نخستین مطالعات جامع درباره اقلیم و تحولات رسوبی زاگرس از ابتدای سال جاری در منطقه جنوب غربی زاگرس در دریاچه آبزالو استان خوزستان آغاز شده است.

به گزارش دیده بان علم ایران به گفته دکتر مسعود زمانی پدرام، مدیر زمین شناسی دریایی این سازمان ، تغییرات اقلیمی و مکانیسم ردیابی آن به‌ویژه در دوران کواترنری از جمله مسائل بسیار مهمی است که توجه دانشمندان را به خود معطوف داشته و از آنجا که امروزه بحث تغییر اقلیم یکی از مباحث اصلی و بحث برانگیز در سطح جهان است و روزبه‌روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود، بنابراین آگاهی از شرایط اقلیمی گذشته می‌­تواند یک منبع کلیدی برای درک تغییرات و نوسانات اقلیمی و محیطی در حال و آینده باشد.

وی ضمن اشاره به این نکته که بررسی مستقیم دستگاهی تغییرات اقلیمی تنها برای چند دهه گذشته امکان‌پذیر است، تصریح کرد: نشانگرهای تغییرات اقلیم گذشته (داده‌های ژئوشیمیایی آلی و معدنی، داده‌های گرده ­ ‌های گیاهی، دیرینه‌شناسی، روش‌های رسوب‌شناسی و ایزوتوپی) می­‌تواند درک بهتری از تغییرات اقلیمی و به تبع آن، تغییر در نوع فرم و فرآیندهای رسوبی و ژئومورفولوژی در گذشته و دلائل آن در اختیار ما قرار دهد.

زمانی پدرام خاطرنشان کرد: نشانگرهای حساس به تغییرات اقلیمی و محیطی می‌­توانند در محیط­‌های طبیعی متنوعی مانند یخچال‌ها، حلقه‌­های تنه درختان، مرجان­‌ها، رسوبات غارها، تور‌ب‌زارها و یا رسوبات دریایی و دریاچه­‌ها بایگانی شوند.

به گفته وی، از این میان توالی­‌های رسوبی نهشته شده درون دریاچه­‌ها بایگانی ارزشمندی در مورد تغییرات پوشش گیاهی و جانوری، آب‌شناسی و همچنین میزان، نوع و منشا رطوبت درون حوضه و حوضه آبریز آن، با میزان تفکیک‌ ­ پذیری بسیار زیاد در نظر گرفته می­‌شوند.

این کارشناس مسئول، تالاب‌ها و دریاچه‌ها را می‌توان مناطق ارزشمندی جهت ثبت رخدادهای اقلیمی نظیر ترسالی و خشکسالی‌ها دانست به‌طوری که بررسی و یافتن اتفاقاتی که در این محیط ها رخ داده می­‌تواند جهت شناسایی و پیش‌بینی اتفاقات آینده راهگشا باشد.

مدیر زمین‌شناسی دریایی با بیان این‌که با استفاده از مغزه­‌های رسوبی می­‌توان ستونی عمودی از رسوبات را برداشت کرد، گفت: این مغزه‌ها معرف رسوب‌گذاری در دوره‌های مختلف اقلیمی است که هر کدام نشانگر شرایط محیطی زمان ته نشست خود هستند و بایستی گفت بازسازی تغییرات اقلیمی، شرایط محیطی با استفاده از پدیده‌­ها ژئومورفولوژیکی گذشته می‌­تواند اطلاعات ارزشمندی در رابطه با دلایل، زمان و بزرگی تغییرات اقلیم در اختیار ما قرار دهد.

به گفته زمانی پدرام مطالعه رسوبات بستر دریاچه آبزالو، شرایط هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی خاص منطقه، تحلیل فرایندهای فیزیکی، موقعیت و شرایط تکتونیکی و الگوی پرشدگی رسوبات که بر این دریاچه در گذشته حاکم بوده را تعیین می‌کند که علاوه بر آن الگوی تغییرات دوره­‌های پرآبی و کم‌­آبی، تاریخچه تغییرات دیرینه این دریاچه  در گذشته را می‌توان بازسازی کرد.

وی تصریح کرد: این موضوع که تاریخچه رسوبی، اقلیمی و هیدرولوژی دریاچه به چه صورت بوده، یکی از مسائل مهمی است که فهم آن نیازمند مطالعه رسوبات بستر دریاچه آبزالو است.

این کارشناس مسئول ضمن اشاره به مطالعات قبلی که در راستای بازسازی شرایط اقلیمی و محیطی زاگرس در دریاچه مهارلو، زریبار، طشک و بختگان که در مدیریت زمین‌شناسی انجام شد، اظهار امیدواری کرد: این مطالعات که به همت کارشناسان دفتر زمین‌شناسی دریایی و همکاری مدیریت منطقه جنوب باختری سازمان زمین شناسی آغاز شده،  می‌تواند به درک بهتر عوامل موثر تغییرات اقلیمی در زاگرس و روند تغییرات سطح آب در دوره­‌های گذشته آن کمک کند، تا با استفاده از روندیابی این تغییرات بتوان نسبت به تحلیل شرایط کنونی و تحولات آینده آن اقدام کرد و آن را بعنوان شاخص و الگویی برای بسط این مطالعات در سایر مناطق کشور در طول هولوسن ارائه داده و اختلاف رفتار و تاخیر زمانی دوره‌های اقلیمی را برای زون‌های مختلف ایران در دورهای مختلف کواترنری را بازسازی و شناسایی کرد.

انتهای پیام