عمومی | دیده بان علم ایران

پژوهشگران ایرانی موفق به ساخت ربات جراحی از راه دور بر روی بافت سخت جمجمه انسان شدند

پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس و یک شرکت فناور داخلی موفق به ساخت ربات جراحی از راه دور با قابلیت انجام جراحی بر روی بافت سخت جمجمه ی انسان شدند.

به گزارش دیده بان علم ایران دکتر مهدی عروجی استادیار گروه مهندسی پزشکی – بیوالکترونیک دانشگاه در تشریح پروژه سامانه ربات جراحی از راه دور گفت: این پروژه با همکاری یک شرکت فناور داخلی و دانشگاه تربیت مدرس در بهار ۹۷ تعریف و فاز اولیه آن برای نوزدهمین نمایشگاه بین المللی تلکام آماده و رونمایی شد. این ربات حاصل کار جمعی گروه مخابرات دانشگاه تربیت مدرس زیر نظر دکتر نادر مکاری و گروه مهندسی پزشکی – بیوالکترونیک انجام و فاز نخست آن در نمایشگاه تلکام به نمایش گذاشته شد. این پروژه یک ربات جراحی از راه دور است که در این فاز، تمرکز آن بر روی جراحی کرانیوتومی یا برداشتن قسمتی از بافت سخت جمجمه ی انسان است.
وی هدف از این پروژه را کمک به آسیب دیدگانی که در مناطق محروم دچار خونریزی و ضربه مغزی می شوند، دانست و افزود: مطالعات میدانی نشان داده است که بالغ بر نیمی از هموطنان ما که در مناطق دورافتاده و در مکان هایی که به پزشک دسترسی ندارند، دچار خونریزی و یا ضربه مغزی می شوند، جان خود را از دست می دهند. برای این افراد ضرورت دارد که در اسرع وقت، خون ناشی از ضربه و لخته ی ایجاد شده، از مغز خارج شود و در اغلب موارد علت اصلی اینکه افراد جانشان را از دست می دهند این است که به سرعت به مراکز درمانی نمی رسند تا لخته خون خارج شده و فشار از روی مغز برداشته شود.
دکتر عروجی ادامه داد: در تحقیقات انجام شده بسیاری از پزشکان اذعان داشتند که اگر در همان محل آسیب دیدگی این امکان وجود داشته باشد که تکه ای از جمجمه که خون زیر آن جمع شده است، برش داده شود، فشار ناشی از لخته خون از مغز بیمار برداشته شده و بیمار تا اولین مرکز درمانی زنده می ماند.
عضو هیات علمی دانشگاه اضافه کرد: متاسفانه این شرایط تا به حال وجود نداشت و این امر انگیزه ای شد که دانشگاه تربیت مدرس پروژه ای به نام ساخت ربات جراحی از راه دور را برای همراه اول تعریف کند که در فاز اول آن ربات قادر به جراحی کرانیوتومی یا به عبارتی ایجاد سوراخ و برش در جمجمه باشد.
دکتر عروجی در تشریح عملکرد ربات گفت: فاز اولیه رباتی است که دارای دو بازو می باشد. بازوی سوراخ کننده که در جمجمه دو سوراخ ایجاد می کند و بازوی برش دهنده که فاصله ی بین دو سوراخ مذکور را برش می دهد و البته این ربات با کنترل جراح از راه دور کار سوراخ و برش را انجام می هد.
وی در خصوص برد ربات جراحی از راه دور خاطر نشان کرد: جراح در این نمونه تا ۳ کیلومتر می تواند با ربات فاصله داشته باشد ولی در نهایت جراحی از راه دور در بستر نسل جدید مخابرات همراه اول که همان نسل ۵G است، پیاده سازی می شود که می تواند فاصله بین جراح و محل جراحی را به کل ایران گسترش دهد.
دکتر عروجی افزود: در فاز اول این پروژه ارتباط مخابراتی نقطه به نقطه در حد چند کیلومتر امکان پذیر است اما در سال بعد به نسل پنجم مخابرات تعمیم داده می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه با یادآوری این مهم که ربات جراحی از راه دور مذکور برای نخستین بار در دنیا طراحی و ساخته شده است اظهار داشت: ربات های جراحی از راه دور وجود دارد اما تمام آنها قادر به انجام جراحی بر روی بافت نرم مانند برداشتن نمونه از معده و روده، بخیه زدن، جراحی آپاندیس، … کار می کنند. اما این ربات، در سطحی بالاتر قادر به انجام جراحی روی بافت سخت، مغز و جمجمه است که تا به امروز در دنیا نداشتیم.
وی ادامه داد: این ربات به مراحل کامل تری می رسد و در سال بعد تکمیل شده و بر روی نسل جدید مخابرات نصب می شود. قابلیت این ربات از سوراخ کردن و برش دادن جمجمه به انجام جراحی های پیچیده تر ارتقاء می یابد و امیدواریم در سال های بعد با دریافت مجوزها و کسب استانداردها به مرحله تجاری سازی نیز برسد.

انتهای پیام