گزارشی از کارگاه آموزشی حقوق حاکم بر پهپادهای غیرنظامی
در این کارگاه متخصصان و کارشناسان حقوق هوافضای کشور، بخشی از یافتهها و نتایج تحقیقات چند ساله خود را در عرصه حقوق پهپادها، به اشتراک گذاشتند. شرکتکنندگان کارگاه از بخشهای مختلف صنعت هوافضا و همچنین طبقات گوناگون جامعه حقوقی بودند که ضمن ارایه نظرات و پیشنهادهای ارزنده، بر مساله لزوم ارتباط میان صنعت و پژوهش و ضرورت توجه بیشتر به مسائل آموزشی و فرهنگی، تاکید نمودند. بعضی از نتایجی که «کارگاه آموزشی حقوق حاکم بر پهپادهای غیرنظامی» به آنها دست یافته است، به شرح ذیل گزارش میشوند:
- در سطح شناخت موضوعی، متخصصان و کارشناسان حقوق هوافضای کشور بر این باورند که باید قبل از تصویب قوانین و مقررات، درک صحیح و مناسبی از موضوعات صورت گیرد. این موضوع شناسی به لطف مطالعات فنی، تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی به دست میآید.
- در بعد حقوق بینالملل، هم اکنون قواعد تشریحی در خصوص پهپادها پدید نیامدهاند؛ همچنین اعتقاد بر این است که قاعدهمندسازی پهپادها منحصر در حقوق هوایی نیست. البته امکان دارد که استانداردهای مربوطه در بعد حقوق بینالملل تا سال ۲۰۱۹ و در خوشبینانهترین حالت در قالب ضمائم کنوانسیون شیکاگو، تهیه شود، ولی تدوین کنوانسیونی مخصوص در رابطه با فعالیت پهپادها، دور از ذهن است.
- در بعد حقوق تطبیقی، فعالیت پهپادها در دو سطح حقوق ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند. در هر دو سطح، تلاشها برای تدوین قوانین و مقررات با حوصله و دقت فراوان ادامه دارد. مجموعاً تلقی و برداشت متخصصان و کارشناسان حقوق هوافضای کشور این است که هم در حقوق ایالات متحده آمریکا و هم در حقوق اتحادیه اروپا، هدفی مشخص و مطلوب دنبال میشود و آن «افزایش قطعیت حقوقی و کاهش هزینهها» در راستای توسعه صنعت پهپادها است.
- در مقطع آخر، توجه کارگاه آموزشی معطوف حقوق ملی بود. در سطح ملی هماکنون تلاشهایی برای تدوین مقررات صورت گرفته است که قابل تقدیر است، ولی اعتقاد بر این است که باید پیش از وضع مقررات، سیاستها و اصول قانونی ضروری پیریزی شوند و اصلاحات لازم در قوانین و مقررات مربوطه به عمل آیند. اصل مشاوره و نظرخواهی نیز موضوع دیگری بود که هم متخصصان و کارشناسان حقوق هوافضای کشور و هم شرکتکنندگان به آن اشاره نمودند.