رشد ۶۰ درصدی حضور دانشگاه‌های ایرانی دررتبه‌بندی تایمز

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، بر اساس اعلام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، پایگاه رتبه‌بندی تایمز یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی است که دانشگاه‌های جهان را رتبه‌بندی می‌کند. در حالی که در سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه و در سال ۲۰۱۵ دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این رتبه بندی حضور داشتند، در سال ۲۰۱۶ تعداد دانشگاه‌ها به ۸ مورد، در سال ۲۰۱۷ به ۱۳ دانشگاه و در ۲۰۱۸ این تعداد به ۱۸ دانشگاه افزایش یافته است.

در رتبه‌بندی اخیر در سال ۲۰۱۹ با ورود ۱۱ دانشگاه جدید شاهد حضور ۲۹ دانشگاه از ایران در جمع ۱۲۵۸ دانشگاه برتر جهان  از ۸۶ کشور بوده و این موضوع نویدبخش حرکت هر چه بیشتر دانشگاه­‌های توانمند ایران در رتبه‌بندی­‌های معتبر بین‌المللی است. دانشگاه‌های کاشان، علوم پزشکی مشهد، صنعتی شیراز، شهید مدنی آذربایجان، علوم پزشکی ایران، مازندران، علوم پزشکی شهید بهشتی، خوارزمی، شهید باهنر کرمان ، صنعتی شاهرود و ارومیه برای اولین‌بار در رتبه‌بندی تایمز حضور یافته‌اند.

بر اساس رتبه‌بندی تایمز در سال ۲۰۱۹، دانشگاه‌های کاشان، علوم پزشکی مشهد، صنعتی شیراز، شهید مدنی آذربایجان که برای اولین بار در این رتبه بندی حضور داشتند، رتبه‌های خوبی کسب کرده‌اند. با این حال دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با بازه رتبه‌­ای ۳۵۱-۴۰۰ و دانشگاه صنعتی امیرکبیر و نیز دانشگاه کاشان با قرار گرفتن در بازه‌ رتبه­‌ای ۶۰۰-۵۰۱  در بین دانشگاه‌­های برتر در این نظام رتبه‌بندی قرار دارند. رتبه سایر دانشگاه‌­های ایران در جدول زیر نشان داده شده است. همینطور که مشاهده می‌شود دانشگاه‌های صنعتی امیر کبیر و فردوسی مشهد نسبت به سال قبل ارتقای رتبه داشته‌اند.

بر اساس اعلام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، پایگاه رتبه‌بندی تایمز یکی از نظام‌های معتبر بین‌المللی است که از سال ۲۰۰۴ مراکز آموزش عالی را در سرتاسر جهان مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار داده است. این رتبه بندی از ۱۳ شاخص به شرح جدول زیر در قالب ۵ معیار کلی آموزش با وزن ۳۰ درصد، پژوهش با وزن ۳۰ درصد، استنادات با وزن ۳۰ درصد، وجهه بین‌المللی با وزن ۷.۵ درصد و ارتباط با صنعت با وزن ۲.۵ درصد بهره گرفته است.

محاسبات رتبه‌بندی تایمز توسط شرکت خدمات حرفه‌ای پرایس واتر هاوس کوپرز ( PWC ) انجام شده است. محاسبات شاخص‌ها و نمرات توسط ۳ منبع اطلاعاتی صورت گرفته است که این منابع عبارت هستند از "داده‌های ارسالی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی که به صورت خوداظهاری جمع آوری می‌شوند"، "داده‌های حاصل از نظرسنجی شهرت توسط متخصصین آموزش عالی" و "اطلاعات تولیدات علمی موسسات آموزش عالی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس".

داده‌های رتبه‌بندی سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۵ هزار نشریه علمی را که توسط پایگاه اسکوپوس "الزویر" نمایه می‌شود، در برمی گیرد. تولیدات علمی دوره ۵ ساله ۲۰۱۷-۲۰۱۳ و استنادات دوره ۶ ساله ۲۰۱۸-۲۰۱۳ را شامل می‌شود.

سه دانشگاه آکسفورد و کمبریج (از انگلیس) و استنفورد (از آمریکا) در رتبه‌بندی سال ۲۰۱۹ به ترتیب در رتبه‌­های اول تا سوم و نیز دانشگاه‌های MIT ، صنعتی کالیفرنیا، هاروارد، پرینستون، ییل و کالج لندن به ترتیب در رتبه‌های ۴ الی ۱۰ دنیا قرار گرفته‌اند. در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان ۳ دانشگاه از کشور انگلستان و ۷ دانشگاه از ایالات متحده بوده‌اند.

کشور آمریکا با تعداد ۱۷۲ دانشگاه، انگلیس با تعداد ۹۸ دانشگاه، آلمان با تعداد ۴۷ دانشگاه، استرالیا با تعداد ۳۵ دانشگاه، فرانسه با تعداد ۳۴ دانشگاه و کانادا با تعداد ۲۷ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند. دانشگاه "سوربن فرانسه" با کسب رتبه ۷۳ بالاترین رتبه را در میان دانشگاه‌­های تازه وارد ( newcomer ) در رتبه‌بندی دارد.

در منطقه آسیا کشور چین با ۷۲ دانشگاه و کسب رتبه جهانی ۲۲ توسط دانشگاه تسینگ هوا  ( (Tsinghua بهترین رتبه جهانی در میان دانشگاه‌­های آسیا معرفی شده و  کشور سنگاپور با دو دانشگاه و کسب رتبه جهانی ۲۳ توسط دانشگاه NUS در جایگاه بعد قرار دارد. کشور ژاپن با ۱۰۳ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه و دانشگاه توکیو رتبه جهانی ۴۲ را کسب کرده است. کشور چین ۷ دانشگاه، ژاپن ۲ دانشگاه و سنگاپور نیز ۲ دانشگاه با رتبه زیر ۲۰۰ داشته‌اند.

از نظر تعداد دانشگاه‌ها، ایران با ۲۹ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته است. از سایر کشورهای اسلامی کشور ترکیه با ۲۳ دانشگاه، مصر با ۱۹ دانشگاه، مالزی ۱۱ دانشگاه، پاکستان با ۹ دانشگاه و عربستان و الجزایر هرکدام با ۶ دانشگاه، اندونزی با ۵ دانشگاه، مراکش، اردن و امارات متحده عربی هرکدام ۴ دانشگاه، قزاقستان ۲ دانشگاه و سایر کشورهای عراق، عمان، نپال، تانزانیا، جامائیکا، قطر و کویت با یک دانشگاه در رتبه بندی سال ۲۰۱۹ قرار گرفته‌اند. در رتبه‌بندی امسال تایمز، برای اولین بار دانشگاه‌هایی از کشورهای عراق، جامائیکا، نپال، تانزانیا و قزاقستان در رتبه‌بندی حضور داشته‌­اند. در مجموع از کشورهای اسلامی حدود ۱۴۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند.

در میان دانشگاه‌های برتر کشورهای اسلامی، عربستان سعودی در بازه ۲۵۰-۲۰۱ ، مالزی و امارات متحد عربی در بازه ۳۵۰-۳۰۱، ایران، ترکیه و اردن در بازه ۴۰۰-۳۵۱  بهترین رتبه جهانی را کسب کرده‌اند. در مجموع از میان کشورهای اسلامی تنها ۱۱ دانشگاه رتبه زیر ۵۰۰ داشته‌اند. این در حالی است که طبق برنامه ۱۰ ساله علم، نوآوری و فناوری کشورهای اسلامی عضو OIC (مصوب ۲۰۱۷  در قزاقستان) لازم است تا ۲۰۲۶ تعداد ۵۰ دانشگاه از کشورهای اسلامی در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند. به همین دلیل باید تلاش‌های جدی همراه با تهیه برنامه راهبردی و نقشه راه مناسبتوسط دانشگاه‌های این کشورها صورت گرفته تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه‌ها رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین‌المللی کسب کنند.