رسانه؛ تقویت‌کننده هویت فردی و اجتماعی
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ کارگاه آموزشی سواد رسانه‌ای به همت بنیاد نخبگان خراسان‌رضوی و با همکاری مرکز مشاوره و توانمندسازی دانشگاه فردوسی مشهد با هدف افزایش توانایی مستعدان برای تفکیک و شناسایی انواع رسانه‌های گروهی و تولیدات رسانه‌ای برگزار شد.
دراین کارگاه، مسعودی؛ مدرس دانشگاه، وظیفه اصلی رسانه را رساندن پیام دانست و گفت: در حال حاضر با ترکیب رسانه و تکنولوژی و دسترسی بیشتر مردم به آن، می‌توان ادعا کرد رسانه اهمیتی چندین برابر پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه از نگاه اجتماعی، رسانه یکی از چهار عامل اجتماعی شدن انسان‌ها است، افزود: هر فردی در هر دوره زندگی خود از کودکی تا سالمندی در حال طی کردن اجتماعی شدن و یادگیری چگونگی ارتباط با جامعه است.
مسعودی ادامه داد: خانواده، مدرسه و گروه همسالان، سه عامل دیگر اجتماعی شدن هستند که هر کدام از این گروه‌ها کارکرد متفاوتی و هر کدام از این عوامل در دوره‌ای از زندگی انسان، تاثیرگذاری منحصربفردی دارند.
وی اظهار داشت: رسانه از اواخر دوران نوجوانی به بعد تاثیر بسیار بالایی بر روی انسان دارد. استفاده از رسانه نیاز به مهارت دارد که آن را در کودکی و نوجوانی این مهارت به‌طور کامل دریافت نمی‌شود بنابراین نیاز است نحوه صحیح برخورداری از آن آموزش داده شود.
مسعودی اینترنت را ابزاری برای تلفیق رسانه‌ها دانست و گفت: اینترنت بستری است که رسانه‌های مختلف بر روی آن قرار می‌گیرند، اما استفاده‌های دیگری دارد که لزوماً مرتبط با رسانه نیست؛ بنابراین استفاده از رسانه خاصه در محیط اینترنت، نیازمند سواد و دانش است.
وی سواد رسانه‌ای را نوعی درک و استنباط متکی بر مهارت‌های شناختی دانست و تصریح کرد: می‌توان سواد رسانه‌ای را فهرستی از معیارها توصیف کرد که مردم را قادر به تحلیل، ارزیابی و ایجاد پیام در برابر پهنای متغیر اشکال، انواع و سبک‌های رسانه‌ها می‌سازد. در واقع تحلیل، ارزیابی و تشکیل یک شبکه کاملاً دقیق و قابل فهم و کاربردی از طریق رسانه‌ها، سواد رسانه‌ای است.
مسعودی با بیان اینکه سواد رسانه‌ای موضوعی کاملاً جدید است که در علوم ارتباطات و موضوعات هنری به افراد آموزش داده می‌شود، یادآور شد: پنج عنصر هویت، قالب، مخاطب، محتوا و تولید عناصر کلیدی سواد رسانه‌ای هستند. انسان از طریق سواد رسانه‌ای هویت پیدا می‌کند؛ یعنی هویت و آن چیزی که فرد به عنوان آن در جامعه شناخته می‌شود، از طریق سواد رسانه‌ای تقویت می‌شود.
وی در ادامه مصرف‌کننده کارکردی و مصرف‌کننده انتقادی را دو مدل چارچوب برای سواد رسانه‌ای عنوان کرد و گفت: مصرف‌کننده کارکردی فردی است که می‌تواند به محتوای رسانه‌ای دسترسی داشته باشد و آنچه را از طریق رسانه منتقل شده است، درک کند. در مقابل مصرف‌کننده انتقادی فردی است که محتوای رسانه‌ای را بر اساس زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آن می‌فهمد. این مصرف‌کننده درک خوبی از ساخت پیام رسانه‌ای، ارزش‌ها، هدف و ایدئولوژی‌های نهفته آن دارد.
مسعودی در پایان تاکید کرد: تولیدکننده پیام هم به دو دسته تولیدکننده کارکردی و تولیدکننده انتقادی، تقسیم‌بندی می‌شوند. تولیدکننده کارکردی فردی است که می‌داند چگونه برای رسانه‌های‌نوین پیام تولید کند و در فضاهای مختلف رسانه‌های نوین مشارکت کند. در مقابل، تولیدکننده انتقادی فردی است که موقعیت خود را درک کرده و ساخت رسانه، انتشار از طریق رسانه و مشارکت در رسانه را می‌شناسد. وی قادر است ارزش های اجتماعی خود را به طرز پیچیده‌ای در ساخت رسانه‌ای خود وارد و از پیام رسانه‌ای به بهترین نحو استفاده کند .