چهره ماندگار زیست شناسی کشور:

بسیار تاسف می خورم که ما ، کتاب جانورشناسی خلیج فارس را ننوشتیم

دکتر احمد مجد، چهره ماندگار زیست شناسی کشور، با اظهار تاسف از اینکه کشورهای حاشیه خلیج فارس کتاب جانورشناسی این خلیج را نوشته و نام آن را جانورشناسی خلیج عربی گذاشته اند، گفت: من بارها و بارها با تاسف فراوان از خود پرسیده ام که چرا ما زودتر جانورشناسی خلیج فارس را ننوشتیم؟ چرا ما زودتر از اینها کتاب جلبک شناسی خلیج فارس را با اینهمه ظرفیت ژنتیکی که در خلیج فارس داریم، ننوشتیم؟

به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، نشست علمی با عنوان "برخی پدیده های زیستی و پدافند غیرعامل" با سخنرانی دکتر حمیدرضا خالدی و دکتر احمد مجد، در دانشکده علوم زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال برگزار شد.

در این نشست دکتر حمیدرضا خالدی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، به عنوان اولین سخنران، پدافند غیرعامل را مجموعه اقدامات غیرمسلحانه در برابر اقدامات خصمانه دشمنان نامید و گفت: دشمنان برای نشان دادن قدرت، ابزار گوناگونی دارند صاحب نظران یقین دارند که تنها قدرت لازم برای برتری، قدرت نظامی نیست؛ بلکه مهمترین قدرت امروز، قدرت علمی  و تکنولوژی و استفاده از ابزار علمی است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، با بیان اینکه مقام معظم رهبری نقشه راه پدافند غیرعامل را در چند جمله تبیین نموده اند، به بیان یکی از جملات معظم له که مسئولیت دانشگاه را در این زمینه بسیار سنگین می کند پرداخته و گفت: ایشان فرموده اند: " باید به مساله پدافند غیرعامل با نگاهی عمیق بنگریم و مساله را سطحی و ظاهری نبینیم بلکه ریشه های مساله را پیدا کنیم و ساز و کارهای علمی آن را ببینیم. این کار جایگاهش در دانشگاه ها و با تحقیقات و پژوهش های علمی است. "

دکتر خالدی با برشمردن نمونه هایی از تهدیدهای زیستی در ایران و جهان، پدافند زیستی را مجموعه اقداماتی که تهدیدات زیستی را کنترل کرده و از بین می برد، خواند. وی حوزه های زیستی را که در آن انسان به عنوان اصل در نظر گرفته می شود در شش بخش: دام و طیور و آبزیان، کشاورزی، آب آشامیدنی، محیط زیست و منابع طبیعی و صنایع غذایی و دارویی تقسیم بندی کرد و گفت: در تهدیدهای زیستی همیشه هدف قتل انسان یا بیوتروریسم نیست بلکه ممکن است اهدافی مانند برهم زدن آرامش روحی مردم یک کشور، ایجاد مشکلات اقتصادی، ایجاد نارضایتی، ایجاد فشار سیاسی و شکاف بین حاکمیت و مردم  مدنظر باشد.

خالدی با بیان اینکه در بستر تهدیدهای زیستی اهداف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی هم وجود دارد به عنوان نمونه به تهدید در حوزه صنعت مرغ پرداخت و گفت: صنعت مرغ دومین صنعت کشور از نظر حجم سرمایه گذاری است که متاسفانه در این صنعت به میزان زیادی وابسته هستیم به نحوی که اگر جوجه های اجداد را به ما ندهند این صنعت در کمتر از دو سال از بین می رود و کشور را با مشکلات جدی مواجه می کند. وی با ابراز این نکته که ما هنوز نتوانسته ایم از ظرفیت های علمی کشور در جهت رفع این تهدید استفاده کنیم، گفت: قطعا با استفاده از ظرفیت دانشگاه نه تنها چنین تهدیداتی دفع می شوند بلکه می توان آنها را به فرصت تبدیل کرد.

رئیس واحد تهران شمال، در بحث تهدید شناسی، با بیان این نکته که اگر نتوانیم  رصد کنیم که این تهدیدات زیستی  به کجاها آسیب می رسانند، هم سرمایه ها را هدر داده ایم و هم تهدید همچنان پابرجاست، گفت: مفهوم تهدید شناسی در حوزه ها و بخش های مختلف، کار دانشگاه است.

خالدی در بخش دیگری از سخنانش به ضرورت بازنگری در رشته ها و سرفصل دروس و تدوین دروس انتخابی کارآمد اشاره کرد و به عنوان نمونه گفت: با اینکه کنترل ورود و خروج هر نوع محموله زیستی در قالب نظام قرنطینه ضروری و ضعف در این موارد بسیار جدی است، اما متاسفانه علیرغم این مساله هیچ رشته ای در دانشگاه ما حتی ۲ واحد درسی برای آشنایی با اصول نظام قوانین و مقررات  و مراقبت های قرنطینه ای تعریف نشده و فارغ التحصیلان رشته های مرتبط، با این مفاهیم آشنایی چندانی ندارند.

وی با ذکر اهمیت جایگاه دانشگاه در حوزه تهدیدهای زیستی و اشاره به برخی قوانین این حوزه که تاریخ تصویب آنها به دهه های گذشته و حتی به قبل از انقلاب اسلامی برمی گردد، گفت: در واقع دانشگاه باید مصوبات مجلس و اولویت مصوبات آن را تعیین کند. کار دانشگاه باید به سمتی برود که مدیریت کلان کشور را هم در حوزه حقوق و مقررات،  هم در حوزه قضایی، هم در حوزه قانونگذاری و هم در حوزه اجرا تحت تاثیر قرار دهد.

خالدی در پایان با تاکید بر این نکته که نظام و رهبری در حوزه پدافند غیرعامل به دانشگاه چشم دوخته اند، گفت: خوشبختانه واحد ما به عنوان پایگاه پدافند غیرعامل در بین دانشگاههای آزاد سراسر کشور انتخاب شده است و ما در هر حوزه کارگروه های پدافندی لازم  در آن حوزه را خواهیم داشت. مثلا در حوزه زیستی کارگروههای پدافند زیستی در حوزه آب، در حوزه سلامت، در حوزه کشاورزی، در حوزه غذا  و دارو داریم و با این رویکرد و باتلاش و همت اساتید و دانشجویان – خصوصا دانشجویان تحصیلات تکمیلی- امید داریم پیشرفت ها و دستاوردهای بسیار خوبی در حوزه پدافند غیرعامل داشته باشیم که به زودی در سامانه "پایش: پژوهش اثربخش یکپارچه شبکه ای" بارگذاری شود و دانشجویان و اساتید واحدهای سراسر کشور برای تعیین موضوع پژوهش و پایان نامه از آن استفاده نمایند.

در بخش دوم این نشست علمی، دکتر احمد مجد، چهره ماندگار کشور در حوزه علوم زیستی، سخنان خود را با عنوان "برخی پدیده های زیستی و پدافند غیرعامل" ارائه کرد.

دکتر مجد، با ذکر نمونه های متعددی از رفتارهای سلول ها، گیاهان و حیوانات به تبیین کاربردهای زیست شناسی در پدافند غیرعامل پرداخت و گفت: همنوع دوستی از سلول شروع می شود. سلول ها در مقابله با تهدیدات و آسیبها به همدیگر کمک می کنند. در گیاهان هم وضعیت چنین است؛ وقتی به یکی از دو گلدانی که در مجاورت هم هستند آب می دهیم، گل سیراب شده در درخواست کمک گل تشنه پالس های فراوانی را - که حتی قابلیت تولید به صوت را دارد- مبنی بر اینکه شدیدا سعی می کند به او کمک کند، ارسال می کند. یا اگر ویروسی به یک درخت بلوط حمله کند، درخت بلوط تمام سعی خود را می کند تا آن را دفع کند ولی اگر موفق به این کار نشد تمام آن ویروس های آسیب زا را به سمت خود جمع می کند تا دیگر درختان بلوط از این آسیب مصون بمانند.

چهره ماندگار علمی کشور، با ذکر نمونه های متعدد سلولی، گیاهی و حیوانی همنوع دوستی و با هم زیستن، کمک به همنوع، ایثار و از خودگذشتگی و قناعت را از جمله مباحث مهم حوزه پدافند غیرعامل خواند و گفت همانطور که سلول ها هزینه می پردازند تا عادات، هویت و موجودیت جامعه خود را حفظ کنند ما هم در حوزه پدافند غیرعامل باید چنین کنیم و در مقابل تهدیدات و فشارها و زیاده خواهی های دشمنان و بیگانگان وظیفه خود را با الگوبرداری از نظام طبیعت مدیریت کنیم و آسیب ها و هجمه ها را دفع کنیم.

رئیس دانشکده علوم زیستی واحد تهران شمال، در ادامه افزود: دو کار مهم هست که ما در دانشکده علوم زیستی سال ها دنبال آن بوده ایم؛ یکی، تشکیل بانک میکروارگانیسم ها در واحد تهران شمال که امکانات و پتانسیل این کار بزرگ در این واحد موجود است و دیگری، تشکیل بانک گرده ای که بسیار مهم و مورد نیاز حال و آینده کشور است.

این چهره ماندگار کشور، در پایان یکی از آرزوهای دیرین خود را تشکیل " بانک گرده ای " ذکر کرد و گفت: سال ها آرزو داشتم که به کمک تجربیاتی که از ۴۰ سال پیش تاکنون اندوخته ام بتوانم، بانک گرده ای را تشکیل دهم. کشورهای همجوار ما اهمیت این موضوعات را دریافته اند و این بانک ها و امثال آنها را تشکیل داده اند. اگر ما از این کار غافل بمانیم چه بسا در آینده با تهدیدات علمی از این ناحیه مواجه شویم.

وی با اظهار تاسف از اینکه کشورهای حاشیه خلیج فارس کتاب جانورشناسی این خلیج را نوشته و نام آن را جانورشناسی خلیج عربی گذاشته اند، گفت: من بارها و بارها با تاسف فراوان از خود پرسیده ام که چرا ما زودتر جانورشناسی خلیج فارس را ننوشتیم؟ ما باید هر چه زودتر کتاب جامع " جلبک شناسی خلیج فارس " را با اینهمه ظرفیت ژنتیکی در خلیج فارس سراغ داریم، بنویسیم.

دکتر مجد، در پایان همه دانشجویان، استادان و پژوهشگران را به کار و تلاش و تحقیق هرچه بیشتر برای خدمت به مردم و اعتلای نام و نشان کشور اسلامی مان فراخواند.

در خاتمه این نشست، دکتر خالدی رئیس واحد تهران شمال با اهدا لوح یادبود از تلاش های علمی دکتر مجد تقدیر و تشکر کرد و مطالب ارائه شده توسط ایشان در این نشست را شایسته ارائه در مجامع علمی فرهنگی سازمان ملل دانست.