دکتر رسول زارع معاون پژوهش و فناوری سازمان ضمن حضور در اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی دستاوردهای این اجلاس را اعلام کرد

نهمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا با حضور نمایندگان اعضای کنوانسیون تنوع زیستی و پروتکل‌های کارتاهنا و ناگویا از تاریخ ۲۶ آبان تا ۸ آذر  (۱۷-۲۹ نوامبر ۲۰۱۸) در شرم الشیخ مصر برگزار شد. دکتر رسول زارع معاون پژوهش وفناوری سازمان به عنوان یکی از نمایندگان تیم ایرانی حاضر در این اجلاس در مصاحبه اختصاصی با روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی درباره دستاوردهای حاصل از این اجلاس توضیحاتی ارائه داد. بخشی از مصاحبه انجام شده به شرح زیر است:

آقای دکتر رسول زارع به عنوان سوال نخست بفرمایید جایگاه و کارکرد بین المللی اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی چیست: این اجلاس هر دو سال یک بار برگزار می شود و موضوعات مهمی در حوزه های تنوع زیستی و حفظ طبیعت، راهنمای ارزیابی احتمال خطر، پایبندی متعاهدین به مصوبات پروتکل های کارتاهنا و ناگویا در دستور کار قرار می گیرد؛ یادآور می شوم تصمیمات این اجلاس برای متعاهدین الزام آور است و لذا باید منافع ملی در هنگام تدوین این مقررات مد نظر قرار بگیرد.

با توجه به محورهای برگزاری این دوره از اجلاس در شرم الشیخ، جایگاه ایران در این اجلاس را چگونه ارزیابی می کنید؟ در این اجلاس دو هفته ای که با شعار "سرمایه گذاری در تنوع زیستی برای انسان و زمین" در شرم الشیخ مصر برگزار شد، جلسات اصلی در دو کارگروه و جلسات فرعی و کمکی در قالب گروههای تماس (contact groups) و جلسات سخنرانی و مشورتی شامل گزارشهای ملی و منطقه ای و نیز موضوعی در قالب نشستهای جانبی (side events) برگزار شد.کشور ایران  در قالب گروهی ۳ نفره شامل نمایندگانی از سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان تات و نیز وزارت امور خارجه در این اجلاس شرکت داشت که بنده به نمایندگی از سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در این اجلاس حضور یافتم؛ اما از آنجاییکه مرجع ملی در تنوع زیستی در اختیار وزارت امور خارجه بوده، بنابراین فرد مسئول و صاحب اعتبار برای بیان مواضع ملی ایران نماینده وزارت امور خارجه است و باید بگویم متاسفانه یکی از کوچکترین گروه های اعزامی متعلق به ایران بود! این در حالی است که بعنوان مقایسه از کشور گرجستان تیمی ۸ نفره و از کشور نپال تیمی ۱۰ نفره شامل یک خبرنگار در این اجلاس حضور داشتند.
اگر ممکن است به اختصار به رئوس تصمیماتی که مورد توافق نمایندگان ملل قرار گرفته است اشاره بفرمایید: لزوم گردهمایی سران کشورها در مجمع عمومی ملل متحد در حوزه تنوع زیستی تا قبل از سال ۲۰۲۰ یکی از موارد مورد توافق نمایندگان ملل بود، هم چنین دولتها موافقت خود را برای سرعت بخشیدن به دستیابی اهداف آیچی برای حفظ محیط زیست تا سال ۲۰۲۰ اعلام نموده و برای تشکیل یک فرایند اشتراکی و جامع برای توسعه شبکه جهانی تنوع زیستی پس از سال ۲۰۲۰ موافقت کردند.هم چنین تصمیمات متعددی در موضوعات مهم فنی مانند Synthetic Biology، Digital Sequence Information و دیگر موضوعات و راهکارهای موثر حفاظت منطقه ای مورد بررسی قرار گرفت. دکتر رسول زارع سایر موضوعات مطرح شده در این اجلاس را اینگونه برشمرد:
•    تصمیم COP۱۴ (چهاردهمین کنفرانس اعضا) برای همکاری به شورای عمومی ملل متحد خواستار آن شدند که سالهای بین ۲۰۱۲ تا ۲۰۳۰ را بعنوان دهه بازیابی اکوسیستم نامگذاری نماید.
•    نشست "کسب و کار و تنوع زیستی" خواستار تقویت بیشتر بخش خصوصی و ورود آن در حمایت از تنوع زیستی شد.
•    COP۱۴ خواستار اتخاذ تصمیم در راهبرد بلند مدت برای در نظر داشتن تنوع زیستی در امور تعدادی از بخشها از جمله انرژی و معدن، زیرساخت، کارخانجات، صنایع تبدیلی و بهداشت با نگاه همکاری بعد از سال ۲۰۲۰ شد.
•    گفتمانی با عنوان طبیعت و فرهنگ برای پیشبرد کار در تنوع زیستی و فرهنگی در همکاری با سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) و ملل و جوامع بومی و محلی شکل گرفت.
•    اجلاس همچنین تصمیمات مهمی در خصوص سه موضوع کنوانسیون از قبیل گرده افشانها، مدیریت پایدار حیات وحش، بهداشت، گونه های مهاجم، و تامین و تخصیص منابع مالی اتخاذ کرد.
•    اجلاس همچنین تصمیماتی در خصوص پروتکل ناگویا در زمینه دسترسی به منابع ژنتیکی و بهره برداری عادلانه از کاربرد آنها، و در مورد پروتکل کارتاهنا در زمینه ایمنی زیستی شامل ارزیابی و مدیریت خطر، ملاحظات اقتصادی-اجتماعی، دسترسی بین المللی خاص و نحوه به اشتراک گذاری منافع در موضوع پاراگراف ۴ از ماده ۴ پروتکل ناگویا و مکانیزم چندجانبه به اشتراک گذاری منافع جهانی، اتخاذ نمود.

دکتر زارع  ماحصل گفتگوها در این دوره از اجلاس کنوانسیون تنوع زیستی چه تعهداتی برای کشور های عضو به همراه دارد؟ در اجلاس شرم الشیخ که نمایندگان ۱۹۶ کشور در آن حضور داشتند ، توافق شد تا سرمایه گذاری در حفظ انسان و طبیعت در افق ۲۰۲۰ و پس از آن ارتقا یابد. در این راستا می بایست تلاش شود مسیر جهانی تخریب طبیعت و تنوع زیستی انواع موجودات زنده متوقف شده و در جهت جبران آن تلاش شود. اختتامیه کنفرانس با تصمیم در مورد معکوس کردن و جبران اثرات تخریبی انسان در سطح جهانی روی طبیعت، تنوع زیستی و انواع شکلهای حیات انجام شد. برای نیل به این هدف دولت ها تصمیم گرفتند در جهت تحقق اهداف آیچی در افق ۲۰۲۰ که از سال ۲۰۱۰ آغاز شده است بکوشند.. همچنین مقررشد از کنفرانس شرم الشیخ تا کنفرانس چین که در سال ۲۰۲۰ برگزارخواهد شد، کار جامع و منسجمی با هدف حفظ و حراست طبیعت و تنوع زیستی در دهه های پیش رو در قالب ایجاد چارچوب و شبکه جهانی تنوع زیستی تشکیل شود.

روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی