«اسوه حسنه و ناصح امین» به قلم دکتر محمدحسین نیک نام
سالروز ولادت پیامبر خاتم، دردانه عالم، حضرت محمد مصطفی صلیالله علیه و آله و سلم، ولادت نور و رحمت و اخلاق و مهربانی و مهبط وحی الهی و همچنین سالروز تولد فرزند برومندش حضرت امام جعفر صادق علیهالسلام بر همگان مبارک باد.
آیات متعددی از کتاب آسمانی قرآن مرتبط با پیامبر است. در میان این آیات ویژگیهای پیامبر اکرم اینگونه معرفی میشود: مهربانی و عطوفت، تواضع، بخشش، بردباری، عبادت، دلسوزی نسبت به امت، صبوری، علم و آگاهی، شفاعت و...
محمد ابن عبدالله، کاملترین مسلمان است و لذاست که قرآن کریم در آیه ۲۱ از سوره شریفه احزاب، او را اسوه همه مسلمانان در همه جنبه ها تا پایان جهان معرفی می کند.لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ اُسْوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا
قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد مى کند.
این جمله با تاکید و با بیان از نوع استمرار که حکایت از جاودانه بودن آن دارد همراه است. «اسوه» که یکی از معانی آن «تاسی» می باشد، رسول الله را الگویی راستین برای همگان معرفی می کند. این آیه اگر چه بدون «فی» هم می توانست مفهوم خود را بیان کند، ولی بهمراه «فی» بر دقت همه جانبه بر رفتار و کردار پیامبر برای الگوگیری تمام و کمال از آن شخصیت بی بدیل اصرار اکید می کند.
لغت «حسنه» نیز مهر اطمینانی است بر دور بودن این مدل از هر گونه اعوجاج و گمراهی.
ادامه بیان آیه از سه ویژگی کسانی یاد می کند که ظرفیت و توانمندی افزونتری در الگوگیری از پیامبر دارند. این سه ویژگی عبارتند از: اعتقاد و امید به پروردگار، معاد باوری و سومین آنها بهره مندی از یاد و ذکر خدا که در صورت وقوع خطا به راه راست باز گردند.
حال که چنین است، پیامبرعزیزمان را بیشتر از پیش بشناسیم.
در «زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله در روز شنبه» که از حضرت امام علی النقی علیه السلام بیان شده و درفصل پنجم کتاب شریف مفاتیح الجنان تالیف مرحوم شیخ عباس قمی مندرج است، ۱۳ مقام از مقامات پیامبر اکرم ذکر میشود.
دومین جایگاه پیامبر در زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله در شنبه نصیحت و اندرز دادن است. در این فراز شهادت داده میشود که پیامبر به امتش نصیحت می کند و اندرز می دهد. نصیحت موقعیت پدر است نسبت به فرزند. پیامبر هم همین موقعیت را نسبت به امت دارد. خود آن بزرگوار فرمود: انا و علیٌ ابواها هذه الامه. من و علی پدران این امت هستیم.
پیامبر اکرم که خود موعظه گر امت مسلمان است در خصوص موعظه می فرماید:
ما تَصَدَّقَ مُومِنٌ بِصَدَقَهٍ اَحَبُّ الَی اللهِ مِن مَوعِظَهٍ یَعِظُ بِها قَوماً مُتَفَرِّقینَ و قَد نَفَعَهُمُ الله بِها و هیَ افضَلُ مِن عِبادَهِ سَنَهٍ
(۱)
هیچ صدقه ای در نزد خدا، محبوب تر از موعظه ای نیست که مومن با آن گروهی را اندرز می دهد و خداوند با آن، به آن گروه سود می رساند. این عمل، از یکسال عبادت برتر است .
--
۱: گزیده ارشادالقلوب، صفحه ۱۸