به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان (وب دا)؛ دکتر شاهرخ یوسف زاده چابک-رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در اجلاس سراسری مدیران بیمه سلامت کشور، ضمن ابراز خرسندی از موقعیتی که برای دانشگاه فراهم شد تا تجارب خود را در خصوص نظام ارجاع و پزشک خانواده ارایه کند، گفت: دانشگاه علوم پزشکی گیلان نمونه ای از دانشگاهی است که از شرایط و امکانات مناسب برای اجرای نظام ارجاع الکترونیک برخوردار نبود. ولی اگر بخواهیم امکانات و شرایط خود را در وضعیت مطلوب قرار دهیم، سپس برنامه های بزرگی نظیر نظام ارجاع را اجرا کنیم، مطمئنا به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.

دکتر یوسف زاده، اظهار کرد: دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در بین دانشگاه های علوم پزشکی کشور، تنها دانشگاهی است که در زمینه پزشک خانواده شهر نتوانست اقداماتی انجام دهد زیرا هزینه ها در جای دیگری صرف شد. همچنین به دلیل زیرساخت نامناسب IT ، وضعیت دانشگاه در سامانه سیب به گونه ای بود که با تاخیر شروع شد و در انتهای جدول سامانه سیب قرار داشتیم. اما هیچکدام از این موارد، باعث نشد تا از اهداف ضروری و ارزشمند در حوزه سلامت غفلت کنیم.

وی ادامه داد: از سال ۹۵ بعد از طراحی برنامه راهبردی دانشگاه، برنامه های عملیاتی آغاز شد. در این زمینه از تجارب و فعالیت های دانشگاه علوم پزشکی گلستان بهره بردیم. پس از یکسال براساس برنامه ریزی و فراهم سازی زیرساخت ها، از تیرماه ۹۷ اجرای نظام ارجاع الکترونیک در استان گیلان آغاز شد. در حال حاضر شش شهرستان در گیلان، تحت پوشش نظام ارجاع قرار گرفتند. برای نظام ارجاع الکترونیک، عنوان " مارلیک" که برگرفته از جام چند هزار ساله دوره مادهاست در تپه ای در رودبار کشف شده، انتخاب شد. طرح WS را برای نظام ارجاع که دارای ۱۲ گام و ۵۰ فعالیت است، طراحی شد. که بر اساس این طرح ، نقش و جایگاهی که بیمه می تواند داشته باشد، و جایی که بیمه می تواند ورود کند و فعالیت های دانشگاه و بیمه به همدیگر نزدیک می شود مشخص شد. زیرا اجرای کامل این طرح نیازمند یک فعالیت بین بخشی است.

رییس دانشگاه با اشاره به این که، شش گام اول، شش فعالیتی هستند که در حوزه دانشگاه بدون تعامل با سازمان های بیمه گر صورت گرفت، گفت: در گام اول، پس از تشکیل ستاد نظام ارجاع الکترونیک، نقشه نظام ارجاع الکترونیک استان طراحی شد. زیرا برای راه اندازی نظام ارجاع باید نقشه کلی استان را بشناسیم. نکته حایز اهمیت این است که شهرستان های مختلف، الگوهای متفاوتی دارند. انتخاب یک الگو به عنوان الگوی کامل، امکان پذیر نیست.

در استان گیلان، در شهرهای مختلف، طرح های مختلفی پایه ریزی شد. ضمن این که با توجه به این که در نهایت سطح ۳ B فعالیت ها، به کلینیک ویژه دانشگاه برمی گردد، لازم است که تمام مسیر مانند نهرهایی که پس از اتصال به همدیگر در نهایت به یک رودخانه متصل می شوند، طراحی شود. بنابراین در ابتدا لازم است مسیر کلی استان طراحی شد.

وی افزود: استان گیلان به پنج بلوک تقسیم بندی شد. در سطح ۳ A ، شهر رشت بلوک مرکز استان، برای بلوک غرب گیلان شهر های آستارا و تالش، برای بلوک شرق گیلان شهر لاهیجان، برای بلوک شمال گیلان شهرهای رضوانشهر و انزلی، بلوک جنوب گیلان شهر رودبار و برای بلوک مرکزی شهرهای ماسال، صومعه سرا، فومن و شفت را در نظر گرفته شده است که در این بلوک ها نحوه ارتباطی که با شهر رشت دارند، مشخص شده است.

در گام دوم، چک لیست آمادگی برای شهرهای مختلف، فراهم شد. و از شهرهای مختلف خواسته شد وضعیت خود را بر اساس چک لیست مورد ارزیابی قرار دهند. تا نخستین شهرستانی که می تواند نظام ارجاع را شروع کند شناسایی شود. قبل از این که وارد این فاز شویم حتما لازم است که دانشگاه علوم پزشکی نقشه جامع درمان خود را برای سطوح یک، دو و سه برای گسترش مراکز درمانی داشته باشد. بنابراین دانشگاه نقشه جامع درمانی خود را در کتابی تحت عنوان " نقشه جامع درمان استان گیلان" تدوین کرد.

دکتر یوسف زاده با بیان این که، دومین مساله سطح بندی خدمات درمانی است، اذعان کرد: استان گیلان دارای ۷بیمارستان ۳۲ تختخوابی است که چالش بزرگی برای دانشگاه علوم پزشکی محسوب می شود. در طراحی به این نتیجه رسیدیم این بیمارستان ها مثل مراکز جامع به عنوان لایه یک در نظر بگیریم. بیمارستان های ۱۰۰ تختخوابی و بالاتر، که شامل شهرهای آستارا، رودبار، آستانه صومعه سرا، فومن لنگرود و رودسر، در لایه دو قرار گرفت. سطح۳a ، سه شهر لاهیجان، تالش و انزلی هستند. که بیمارستان های ۲۰۰ تختخوابی دارند و سطح ۳ B ، مرکز دانشگاهی هستند. که کلینیک تخصصی بعثت است.

گام سوم در نظام ارجاع، یکسان سازی HIS بود. ۵ برنامه HIS در ۲۶بیمارستان فعالیت داشتند که برای هرکدام چک لیست تهیه شد. بتواند با نظام ارجاع هماهنگ شود. در نهایت، دو برنامه که دارای توانمندی های لازم بودند، در نظر گرفته شد. ۱۴بیمارستان به این دو برنامه متصل شدند.

دومین مرحله در این گام، سامانه نوبت دهی است که خریداری شده و شش شهرستان دارای نظام ارجاع، انجام می شود. این برنامه باید بتوانند با برنامه سیب هماهنگ باشند. برنامه سیب نیز مورد ارزیابی قرار گرفته و ارتقا یافته است. از ۲۷۰۰ ویزیت الکترونیک به ۷۰۰۰ ویزیت افزایش یافت. در واقع نظام ارجاع، سامانه سیب و پزشک خانواده را تنظیم می کند. پس از شناخت جایگاه نظام ارجاع و سامانه سیب، شتاب دانشگاه در این زمینه به سرعت در حال افزایش است. حتی بازخورد در سطح یک که در آغاز، ۸۷ درصد بود به ۶۶ درصد رسیده است. در حال حاضر علاوه بر معاونت بهداشتی، معاونت درمان و هیئت رییس دانشگاه نیز در جریان فعالیت های سامانه سیب و پزشک خانواده هستند و توسط واحد IT بررسی و کنترل می شود.

گام چهارم امکان سنجی وضعیت زیرساخت ها بود تا بتوانیم شهرها را مشخص کنیم. بحث آموزش پزشکان، پزشکان متخصص در سطوح یک و دو نیز از دیگر مباحث بود.

گام پنجم، انتخاب شهرهای منتخب بود که اولین شهرهایی که انتخاب شدند ماسال در سطح یک و و صومعه سرا در سطح دو بود که هر دو یک برنامه HIS داشتند. سپس بیمارستان لنگرود در سطح دو ، سپس رضوانشهر در سطح یک و انزلی در سطح ۳ A ، انتخاب شدند. در نهایت، سطح یک به سطح سه B که اهمیت زیادی دارد. زیرا زمانی می توانیم ادعا کنیم که استان را تحت پوشش کامل قرار داده ایم که به سطح سه B برسیم که خوشبختانه از هفته گذشته این فعالیت آغاز شد. این مساله نشان می دهد که دانشگاه علوم پزشکی گیلان این توانایی را دارد که در صورت تامین زیرساخت و منابع مالی، کل استان را تحت پوشش نظام ارجاع قرار دهد.

گام ششم، استقرار NCD است. در این برنامه باید بیمه ورود کنند. بحث بیماران خاص، طب تسکینی، مراکز سرطانی، می توانند در نظام راجاع تعریف شوند. گام بعدی، نظام ارجاع بیماران بستری است. یکی از برنامه ها ارسال پرونده از بیمارستان است. ولی آن چه اهمیت دارد انتقال پرونده از سطح یک به سطح سه است.

وی با اشاره به برنامه NCD در نظام ارجاع ، یادآور شد: این برنامه، قابلیت اجرا در سطح کشور را دارد. پیشنهاد می شود تمام سازمان ها از این طرح استفاده کنند. دانشگاه علوم پزشکی گیلان از ۱۲ گام، ۷ گام را برداشته است و بقیه گام ها با مشارکت بین بخشی قابل انجام است.

وی افزود: نظام ارجاع یک همگرایی ایجاد می کند که تمام فعالیت های درمانی را پوشش می دهد. اجرای نظام ارجاع در مطب ها و کلینیک های خصوصی بدون همکاری سازمان های بیمه گر امکان پذیر نیست. در حاضر ۳۵ درصد بازخوراند داریم. که بالاترین بازخوراند در سطح کشور است. ایجاد زیرساخت های لازم و استفاده زنجیره نظام ارجاع در طرح تحول سلامت، و جایگزینی کد ارجاع به جای دفترچه از مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد.

دکتر یوسف زاده چابک، در پایان سخنان خود، انگیزه پایین پزشک خانواده، ارجاع معکوس، کاهش ماندگاری پزشکان خانواده، نامتعادل بودن نحوه محاسبه کارانه پزشکان خانواده و عدم اعتماد مردم به نظام ارجاع، را از چالش های نظام ارجاع برشمرد./ن

.