به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم به نقل از دانشگاه بوعلی سینا، دکترمحمد خانجانی عضو هیئت علمی گروه گیاه‌پزشکی دانشگاه بوعلی سینا، در نشستی که با موضوع بررسی و کنترل عوامل کم‌آبی و با حضور برخی از مسئولان استانی و مدیران دانشگاه در دانشکده کشاورزی برگزار شد، درخصوص تولید محصول بیولوژیک گفت: اهمیت دادن به سلامت مردم یک نعمت است.
وی با بیان اینکه افزایش مقدار سم‌پاشی برای گیاهان سبب آسیب به اکوسیستم و از بین رفتن عوامل مفید در آن می‌شود افزود: ۵ درصد از سمی که به گیاه می زنیم به آفت اصلی می رسد و ۹۵ درصد آن به صورت ناخواسته در اکوسیستم های ما اثر سوء ایجاد می کند.
دکتر خانجانی تصریح کرد: استفاده از عوامل بیولوژیک نه تنها این اثرات ناخواسته را ندارد بلکه باعث امنیت غذایی و منجر به بالا رفتن تنوع زیستی می شود؛ هرچه تنوع زیستی اکوسیستم بیشتر باشد آسیب پذیر بودن آن کمتر است.
وی بیان کرد: هدف اصلی درتولید محصول بیولوژیک تامین امنیت غذایی برای جامعه است؛ همچنین در دومین هدف آن می‌توان به اشتغال زایی مستقیم و غیر مسقیم اشاره کرد.
دکتر خانجانی ادامه داد: هدف سوم بومی سازی دانش عوامل بیولوژیک است که این دانش در اختیار شرکت های چند ملیتی بوده و خوشبختانه به غیر یک مورد که آمبره زئوس سوریسکی که خارجی است، ۲ گونه ای که بومی هستند در اختیار ما قرار دارد و در این آزمایشگاه پرورش داده می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا افزود: دومین محموله‌ای که قصد رهاسازی آن را در گلخانه داریم، محموله‌ای است که می‌تواند ۴ نوع از آفات مهم گلخانه‌ای را مهار کند تا محصولی سالم را از گلخانه برداشت کنیم.
وی افزود: افزودن حتی یک حشره مفید به اکوسیستم ارزش بسیار بالایی دارد و به تعادل در اکوسیستم کمک شایانی می‌کند؛ تعادل در اکوسیستم سبب می شود که اکوسیستم به جای تهدید برای انسان‌ها نعمت باشد.
دکتر خانجانی خاطرنشان کرد: امروزه در رابطه با استفاده از دشمنان طبیعی چند مطلب استراتژیک داریم؛ یکی از آنها حفظ حمایت از آن‌ها از طریق عدم سم‌پاشی آنها است و همچنین ما از طریق رهاسازی می توانیم به افزایش جمعیت دشمن طبیعی کمک کنیم که در این صورت آنها به صورت ناخواسته از گلخانه بیرون می‌آیند و در محیط مستقر می‌شوند و در نهایت مورد استراتژیک سوم، برداشت محصول سالم است.
وی افزود: یکی از روش‌هایی که می‌توانیم از نهاده‌های کشاورزی به صورت مدیریت شده استفاده کنیم در واقع عرصه‌های گلخانه ای است، چرا که در عرصه های گلخانه ای می شود همه عوامل تولید را مدیریت کنیم و از همه نهادها به نحوه مطلوبی بهره برداری کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا اضافه کرد: زمانی که شرایطی همچون نور، دما و رطوبت که سه فاکتور اصلی رشد گیاه هستند را در گلخانه برای تولید مطلوب محصول ایجاد می کنیم، همین شرایط هم باید برای حشرات و کنه های گیاه خوار که در گلخانه ها هستند فراهم شود.
وی بیان کرد: خوشبختانه در این منطقه با حمایت سازمان جهاد کشاورزی به ویژه ریاست سازمان، توجه بسیاری بالایی به تولید محصول سالم در عرصه های حفاظت شده گلخانه داشته ایم که در سطح کوچکی در اینجا انجام می شود.
دکتر خانجانی افزود: در این شرکت دانش بنیان، عوامل بیولوژیکی که در گلخانه برای تولید محصول سالم نیاز داریم، تولید و دانش آن بومی سازی می‌‌شود و با این توانایی می توانیم نیاز گلخانه ای مان را که یکی از عرصه های مهم تولیدمان محسوب می شود رفع کرده و با فراورده محصول بیولوژیک که در اینجا تولید می شود، نیاز داخل استان و خارج استان را فراهم می کند.
وی به معرفی کنه آمبری زیئوس سوریسکی پرداخت و اظهار داشت: کنه ها را پس از بسته بندی در یخچال‌هایی با دمایی بین ۱۱ تا ۱۴ درجه نگهداری می کنیم.
دکتر خانجانی افزود: دلیل نگهداری کنه‌ها در این دما این است که در این دما فعالیت بیولوژیکی آنها به حداقل می‌رسد پس از نگهداری در یخچال اگر مزرعه مورد نظر نزدیک باشد برای حمل آن احتیاجی به سردخانه نیست و می توان آنها را مستقیم حمل کرد.
وی بیان کرد: کنه ها بیشتر از حس لامسه استفاده کرده و زیاد از قوه بینایی استفاده نمی کنند بنابراین از حسگرهای شیمیایی خود برای رفتن به سوی میزبان استفاده می کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا گفت: عرضه عوامل بیولوژیک به دو صورت انجام می‌شود یکی به صورت ساشه (تی‌بک‌هایی که بالای بوته‌ها آویزان می‌شود که این روش برای مواقعی استفاده می شود که گیاه مستقر شده است و آفت و آلودگی زیادی وجود ندارد.

وی در ادامه گفت: ولی در مواقعی که آفت ها مستقر شدند و آلودگی زیاد است باید از روش رهاسازی انبوه استفاده کرد، به این شکل که باید جمعیت بیشتری را رها کنیم؛ در این راستا باکس‌های نیم لیتری با سری توری برای تبادل هوا تعبیه شده است.

دکتر خانجانی اضافه کرد: همچنین از بسته غذایی، طعمه غذایی و پناهگاه نیز استفاده می کنیم که پناهگاه سبب می شود که شکارگرها با وجود ارتباط نزدیکی که دارند به یکدیگر آسیب نزنند یکی از مخفیگاه‌ها و پناهگاه‌هایی که در حال حاضر برای کار مناسب است، سبوس و غذای زنده است
وی در ادامه بیان کرد: اگر جمعیت آفات کم باشد در هر متر مربع ۲۰ عامل دیالوژیک استفاده می شود ولی اگر جمعیت آفات زیاد شود تعداد عامل دیالوژیک توزیع شده به ۱۰۰ عدد نیز میرسد.
دکتر خانجانی مطرح کرد: دشمن طبیعی در فضا به دنبال پچ می گردد، بدین معنا که به سمت فضایی می‌رود که جمعیت آفات آن بیشتر باشد؛ بنابراین بکی از فاکتورهایی که در انتخاب دشمن طبیعی لحاظ می کنیم گرایش به پچ هست.
وی افزود: همچنین معیارهای دیگری که برای انتخاب دشمن طبیعی در نظر گرفتیم، مانند پرورش آسان، رهاساری آسان، قدرت جستجوی بالا و هماهنگی بین بیولوژی میزبان و بیولوژی آفت.
دکتر خانجانی گفت: مکان رشد این محصولات باید دارای نور، دما و اکسیژن کافی و مناسب باشد، که در اینجا دو اتاق رشد با این شرایط فراهم کردیم که محصولات در آن رشد و پرورش می‌یابند.
ل.م ۵۴/ ع. ع ۵۷