به گزارش «روابط عمومی» دانشگاه ، چهارمین کرسی ترویجی، عرضه و نقد دیدگاه های علمی با موضوع مولفه های ساختاری تمدن سازی اسلامی (بارویکرد آینده پژوهی) روز شنبه ۲۲ دی ماه در سالن هم اندیشی دانشکده علوم انسانی برگزار شد.

این کرسی با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر علیرضا پیروزمند (عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی) به عنوان ارائه دهنده موضوع جلسه و دکتر محمد رحیم عیوضی (عضو هیات علمی دانشگاه شاهد ) و دکتر امیر گروسی (عضو هیات علمی دانشگاه رجا ) به عنوان ناقدان موضوع جلسه و دکتر علیرضا کیقبادی به عنوان دبیر جلسه برگزار شد .

دکتر کیقبادی در ابتدای جلسه ضمن تبریک به مناسبت میلاد حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) بحثی مقدماتی را در خصوص موضوع نشست مطرح کرده و از ارائه دهنده محترم درخواست کردند که بحث خود را آغاز نماید.

حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند نیز ضمن تبریک این روزفرخنده، مباحث خود را با سخن امام سجاد(علیهالسلام) شروع کرد که ایشان خطاب به حضرت زینب (سلام الله علیها )  می فرمایند :" شما عالمه ای هستید که معلم نداشتید" این سخن بیانگر مقام علمی آن حضرت است.

دکتر پیروزمند هدف از بحث این جلسه را تبیین مولفه های ساختاری تمدن نون اسلامی بیان کرد وگفت: ضرورت بحث، لزوم رویکرد آینده پژوهانه در ایجاد تمدن نوین اسلامی است چرا که تمدن نوین اسلامی یک تلاش زمانبری است که باید اتفاق بیافتد، باید رویکرد آینده پژوهی داشته باشیم تا کنشگران هم دریابند الزمات دستیابی به تمدن نوین اسلامی چیست و اینکار بدون نظریه پردازی امکان پذیر نیست تا انسجام بین  نخبگان ودولت مردادن ومردم اتفاق بیافتد .

حجت الاسلام دکتر پیروزمند به انفعال در برابر تمدن غرب اشاره کرد و گفت : اینکه ما؛ دنیای اسلام وبه ویژه ایران اسلامی بتوانیم یک رویکرد فعال وخود باورانه داشته باشیم محتاج اینگونه نظریه پردازی هاست .

دکتر پیروزمند بیان داشت: رویکرد این تحقیق اکتشافی، نوع پژوهش کاربردی توسعه ای وروش آن آمیخته است .

عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی گفت: فرهنگ، پذیرشهای هنجار یافته اجتماعی مبتنی بر نظام ذهنی و جهت دهنده نظام عینی است که مناسبات جامعه را در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، حقوقی و هنر تحت تاثیر خود قرار میدهد .بناراین اگر بخواهیم فرهنگ را به موضوعاتش تعریف کنیم باید بگوییم : نظام باورها، بینش ها ، ارزشها، هنجار ها و رفتارهای اجتماعی و اگر بخواهیم آن را به خودش تعریف کنیم باید به این سوال پاسخ دهیم که هنجار چه زمانی به فرهنگ تبدیل میشود؟ پاسخ آن این است که باید مورد پذیرش حداکثری باشد به گونه ای که تبدیل به هنجار شود و معیار ارزش گذاری قرار گیرد یعنی وقتی که تبدیل به پذیرش هنجار یافته اجتماعی شود .

حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند در ادامه به تعریف تمدن پرداخت و گفت: تمدن ظهور و بروز جنبه مادی و عینی جوامع است که ریشه در فرهنگ آن داشته و با خواستگاه عقلانی در عرصه سبک زندگی و تنظیم نظام های اجتماعی بروز پیدا میکند .

دکتر پیروزمند افزود: اینکه فرهنگ را ریشه تمدن وتمدن را بروز فرهنگ بیان میداریم به معنای تقدم و تاخر نیست و فرهنگ و تمدن هم زمان وجود دارند و تحقق می یابند و نمی شود تمدن بدون فرهنگ داشت و اینها با هم عجین اند.بنابراین می شود تمدن نوین اسلامی را به شرایط و محیط عینی نظام های دست ساز برآمده از اسلام در عرصه های گوناگون تعریف کرد. همچنین تولید علم و فناوری که نیاز جامعه را تامین می کند منتها نیازهایی جامعه ی اسلامی را.

وی ادامه داد: آنچه که تمدن را اسلامی می کند فرهنگ اسلامیست که پاسخگوی نیازها است که از بستر فرهنگ اسلامی برآمده.

ارائه کننده این جلسه، دکتر پیروزمند ضمن تعریف  فرآیند تمدن نوین اسلامی به: طراحی و ساخت تدریجی شرایط عینی زیست مومنانه، مبانی اصول مفروض را چنین برشمرد :

۱- جامعیت وکمال اسلام در سرپرستی تکامل فرد، جامعه و تاریخ

۲- ظرفیت سازی بی بدیل انقلاب اسلامی برای حرکت در مسیر تمدن نوین اسلامی

۳- الهام گیری از تمدن مهدوی در آینده پژوهی های تمدنی وطراحی مسیر حرکت به سمت آن در زمان غیبت

۴- تمدنی که از آن سخن گفته میشود بر فرض آنکه محق شود نسبت به آنچه در زمان ظهور اتفاق خواهد افتاد مقدمه ای بیش نیست .لذا ادعای تحقق تمدنی را که به دست امام عصر (ارواحنا له الفداء) میشود ر ا نمیشود داشت و نباید داشت .

حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند همچنین خاطر نشان کرد : اینکه تمدن نوین اسلامی را به عنوان یک مقصد بیان میکنیم بدان معنی نیست که اساسا در فرآیند آن قرار نگرفتیم و مثلا۵۰-۱۰۰ سال آینده اتفاق می افتد بلکه این مسیری تدریجی است .

ایشان بعد از بیان چارچوب نظری این بحث بیان داشت: این مقاله بخشی از یک پژوهش بزرگتر است که مولفه های محتوایی ، رفتاری و ساختاری را درکنار هم مورد توجه قرار داده. همچنین مراحلی که مقام معظم رهبری (مدظله العالی )بر می شمارند یک محور دیگر مورد توجه این بحث است .

عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی افزود: شروع تمدن نوین اسلامی با ماهیت انقلابی صورت گرفته و انقلاب به معنی دگرگونی بنیادی است و آنجایی که پایه های غلطی برچیده می شود وپایه های درستی گذاشته می شود، هویت اسلامی احیا شده و بیداری اسلامی تحقق می یابد . براساس این تعریف می شود گفت انقلاب اسلامی درحال ایجاد پایه ای مستحکمی برای تمدن نوین اسلامی است .

ایشان در ادامه به تبیین شاخص های انقلابی گری پرداخته و مولفه های آنها را در سه عرصه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برشمرد:

۱ -مولفه انقلاب اسلامی :ویژگی ساختاری بر رابطه مردم و امام استوار است.

از نظر فرهنگ: بر ارتباط مردم با روحانیت استوار است

از نظر اقتصادی : هزینه آن توسط مردم تامین میشود

۲ - مولفه دوم ساختاری ، نظام سازی اسلامی : نظام سازی به معنی مجموعه عناصری است که با پیوند معین برای تشکیل کل واحد به دست آمده است .

در این مرحله یک طراحی جدید برای ساختار کلان جامعه اتفاق می افتد مثل شکل گیری قانون اساسی، شکل دهی به قوا و ارتباط قوا با هم  و با رهبری و با سایر نهاد های قانونی کشور . این مرحله  است که در آن  ساختار جامعه مهندسی میشود.

در سیاسی: مجاری قانونی برای مشارکت مدنی در نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه تعریف شده

در عرصه فرهنگی : دسته های فرهنگی با ماموریت های مشخص

در عرصه اقتصادی: اقتصاد دولتی، تعاملی و خصوصی است و فقط مردم تعین کننده نیستند.

۳ -مولفه های ساختاری دولت اسلامی : نقطه کانونی تفاوت  نسبت به مولفه ساختاری قبل تبیین نوع رفتار حاکمان و حکمرانان است .

ویژگی ساختاری (برمحمور کارگزاران)

در عرصه سیاسی: باید بر اساس عزت ، حکمت و مصلحت عمل کنند.

در عرصه فرهنگی : کارگزاران فرهنگی باید ابعاد جنگ نرم را بشناسند تا بتوانند توانمند در این میدان ظاهر شوند

در عرصه اقتصادی :با شناخت ترفندهای نظام سرمایه داری و ظرفیت های داخلی باید بتوانند یک اقتصاد پویا رقم بزنند.

۴ -مرحله کشور اسلامی وجامعه اسلامی : جامعه ای که در آن اسلام حیات بخش، نشاط آور، تحرک آفرین ، بدون کج اندیشی و.. است و انسانها را به سوی علم و دانش در جامعه هدایت میکند . مرحله قبل تکیه بر عناصر بود در مرحله بعد باید روابط ، قوانین، دانشها، روشها، ابزار ها و حصولات بستر بندگی خدای متعال را فراهم آورد.

در عرصه سیاسی : انتظار می رود دوگانگی بین نهاد های ولایت محور و جمهوریت محور از بین برود .

در عرصه فرهنگی: باتولید علوم انسانی اسلامی و تسلط گفتمان عدالت و پیشرفت انقلاب فرهنگی رخ داده باشد و دستگاه های فرهنگی قدرت تولید وخدمات فرهنگی را پیدا کرده باشند و نتیجه آن نهادینه شدن سبک زندگی اسلامی باشد .

در عرصه اقتصادی: الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی به دست آمده باشد و نظام اقتصادی در عین تعامل سازنده با دنیا بنیانگذار تمدن نوین اقتصادی باشد . البته نه براساس حرص واستعمار بلکه بر اساس ارتقا کرامت و عمران محیط .

۵ - بین الملل اسلامی : در این مرحله جهانی سازی تمدن اسلامی اتفاق می افتد و این بدان معنا نیست که ما در میدان جهانی سازی ورود نکرده ایم زیرا اساسا انقلاب اسلامی از بدو شروع و بعد از شکل گیری جمهوری سالاری در حال پیشروی نفوذ است .در این مرحله میشود صحبت از دنیای اسلام کرد که مقیاس آن از  منطقه ای به جهانی ارتقا پیدا کرده .

در عرصه سیاسی : الگوی مردم سالاری دینی در کشورهای جاری شده علاوه بر از بین بردن مشروعیت واعتبار دموکراسی غربی در مقیاس جهانی نیز ولایت الهی محقق شده وظرفیت پیونند اراده جمعی انسانها ودر مسیر صحیح شکوفا نمود .

در عرصه فرهنگی : سیطره فرهنگی تمدن مادی از بین رفته وغلبه فرهنگ توحیدی در ساختار علم ، فناوری ، محصولات ، مدیریت اجتماعی مدیریت سازمانها ، مدیریت خانواده ونظام حقوقی ، نظام رسانه وهنر محقق میشود

در عرصه اقتصادی :واحد ها وساختار اقتصادی متناسب با فرهنگ و بوم سایر کشورها نظام های اقتصادی جدیدی شکل گرفته ونظام سرمایه داری به انزوا خواهد رفت.

در ادامه جلسه ناقدان به ارئه نظرات خود پرداخته و حضار سوالات خود را پرسیدند که توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر پیروزمند پاسخ گفته شد .