نشست تخصصی «نقض حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری، تعریف و قلمرو آن در ایران و آمریکا» دوشنبه ۷ آبان، با حضور شیرین شریف‌‏زاده؛ وکیل پایه یک دادگستری، در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد. در ابتدای این نشست دکتر شریف زاده اذعان کرد: در حال حاضر در جامعه ما مصادیق نقض حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری خیلی اتفاق می‌افتد و جامعه هنری بسیار درگیر این مساله هستند. سرقت‌ مادی برای همه ما اهمیت زیادی دارد و رعایت خطوط قرمز در این زمینه برهمگان روشن است و اصولاً کسی به اموال دیگری دستبرد نمی‌زند چراکه عملی زشت و ناپسند است و اگر کسی مرتکب این کار شود، از نظر بقیه افراد عملی قبیحی دانسته می‌شود که شایسته رسیدگی قانونی است. اما در مورد آثار هنری حساسیتی وجود ندارد؛ به‌رغم اینکه ارزش مادی اموال هنری بسیار بیشتر از اموال مادی است، کسی به آن توجه نمی‌کند و نسبت به آن حساسیت زیادی دیده نمی‌شود.

او گفت: در گذشته فقط اموال عینی را مورد شناسایی قرار می‌دادند و اموال فکری اصولاً مورد توجه نبود. به‌همین دلیل نقض آثار هم چندان مورد توجه نبود؛ اول به این دلیل که آثار ادبی و هنری زیاد نبودند و دوم اینکه طی کردن مسیر خلق آثار هم یک مسیر طولانی و سختی بود که وقتی اثری خلق می‌شد و به انتها می‌رسید، یک موهبتی تلقی می‌شد.

این پژوهشگر حقوقی در ادامه به کنوانسیون برن ۱۸۸۶ در زمینه حمایت از آثار ادبی و هنری اشاره کرد و اظهار داشت: تصویب این کنوانسیون باعث طرح و تدوین حداقل استانداردها برای حفظ حقوق هنرمندان شد. یکی از مسائل چالش‌برانگیز کشور ما، مساله «عضویت» در این کنوانسیون است که ایران عضو این کنوانسیون نمی‌باشد و پیوستن به آن موافقان و مخالفانی دارد.

دکتر شریف‌زاده سپس در ادامه به «قانون مولفان و مصنفان و هنرمندان» اشاره کرد و گفت: این قانون که در جهت حمایت از حقوق مادی و معنوی مولفان در سال ۱۳۴۸ تصویب شد، هم مجمل و هم خیلی مبهم است و هم‌چنین به واسطه قدیمی بودن خیلی از مسائل هنرمندان را پیش‎‌بینی نکرده است. همین مساله امر قضاوت را برای قاضیان، با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند.

او در پایان نشست، تصریح کرد: امروز که بازار هنر ایران به‌خصوص در زمینه هنرهای تجسمی خیلی رونق گرفته و نیز به جهت اینکه هنرمندان ما آن آرامش و اطمینان لازم را از خلق اثر داشته باشند، به حمایت مالکیت فکری در این زمینه نیاز داریم که این حمایت نیز از مسیر «تدوین قانون» می‌گذرد. از طریق حمایت‌های قانونی این امکان ایجاد می‌شود که هم آثار هنرمندان خارجی در ایران دیده شود و هم آثار هنرمندان ایرانی در خارج.

گزارش از: فریبا رضایی

گزارش تصویری