عمومی | دانشگاه علوم پزشکی جهرم

دیابت حاملگی تاثیر منفی بر رشد جنین دارد - ۱۳۹۷/۰۸/۰۲

دیابت بارداری اغلب بدون علامت است. به همین دلیل برای تمام زنان باردار بین هفته های ۲۴ و ۲۸ قند خون اندازه گیری می شود.

دکتر نجمه السادات مصلی نژاد متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: دیابت حاملگی(دیابت ملیتوس یاGDM) دیابتی است که برای اولین بار در طی حاملگی شناسایی می شود. دیابت به این معناست که قند خون شما از حد معمولی بالاتر است و بدن از قند برای انرژی استفاده می کند اما قند زیاد در بدن می تواند مضر باشد.

وی با بیان این مطلب که قند اضافی برای جنین مادر باردار خوب نیست گفت: تغییرات هورمونی و وزن گیری بخشی از یک حاملگی سالم است اما هر دوی این موارد ترشح بیشتر انسولین را دچار اشکال می کند. در این صورت با توجه به اینکه وجود انسولین برای ورود قند به سلولها و تامین انرژی مورد نیاز بدن ضروری است اما بدن مادر انرژی را که نیاز دارد از غذا دریافت نمی نماید.

وی اضافه وزن، فشار خون بالا، اضافه وزن قبل از بارداری، سابقه خانوادگی دیابت، سابقه دیابت بارداری، مرده‌زایی، سقط جنین یا نوزاد درشت با وزن بیش از ۳۴۰۰ گرم در بارداری‌های قبلی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک(pcos)، سابقه وجود مشکلی با انسولین یا قند خون مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره‌دیابت را از ریسک فاکتور های خطر برای دیابت نوع ۲ دانست.

به گفته وی در زمان بارداری مادر ممکن است متوجه شود که نسبت به شرایط معمول بیشتر تشنه، گرسنه و خسته می شود و یا دچار تکرر ادرار شده است ولی این ها همگی علائم شایعی در زمان حاملگی هستند و طبیعی تلقی می شوند.

وی افزود: در صورتی که خطر ابتلا به دیابت بارداری در مادر بیشتر باشد و یا علائمی از دیابت را داشته باشد (نظیر وجود قند در ادرار ) اندازه گیری قند خون در اولین ویزیت زمان حاملگی است و سپس بعد از آن، در صورتی که نتیجه آزمایش اول منفی باشد مجددا این رویه بین هفته های ۲۴ و ۲۸ انجام می شود.

به گفته وی مثبت بودن آزمایش قند خون دلیل بر ابتلا به دیابت بارداری نیست ولی بیمار باید برای تشخیص قطعی مجدداً مورد آزمایش قرار گیرد.

این متخصص زنان و زایمان با اشاره به عوارض دیابت بارداری گفت: این بیماری می‌تواند بر روی رشد جنین اثر منفی داشته باشد مانند بروز نقص‌های مادرزادی، سقط جنین، رشد بیش از حد کودک، افزایش مایع آمنیوتیک، مسمومیت بارداری و خطر ابتلا به فشارخون بالا است.

وی کنترل و بررسی منظم سطح. قند خون در طول روز و انتخاب رژیم غذایی مناسب را از راه های کنترل و درمان این بیماری دانست.

به گفته ی این متخصص زنان و نازایی، در مراحل اولیه به بیمار توصیه می‌‌شود که در طی روز، چهار بار قند خون خود را با دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون کنترل کند و  این چهار بار شامل زمان‌های قبل از صبحانه و دو ساعت پس از هر وعده غذایی است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهای مطمئن برای کنترل قند خون در طول روز، نظم غذایی مناسب است. بر همین اساس بیمار باید دریافت کالری از مصرف خوراکی‌ها را در چند نوبت منظم در طول روز توزیع کند.
دکتر مصلی نژاد در ادامه افزود: بیمار باید مصرف غذای روزانه، قند و شکر خانگی خود را یادداشت کند که این امر موجب پرهیز از مصرف بی رویه قندهای ساده می شود.

وی تاکید کرد: یک رژیم مناسب برای دیابت بارداری شامل مصرف غذاهای سالم و پرهیز از مصرف غذاهای چرب، پرنمک و یا حاوی شکر است.

به گفته ی وی گنجاندن اقلام فیبردار در رژیم غذایی دیابت بارداری مفید است و توصیه می‌شود به جای منابع کربوهیدرات ساده، از انواع غلات سبوس دار استفاده شود.

وی انجام فعالیت ورزشی مانند پیاده‌روی منظم را در کنترل سطح قند خون بیماران بسیار مفید دانست و افزود: بیماران باید در نظر داشته باشند که برای جلوگیری از بروز عوارض مرتبط با فعالیت بدنی، حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنند.

دکتر مصلی نژاد با اشاره به مصرف انسولین در بارداری گفت : انسولین تنها داروی دیابتی است که مصرف آن در طی بارداری در صورت عدم کنترل قند خون به بیمار توصیه می‌گردد.

وی تاکید کرد: مشاوره داشتن بیماران با یک آموزشگر دیابت یا یک متخصص تغذیه برای داشتن برنامه غذایی سالم بسیار ضروری است.

به گفته وی داشتن وزن مناسب و کاهش وزن در افراد چاق، انجام ورزش به مدت ۳۰ دقیقه در اکثر روزهای هفته، رعایت رژیم غذایی مناسب مانند مصرف غلات، میوه و سبزی و کاهش چربی از راه های پیشگیری از دیابت قبل از بارداری است.

دکتر مصلی نژاد با بیان این مطلب که زنانی که دیابت حاملگی داشته اند باید اندازه گیری برای دیابت و پیش دیابت را سالیانه ادامه دهند گفت: تشخیص زود هنگام دیابت و پیش دیابت می تواند به پیشگیری از عوارضی چون بیماری قلبی کمک کند.