شدند در قالب یک تشکل مدنی گسترده در کشور با برگزاری پنچ همایش ملی و دریافت و چاپ صدها مقاله در نقد کتب درسی مربوطه اقدام کنند، معلمان تاریخ هستند. ایشان در این راستا تاکید کردند، کارگروه در صدد اتخاذ راهکارهایی نظیر: تشکیل انجمن های علمی معلمان تاریخ در استان ها، عضویت معلمان تاریخ در شعب استانی انجمن ایرانی تاریخ، گسترش فعالیت گروه تلگرامی آموزش تاریخ در مدارس با بیش از ۴۰۰ عضو از معلمان تاریخ اقصی نقاط کشور و ... برای گسترش حوزه جغرافیایی فعالیت های خویش می باشد.

این عضو کارگروه در ادامه به کیفیب و کمیت همایش های پنچگانه آموزش تاریخ در مدارس اشاره کرد و خاطر نشان نمود، طبق آمار مقالات دریافتی، معلم محوری این همایش ها از همایش نخست تا پنجم سیرصعودی داشته است. به طوری که در همایش نخست- سال ۱۳۸۹- از ۵۰ مقاله دریافتی، تعداد ۱۰ مقاله متعلق به معلمان تاریخ بود. این آمار به ترتیب در همایش دوم(تهران) ۴۰ مقاله از ۷۵ مقاله دریافتی، همایش سوم(اصفهان) ۵۰ مقاله از ۹۵ مقاله، همایش چهارم(کرمان) ۸۶ مقاله از ۱۰۶ مقاله دریافتی، همایش پنجم(سیستان و بلوچستان) ۷۰ مقاله از ۱۰۰ مقاله می باشد. ضمن اینکه ۲۶ مقاله برگزیده همایش دوم و همچنین ۲۱ مقاله منتخب همایش سوم نیز به زیور طبع آراسته شده است. نامبرده خاطر نشان کرد، ۵۰ مقاله همایش چهارم نیز در دو جلد در آستانه انتشار قرار دارد، ضمن اینکه کارگروه در صدد گزینش و چاپ مقالات برتر همایش پنجم نیز می باشد. ایشان در ادامه با اشاره به اینکه گزارش هایی از این همایش ها در برخی از نشریات نظیر فصلنامه رشد تاریخ، چشم انداز ایران و ... منتشر شده، به حاضران این مژده را هم داد که کارگروه در صدد برگزاری همایش ششم در تهران در سال آینده می باشد.

کارشناس شورای عالی آموزش و پرورش در پایان گزارش خویش، برخی فعالیت های جنبی کارگروه را در حوزه های: برگزاری مراسم های تجلیل از معلمان پیشکسوت تاریخ، نشست های بررسی و نقد کتب تاریخی و پایان نامه ها، برپایی مراسم های مناسبتی، گردش های علمی و ... برشمرد و یادآوری کرد که کارگروه با عنایت به اعتماد و اعتباری که در میان معلمان تاریخ و مراکز آرشیوی به دست آورده، موفق شده است زمینه پژوهش های اسنادی در حوزه تاریخ آموزش و پرروش را با دستیابی به صدها کتب درسی، صدها سالنامه مدارس، هزاران اسناد آموزش و پرورش و به خصوص مصوبات و صورت مذاکرات شورای عالی معارف با سابقه یکصد ساله را فراهم کند. ایشان در خاتمه از پیشنهاد برگزاری شب رشدیه و برخی دیگر از پیشکسوتان نظام نوین آموزشی در خلال برنامه شب های بخارا- مجله وزین بخارا با مدیریت آقای علی دهباشی- در سالن خانه اندیشمندان علوم انسانی از فروردین سال ۹۸ خبر داد.

۸- اصل هشتم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی به تنوعی از ارزش ها، باورها، نگرش ها و گرایش های انسانی می پردازد، مثلاً به دموکراسی، رواداری، احترام به حقوق بشر، فهم متقابل، پیوستگی اجتماعی، یکپارچگی، آزادی، شجاعت، فرصت های برابر و مسئولیت پذیری، اما همچنین به عشق و دوستی نیز توجه دارد.

۹-اصل نهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی تنوع فرهنگی، دینی و زبانی را می پذیرد زیرا آن را راهی برای تقویت پیوستگی و یکپارچگی اجتماعی و کمک به گفتگوی بینافرهنگی و بینادینی می داند.

۱۱- اصل یازدهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی مبتنی بر توانش ها است، از جمله توانش های شناختی (دانش)، کارکردی (استفاده از دانش)، شخصی (رفتار) و اخلاقی (اصول هدایتگر رفتار).

۱۲- اصل دوازدهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی در پرورش توانش های کلیدی تاثیرگذار است، مثلاً در توانش های اجتماعی و مدنی، آگاهی و بیان فرهنگی، یاد گرفتنِ یادگیری، توانش های دیجیتالی، حسِ ابتکار و کارآفرینی.

۱۳-اصل سیزدهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی مهارت ها و مفاهیمِ بنیادین در اندیشیدن را پرورش می دهد: فهم گاه شناختی، اهمیت تاریخی، شواهد منابع دست اول، تفسیر، علت و معلول، تغییر و پیوستگی، مقایسه و تقابل، همدلی، واقعیت و عقیده، سوگیری و عینیت.

۱۴-اصل چهاردهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی توانایی فهمیدن و تحلیل کردن مسائل و رخدادها را پرورش می دهد؛ توانایی گردآوری، سامان دهی، بررسی و ارزیابی منابع به شیوه ای منطقی و منسجم که منجر به تولید نتایج و ایده ها شود.

۱۵-اصل پانزدهم: آموزش با کیفیت بالای تاریخ، میراث فرهنگی و شهروندی دربرگیرنده راهبردهای تربیتی و ارزشیابانه ای است که درگیری، انگیزش و یادگیری مستقل را افزایش می دهند، حس مسئولیت پذیری، شور و هیجان برای مشارکت فعالانه، اشتیاق زیاد به در دست گرفتن ابتکار عمل را بالا می برند، و برقراری ارتباط و همکاری را تحریک می کنند.

در پایان این سخنرانی، حاضران پرسش هایی را نیز مطرح کردند که سخنران به آنها پاسخ داد، که از آن جمله بر نقش کارگروه آموزش و پرورش انجمن به عنوان یک نهاد مدنی، جهت تقویت روحیه کنشگری فرا نقش معلمان تاریخ جهت پیاده کرده اصول ۱۵گانه مذکور تاکید کرد.