با کیفیت بالا و قیمت مناسب محصولمان بازار را قانع کردیم
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ آلودگی هوا که با تحریم‌ها جمع شد، زمزمه‌های بنزین غیراستاندارد شنیده شد. این‌که عدد اکتان بنزین تولیدی‌مان استاندارد نیست یا از اکتان‌افزاهایی استفاده می‌شود که آلودگی زیست‌محیطی به همراه دارند. سکینه حبیبی و گروهش در سال ۹۱ با تمرکز بر حل همین مشکل، شرکت دانش‌بنیان آرامید یزد را تاسیس کردند. آن‌ها اکتان‌افزایی تولید کردند که مواد اولیه‌اش از محصولات داخلی تامین می‌شد، آلودگی‌های زیست‌محیطی معمول را ایجاد نمی‌کرد و قیمت مناسبی داشت. او می‌گوید با تکیه بر همین ویژگی‌ها توانسته بازار را قانع کند که از محصولات این شرکت خرید کنند. البته زمینه فعالیت آرامید یزد به این کار ختم نمی‌شود. با حبیبی که مدیرعامل این شرکت است، درباره فعالیت‌های شرکت و مشکلاتی که بر سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد، به گفت‌و‌گو نشستیم.
شرکت آرامید یزد در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کند؟
شرکت ما در زمینه تولید اکتان‌افزا یا همان بالابرنده اکتان بنزین کار می‌کند. در کنارش هم کارهای تحقیقاتی در زمینه صنایع شیمیایی انجام می‌دهیم مثل سولفورزدایی از مواد اولیه نفتی مثل نفتا و میعانات گازی بنزین. در این زمینه‌ها فروش دانش فنی هم داشته‌ایم. هم‌چنین روی روان‌ساز بتن نیز کار کرده‌ایم.
وجه ممیزه شما چیست؟ در اصل می‌خواهم بدانم شما چه ویژگی‌هایی دارید که شرکت شما را از سایر شرکت‌های مشابه متمایز می‌کند؟
ما زمانی کار خود را روی مسئله اکتان‌افزا شروع کردیم که شرکت‌های دیگر اصلا نمی‌دانستند می‌شود روی این موضوع کار کرد. سابقه فعالیت شرکت به سال ۹۱ بازمی‌گردد. در اصل ما شروع‌کننده بودیم. تاییدیه پالایشگاه اصفهان را هم داشتیم. حسن کارمان این بود که موادی که وارد اکتان کردیم، برای اولین‌بار بود. آن‌ها مواد فرعی پتروشیمی بودند که استفاده‌ای نداشتند و ما از همین محصولات برای بالا بردن اکتان بنزین سود بردیم. در نهایت اکتان‌افزایی که ساختیم هم کیفیت خوبی داشت، هم از مواد اولیه داخلی تهیه می‌شد و هم قیمتش مناسب و به‌صرفه بود. پس از آن کار خود را روی سوپراکتان‌ها شروع کردیم.
سوپراکتان‌ها چه هستند؟
سوپراکتان‌ها موادی هستند که به مقدار خیلی کم، اثردهی بالایی دارند.
چرا اکتان‌افزا؟ چه نیازی وجود داشت که روی این زمینه کار کنید؟
مشکلی که وجود داشت، این بود که از ترکیبات آلی فلزی در آن‌ها استفاده می‌شد. این‌ها وقتی می‌سوزند اکسید آهن و اکسید منگنز تولید می‌کنند که هم برای موتور ماشین خوب نیست و باعث استهلاک آن می‌شود و هم وقتی بنزین می‌سوزد، این ترکیبات باعث آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌شوند. ما آن ترکیبات سمی را حذف کردیم و در عین این‌که محصول تولیدی‌مان آن مشکلات زیست‌محیطی و آسیب به موتور را نداشت، اثربخشی‌اش بالا و قیمتش نیز مناسب بود.
فعالیت این شرکت چطور آغاز شد؟ زمینه کاری شرکت به رشته تحصیلی خودتان برمی‌گردد؟
داستان فعالیت این شرکت طولانی است. من دکترای شیمی آلی دارم و از سال ۸۳ با گروهی در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان شرکت داشتم. این تا سال‌های ۸۸، ۸۹ ادامه پیدا کرد که تصمیم گرفتیم وارد زمینه سوخت شویم. تا سال ۹۱ تحقیقات زیادی انجام دادیم و بالاخره در این سال شرکت دانش‌بنیان آرامید یزد را تاسیس کردیم. ابتدا فعالیت خود را از پارک علم و فناوری آغاز کردیم و کم‌کم کار و کیفیت خود را ارتقا دادیم و توانستیم تاییدیه دانش‌بنیان خود را دریافت کنیم. ما در زمینه اکتان‌افزا که کیفیت بسیار خوبی دارد، ثبت اختراع نیز داشتیم.
هر شرکتی برای شروع نیاز به سرمایه اولیه دارد و پس از آن هم سرمایه در گردش می‌خواهد. این پول را از کجا تهیه کردید؟
در ابتدا که می‌خواستیم کار خود را به عنوان شرکت شروع کنیم، به دنبال آن بودیم که از تسهیلات استفاده کنیم. اصلا به خاطر تسهیلاتی که به شرکت‌های دانش‌بنیان داده می‌شد، دنبال تاییدیه دانش‌بنیان شرکت رفتیم اما متاسفانه با وجود تمام دوندگی‌هایی که داشتیم و زمانی که صرف کردیم، نتوانستیم هیچ‌گونه وامی دریافت کنیم. به همین خاطر هم مجبور شدیم برای شروع بعضی پروژه‌هایمان را فعلا کنسل کنیم. برای شروع سرمایه شخصی خودمان را وسط گذاشتیم و درآمدی را که از انجام کارهای متفرقه کسب می‌کردیم، در این کار وارد می‌کردیم.
یکی از مشکلاتی که شرکت‌های دانش‌بنیان با آن درگیر هستند، جلب اعتماد بازار است. آن‌ها می‌گویند که هم‌چنان بازار به شرکت‌های داخلی به‌سختی اعتماد می‌کند. با توجه به این‌که حوزه کاری حساسی هم دارید، چطور توانستید بازار را قانع کنید تا از محصول تولیدی شما استفاده کنند؟
ارتباط با بازار و جلب اعتمادشان کاری بسیار مشکل است. ما هم خیلی زحمت کشیدیم و دوندگی کردیم. اما دو حسن داشتیم که وجه ممیزه ما بود و به وسیله آن‌ها توانستیم اعتماد بازار را جلب کنیم که از ما خرید کنند. یکی کیفیت خوب محصولمان بود و دیگری قیمت مناسب آن که کارمان را برای قانع کردن بازار راحت‌تر کرد.
مشکلات اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان را چه می‌دانید؟ منظورم این است که فکر می‌کنید چه حمایت‌هایی می‌تواند این شرکت‌ها را در انجام کارشان یاری کند و تسهیلگر باشد؟
مشکل اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان این است که آن‌طور که باید حمایت نمی‌شوند. حرف‌های زیادی زده می‌شود اما از حرف تا عمل فاصله وجود دارد. مثلا ما با وجود این‌که امتیازهای زیادی داشتیم، نتوانستیم از تسهیلات با بهره کم که به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص دارد، استفاده کنیم. اگر امکاناتمان بیشتر بود و حمایت می‌شدیم، می‌توانستیم فعالیت‌های بیشتری نیز انجام دهیم. شرکت‌های دانش‌بنیان چون خیلی تخصصی کار می‌کنند، نیاز به حمایت‌های این‌چنینی دارند. مثلا ما در گذشته معافیت مالیاتی داشتیم اما صنعتی شدیم و دیگر این معافیت به ما تعلق نمی‌گیرد. بدون هیچ اطلاع قبلی به ما گفتند که معافیت ما از بین رفته است. در حالی که این معافیت برای ما خیلی مهم بود. همه شرکت‌ها همین مشکل را دارند و درگیری با اداره دارایی برایشان مشکل‌ساز است. از طرفی ما مدارک قوی و محکمی داریم مثل قرارداد فروش، گواهی ثبت اختراع و تاییدیه پالایشگاه که بسیاری از شرکت‌ها فاقد آن هستند، اما عملا زمانی که برای دریافت تسهیلات گذاشتیم تا سرمایه در گردش خود را افزایش دهیم و تنها به سرمایه شخصی اندک خود اکتفا نکنیم، تلف شد. با شرایطی که وجود دارد، کار برای شرکت‌های دانش‌بنیان سخت است.
مدیریت یک شرکت دانش‌بنیان چه تفاوتی با شرکت‌های تولیدی یا خدماتی دیگر دارد؟ درواقع شما با چه معضلاتی رو‌به‌رو هستید که ویژه دانش‌بنیان‌هاست؟
از آن‌جا که شرکت‌های دانش‌بنیان کار خود را بر مبنای محصولات جدید و تحقیقات انجام می‌دهند، در بحث R&D به‌سختی می‌توانند نیروی مناسب کار خود را پیدا کنند. از طرفی برای رسیدن به نتیجه نیز زمان زیادی لازم داریم که یقینا بیشتر از شرکت‌های تولیدی معمولی است چون اساسا تحقیق و توسعه موضوعی زمان‌بر است. هم‌چنین در شرایط حال حاضر و تحریم‌های صورت‌گرفته، چنان‌چه شرکتی مواد اولیه کارش وارداتی باشد، به مشکل برمی‌خورد. مثلا ما می‌خواستیم در زمینه تولیدات دارویی کار کنیم و تخصصش را هم داشتیم اما دیدیم باید مواد اولیه کار خود را وارد کنیم و با وجود تحریم‌ها دچار مشکل می‌شویم، به همین دلیل از این کار صرف نظر کردیم و انرژی خود را روی فعالیت‌هایی گذاشتیم که مواد اولیه‌شان داخلی است و بی‌نیاز از واردات است. همان‌طور که گفتم اغلب شرکت‌ها مشکل سرمایه اولیه و سرمایه در گردش را هم دارند. البته ناگفته نماند که پارک‌های علم و فناوری برای شروع شرکت‌ها را خوب حمایت می‌کنند و بستری مناسب را در اختیارشان می‌گذارند تا بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند.
در این سال‌ها که به عنوان مدیرعامل مشغول به فعالیت بودید، رفتاری دیده‌اید که نشان‌دهنده تبعیض جنسیتی باشد؟
خوش‌بختانه من تا به حال با چنین مشکلی مواجه نشده‌ام. از آن‌جا که در سال‌های اخیر مدیران زن موفق و خوبی داشته‌ایم، دیدگاه منفی در مورد مدیریت زنان وجود ندارد و این قضیه کاملا در جامعه ما جا افتاده است.