انتشار نشریه کشت و پرورش فی جوآ در پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری

به همت اعضای هیات علمی پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری نشریه ای با عنوان کشت و پرورش فی جوآ منشر شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، نشریه کشت و پرورش فی جوآ نوشته دکتر رضا فیفائی و دکتر جواد فتاحی مقدم از اعضای هیات علمی پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری می‌باشد. این نشریه با شماره ۵۴۶۰۴ در مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی به تاریخ ۲۰ / ۹/ ۹۷ به ثبت رسیده است.

در مقدمه این نشریه آمده است، مبدا اصلی فی جوآ آمریکای لاتین بوده و در عرض جغرافیایی ۲۶ درجه جنوبی در برزیل تا ۳۵ درجه جنوبی در اروگوئه پراکنده است. فی جوآ به صورت وحشی در شمال آرژانتین، جنوب برزیل، اروگوئه و پاراگوئه ر شد میکند و بومی این مناطق است. هنوز جمعیت های وحشی فی جوآ در جنگل های برزیل و مناطق با ارتفاع بیش از ۵۰۰ متر دیده می شود. فی جوآ از این مناطق به کشورهای دیگری مانند استرالیا، باهاما، شیلی، فرانسه، هند، فلسطین اشغالی، ایتالیا، جامائیکا، نیوزیلند، پرتغال، روسیه، اسپانیا، سوئد، انگلیس، آمریکا و ایران وارد شده و در مناطق خاصی از این کشورها پرورش می یابد.

این گیاه ابتدا توسط یک کاشف آلمانی به نام فردریک سیلو  در سال ۱۸۱۵ میلادی در جنوب برزیل شناسایی شد. اولین گزارش از کاشت درختان فی جوآ در اروپا مربوط به سال ۱۸۸۷ و باغ گیاهشناسی شهر بازل سوئیس بود . در سال ۱۸۹۰، یک گیاهشناس فرانسوی بنام دکتر آندر یک نهال فی جوآ را که از طریق خوابانیدن هوایی تکثیر شده بود از برزیل به فرانسه وارد کرد و اولین میوه آن در سال ۱۸۹۷ در فرانسه تولید شد. مطالعات بعدی محققان نشان داد که پرورش این محصول در جنوب فرانسه امکانپذیر بوده و می تواند جنبه اقتصادی داشته باشد. فی جوآ در دهه ۱۹۲۰ میلادی وارد نیوزیلند شد. در سال ۱۹۰۸ نیز سه رقم فی جوآ از کشور نیوزیلند به استرالیا معرفی شد و بعد از گذشت چند سال جایگاه تجاری مهمی را به خود اختصاص داد. بعد از جنگ جهانی دوم، فی جوآ در شمال آفریقا، نواحی قفقاز، جنوب روسیه، پرتغال و ایتالیا گسترش یافت. به طورکلی، فی جوآ امروزه در برخی از کشورهای آمریکایی و اروپایی بیشتر جنبه زینتی داشته و تولید میوه در درجه دوم اهمیت قرار دارد. در برخی از مناطق نیز از کاشت این درختچه ها به عنوان بادگیر در اطراف باغ ها استفاده می شود. فی جوآ اولین بار در سال ۱۹۰۰ میلادی از طریق فرانسه به مرکز تحقیقات سوچی گرجستان واقع در کناره دریای سیاه معرفی شد و از آنجا به سایر مناطق قابل پرورش این محصول در سراسر اتحاد جماهیر شوروری سابق از جمله کشور آذربایجان در ساحل دریای خزر گسترش پیدا کرد. این محصول در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی با توجه به سرمازدگی مرکبات در سال های ۱۳۴۲، ۱۳۴۷ و ۱۳۵۰ و نیز به دلیل دارا بودن میزان ید بالا، وارد ایران شد.

در حال حاضر باغ های تجاری فی جوآ را تنها در تعداد معدودی از کشورهای جهان میتوان یافت که از نظر تنوع ژنتیکی ضعیف و تنها شامل طیف کوچکی از ژنوتیپ های اهلی شده این گیاه هستند. بر این اساس لازم است به منظور افزایش کارایی، عملیات گزینش و به نژادی فی جوآ که لازمه تولید رقم های جدیدی از این محصول میباشد، ایجاد بانک ژن و انجام عملیات شناسایی و ارزیابی ژرمپلاسم فی جوآ مورد توجه قرار گیرد.

این گیاه علاوه بر تولید میوه، به عنوان یک درختچه زیبا در طراحی فضای سبز نیز مورد استفاده قرار می گیرد . زمانیکه درختچه ها در فواصل نزدیک به هم کاشته می شوند یک دیواره یا بادشکن خوبی را تشکیل میدهند. فی جوآ را می توان به صورت یک درخت کوچک در ارتفاع ۶ - ۵ / ۷ متر به همراه یک یا چند تنه تربیت نمود. چوب این گیاه متراکم، سخت و شکننده است.

دانلود نشریه