مراسم بزرگداشت مقام شامخ علمی و فرهنگی آقای دکتر غلامرضا اعوانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و چهره ماندگار فلسفه کشور شامگاه چهارشنبه ۲۶ دی ماه ۱۳۹۷ در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. در این مراسم که جمعی از استادان فلسفه کشور و اعضای هیات علمی دانشگاه ها و اهالی فرهنگ و دانشجویان و علاقمندان به استاد اعوانی حضور داشتند، آقایان دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، دکتر مهدی محقق عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم، آیت الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، منوچهر صدوقی سها و دکتر حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی سخنرانی کردند.

آقای دکتر رضا داوری اردکانی در سخنانش بیان داشت: اگر علم تابع شما باشد به شما سود نمی‌دهد. ما به کسانی نیاز داریم که رقیب علم باشند و علم آنها را داشته باشد. ایشان در ادامه با تاکید بر اینکه فیلسوف بیان می‌کند که چه بوده است؟ چه شده است؟ و چه می‌شود؟ اظهار داشت: ما امروز بیش از هر زمان به فلسفه و علم نیاز داریم و به همین جهت به آقای دکتر اعوانی نیاز داریم. من ۵۰ سال هست که آقای دکتر اعوانی را می‌شناسم. دکتر اعوانی خدمت بزرگ به فلسفه کرده اند و این مزیت را دارند که با فرهنگ ایرانی آشنا هستند و با قرآن انس دارند و شاید به همین خاطر به افلاطون علاقمند شدند، در فلسفه ما از ابتدا از قرن سوم افلاطون الهی است. تصور دکتر اعوانی هم از افلاطون، افلاطون الهی است. رئیس فرهنگستان علوم  ادامه داد: کتابهایی که دکتر اعوانی نوشته‌اند همه محکم  و قابل استناد هستند. در هیچ‌جا رفع تکلیف نکردند و در کارشان عجله ندارند. دکتر داوری اردکانی افزود: یکی از نیازهایمان این است که فلسفه و عرفان و فرهنگ‌مان را به جهان بشناسانیم و دکتر اعوانی از معدود افرادی هستند که در این وادی فعالیت کردند. آقای دکتر اعوانی با آشنایی که با زبان و فرهنگ اروپایی دارند به نشر فلسفه ایران همت گماشتند. فلسفه و عرفان ما را در چین درس دادند ما با چین فقط رابطه اقتصادی نداریم بلکه هزاران سال است که رابطه فرهنگی داریم.

آقای دکتر داوری اردکانی در پایان بیان کرد که آقای دکتر اعوانی صفات اخلاقی‌‌ای دارند که کم‌نظیر است. ایشان عجب و تواضع و نجابت و صبر دارند و در عین حال صریح سخن می‌گویند. عزت همه آنها که اهل فلسفه هستند به خاطر آن است که پیرو حق‌اند و آقای دکتر اعوانی پیرو حق اند و از حقیقت دفاع می کنند. من افتخار می‌کنم که۵۰ سال دوست و همکار ایشان بوده‌ام.

آقای دکتر مهدی محقق استاد فلسفه و تاریخ علم و رئیس پیشین انجمن آثار و مفاخر فرهنگی سخنران بعدی مراسم بود. ایشان در ابتدای سخنانش گفت: بسیار خوشحالم که این مجلس برای تجلیل و تکریم از دکتر اعوانی تشکیل شده است. من بیش از ۵۰ سال است که ایشان را می‌شناسم از زمانی که انجمن حکمت و فلسفه پایه‌گذاری شد. عنوانی که برای آنجا پیشنهاد شد توسط مرحوم شهابی انتخاب شد. الحمدلله با کوشش دکتر اعوانی فعالیت انجمن حکمت و فلسفه پس از انقلاب ادامه پیدا کرد. دکتر مهدی محقق افزود: ما امیدوار هستیم که روشی که به بزرگداشت بزرگان پرداخته شده است ادامه پیدا کند و باید، شرایطی بوجود بیاوریم که نسل جوان در آن شرکت کنند. تا به حال ۱۸۱ کتاب در خصوص شرح حال بزرگان توسط انجمن مفاخر منتشر شده است. پس از سخنان دکتر محقق کلیپ مستندی درباره دکتر اعوانی پخش شد و پس از آن آقای دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی سخنرانی کرد.

آقای دکتر ابراهیمی دینانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم در سخنانش گفت: همه مردم با کلمه فیلسوف آشنا هستند ولی کمتر کسی است که معنی فلسفه را بداند. نام فلاسفه غربی در تاریخ فلسفه مانده است اما فلاسفه ایرانی نامشان باقی نمانده است جز معدودی. خیلی‌ها با فلسفه دشمن هستند. چرا؟ اگر معنی فلسفه را می‌دانستند یا مخالفت نمی‌کردند، یا کمتر مخالفت می‌کردند. فیلو یعنی دوستدار و سوفیا یعنی حکمت. فلسفه یک علم مخصوص نیست اصلاً یک رشته علمی نیست. فیلسوف کسی نیست که همه چیز را بداند اما کسی است که حکمت و کشف حقیقت را دوست دارد. ایشان در ادامه افزود: آقای دکتر اعوانی به معنی واقعی کلمه فیلسوف است و دوستدار حکمت جاودان است همان‌ که فلاسفه ما می‌گویند عقل فعال. همه چیز فانی می‌شود اما وجه حق تعالی فانی نمی‌شود و آن آگاهی است. علم با همه عظمتی که دارد از ظاهر فراتر نمی‌رود. از حس فراتر نمی‌رود فلسفه می‌کوشد بشر را از محسوسات و تخیلات فراتر ببرد. عالم خیال هم عالم گسترده‌ای است اما عالم عقل بسیار وسیع‌تر است و فلسفه کار عقل است و می‌کوشد که به حقیقت برسد. آیا می‌توان به حقیقت مطلق رسید؟ خیر هیچ بشری نمی‌تواند ادعا کند که به حقیقت رسیده است ولی می‌شود به حقیقت نزدیک شد، لحظه‌به‌لحظه و آن به آن. دین هم همینطور است، اگر در عبادت قصد قربت نباشد باطل محض است و این یعنی نزدیک به حقیقت شویم. فلسفه هم می‌خواهد حقیقت را بفهمد و رای ظواهر عقل را چه چیز محدود می‌کند؟ فیلسوف از پای نمی‌نشیند. فقط عقل حد خود را می‌شناسد و می‌داند که به غیر متناهی راه ندارد. می‌فهمم هست اما نمی‌توانم تعقلش کنم. دکتر دینانی سپس در مورد دکتر اعوانی بیان داشت: دکتر اعوانی شخصی است که کسی جز راستی و حقیقت از او ندیده است و صداقت ناب در او وجود دارد. ایشان فلسفه غرب را خوانده‌‌اند و زبان انگلیسی را به درستی می‌داند، ولی دکتر اعوانی طور دیگری زبان انگلیسی را می‌داند. ایشان در انگلیسی فقه اللغه دارند و همچنین فلسفه اسلامی را خوب خوانده‌اند. دکتر اعوانی یکی از فلاسفه خوب ایران است به ما گفته‌اند بروید در چین و علم بیاموزید ولی دکتر اعوانی به چین می‌روند و به آنها فلسفه می‌آموزند.

آیت‌الله آقای دکتر سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم دیگر سخنران مراسم بود که به بیان سه نکته پرداخت و اظهار داشت: در مورد نکته اول ترجیح می‌دهم که از غزلی از حافظ بهره ببرم. حسن مه رویان مجلس گرچه دل می‌برد و دین بحث از حسن طبع و خوبی اخلاق بود. آنچه از دکتر اعوانی برای من جذبه دارد، اخلاق در کنار ادب و حکمت است که روز به روز این جذبه زیاد می‌شود. آنچه مایه ایشان است تواضع، اخلاق و مهر است. کسی از دکتر اعوانی بی ادبی، خیانت و توهین ندیده است. دکتر محقق داماد در ادامه به نکته دوم اشاره کرد: قرآن می‌گوید حکمت را فقط خدا می‌دهد به افراد و بس‌. پس هر کس حکیم است آن را باید به عنوان یک چهره قدسی نگاه کرد. و نکته سوم اینکه: من می‌خواهم از دکتر اعوانی انتقاد کنم من معتقدم دکتر اعوانی دکتر اعوانی را حرام کرده است. دانش ایشان اگر بی‌نظیر نگویم، کم‌نظیر است ایشان با دانش زبانی که داشتند می‌توانستند فلسفه اسلامی را به غرب معرفی کنند و در مدت کوتاهی، انجمن حکمت و فلسفه اسلامی را جهانی کردند. اما من چندین بار گفتم وقت خود را در امور اداری تلف می‌کنید. و در پایان می‌گویم: ایشان برداشت‌های بسیار زیبایی از آیات قرآن دارند.

منوچهر صدوقی سها به عنوان آخرین سخنران مراسم بیان داشت: تاریخ فلسفه از تاریخ فلاسفه جدا است پس از تعطیلی دانشگاه‌ها، استادان به کمیته تالیف و تدوین کتب دانشگاه رفتند و بعداً مرکز نشر دانشگاهی ‌شد و من با این استادان آشنا شدم. وی سپس به درس‌های میرزای روشن و جوستانی اشاره کرد و از اساتیدی که به اتفاق دکتر اعوانی در جلسات درسشان حضور داشتند نام برد.

در پایان مراسم لوح تقدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، هدیه رئیس فرهنگستان علوم و هدایای دیگری به دکتر غلامرضا اعوانی اهدا شد.

استاد غلامرضا اعوانی در پایان مراسم طی سخنانی بیان داشت: تشکر می‌کنم از سخنرانان محترم که حق بسیاری به گردن من دارند. ما هرچه داریم از حضرت حق است و خیلی از معایب هم هست که خداوند آن را می‌پوشاند و او محاسن را ظاهر می‌کند. من خودم را مدیون این بزرگواران می‌دانم، از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی هم تشکر می‌کنم.

در این مراسم همچنین ارج نامه استاد اعوانی که توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تهیه شده بود، رونمایی شد.

گالری تصاویر

روابط عمومی فرهنگستان علوم