یادداشتی به قلم دکتر زراءنژاد: لزوم تغییر نگاه دولت و جامعه به امر پژوهش و مراکز دانشگاهی
دکتر منصور زراء نژاد رئیس دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز در یادداشتی به مناسبت هفته پژوهش و فناوری با موضوع "پژوهش، فناوری و چالش های ملی" اشاره کرد: به نظر میرسد باید نگاه دولت و جامعه به امر پژوهش و مراکز دانشگاهی تغییر کند و حکومت و دولت، صنعت پژوهش را نه تنها امری هزینهبر و فاقد اولویت تلقی نکنند، بلکه پژوهش را به عنوان ارزش و امر ضروری تلقی نمایند.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، در متن این یادداشت آمده است:
امروز کمتر کسی است که چالشهای عمده کشور از قبیل تورم، بیکاری، رکود، معضل محیط زیست، ناکارآمدی نظام بانکی و ... را نداند.
بیشک عدم توجه جدی و سریع به این چالشها موجب میشود که این چالشها رفته رفته به بحران تبدیل شده، اقتصاد کشور را به سمت نابودی سوق دهد. سوال این است که مشکل کجا است و چرا بسیاری از سیاستهای اتخاذ شده توسط دولت به نتیجه مطلوب نمیرسد؟
در کنار علل بسیاری که برای این مساله میتوان برشمرد، یکی از مهمترین مشکلات، عدم استفاده از ظرفیت دانشگاه در تدوین سیاستها و راهبردها است. عدم استفاده از ظرفیت مراکز علمی و پژوهشی موجب تدوین سیاستهایی شده است که با مبانی علمی سازگار نبوده و در آن واقعیتهای جامعه دیده نشده است.
بنابراین معمولاً شاهد هدر رفت منابع و بازده محدود این سیاستها هستیم. به نظر میرسد باید نگاه دولت و جامعه به امر پژوهش و مراکز دانشگاهی تغییر کند، و حکومت، دولت و صنعت پژوهش را نهتنها امری هزینهبر و فاقد اولویت تلقی نکنند، بلکه پژوهش را بهعنوان ارزش و امر ضروری تلقی نمایند.
تنها در این حالت است که امکان کاوش و پژوهش در مسایل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و فرهنگی مورد ابتلای کشور بهصورت علمی فراهم میشود. اگر این دیدگاه و توجه اصلاح شود، میتوان امیدوار بود که سیاستها علمی، و راهبردها و راهکارها عملی طراحی شود.
البته شرط لازم این تحول، اعتقاد و اعتماد به علم و تخصص است که متاسفافه نه تنها این امر نهادینه نیست، بلکه مورد غفلت جدی است. چاره اصلی این است که در دانشگاه که منشاء علم و تخصص، و محل تربیت متخصصان است، این باور ملکه ذهن شود که تخصص شرط لازم و بیبدیل در همه سطوح تصمیمسازی، تصمیمگیری و اجرایی است و خود عامل و متعهد به این امر باشد.
اگر چنین شود، وظیفه اصلی دانشگاه مطالبه گری و دفاع جدی از این باور است که پژوهش و تخصص شرط لازم و تنها راه نجات صنعت، استان، جامعه و کشور است.
این باور و مطالبه مستلزم این است که تخصص و متخصص، و پژوهش و پژوهشگر اصل باشد. یکی از نشانه های این باور و عمل به این رویکرد تحقق ارتباط منطقی و واقعی صنعت و دانشگاه است.
هفته پژوهش فرصت مغتنمی است که توجه واقعی صنعت، جامعه، استان و دولت به امر پژوهش و تخصص جلب شود و بستری فراهم گردد تا پژوهش رشد کند و تخصص جدی گرفته شود تا راه حل مشکلات کشور هموار شود.