حجت‌الاسلام امیر ابراهیم‌زاده* تاملی در واقعه عاشورا؛ عزاداری و آسیب‌ها
این سنت معنوی که ارتباط با اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام مصداق با ارزشی محسوب می‌شود و به فرمایش امام راحل این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است، باید عاری از زوائد و انحرافات باشد. باید اهداف قیام‌کننده مشخص باشد و طبق آن اهداف در عزاداری‌ها تبیین برای مردم صورت پذیرد.
متاسفانه برخی آسیب‌هایی در سبک عزاداری‌ها دیده می‌شود که باید برطرف شوند، از جمله آسیب‌ها ترک نماز است که اگر عزادار بداند در صحنه نبرد وسط میدان امام حسین (ع) و یارانش نماز اول وقت خواندند، متوجه می‌شوند این همه عزاداری برای این است که واجبات دین مثل نماز احیا شود. خود امام (ع) هم در بیانشان فرمودند: من برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کردم و برای احیای سیره جدم پیامبر (ص) و پدرم علی بن ابی‌طالب (ع) حرکت کرده‌ام.
نباید گرفتار ظواهر شد ما در عزاداری گریه می‌کنیم که چرا ابی‌عبدالله را که دنبال قوام دین و احیای سنت پیامبر (ص) بود کشتند؟ پس نماز و واجبات اصل است. خود عزاداری برای احیای واجبات و امری مستحب است.
از جمله آسیب‌هایی که ممکن است گاهی در جایی رخ بدهد، ایجاد مزاحمت برای مردم است. مبادا عزاداری‌ها در زمانی انجام شود که مزاحم دیگران باشد. البته تعظیم شعائر از دستورات قرآن است؛ اما همین قرآن نسبت به رعایت حقوق دیگران نیز تاکید دارد.
اختلاط زن و مرد یکی دیگر از آسیب‌های عزاداری است که به‌خاطر عمل مستحب نباید مرتکب حرام الهی شد.
طبل‌زنی‌ها هر چند فی‌نفسه ایرادی ندارد؛ اما باید ساعت طبل‌زنی و تناسب تعداد طبل‌ها با تعداد جمعیت مدنظر قرار بگیرد.
برهنه‌شدن در برخی از هیات‌ها و عزاداری‌ها یکی دیگر از آسیب‌هایی است که البته این برهنه‌شدن را عده‌ای به (عابس بن ابی‌شیب) در روز عاشورا نسبت می‌دهند؛ در حالی که آنچه در منابع تاریخی آمده، این است که عابس وقتی ترس از دشمن را از نبرد با خود دید کلاه و زره خود را شجاعانه درآورد و بدون لباس رزم برمیدان آمد و صحبتی از درآوردن لباس‌ها وجود ندارد.
هروله یکی دیگر از آسیب‌ها است که در اسلام فقط در قسمتی از سعی و صفا و مروه برای مردان و هنگام گذر مردان از وادی‌محسّر بعد از وقوف مشعرالحرام به‌عنوان یک عمل مستحب وارد شده است در غیر این دو مورد عمل مستحب مشروع نیست.
بدعت در زیارت نیز مثل سینه‌خیز رفتن به حرم‌های مطهر کار غلطی است؛ اصلاً اهانت به دین و زیارت است.
غلو در تبیین حادثه عاشورا چه در مقام و شخصیت ابی‌عبدالله‌الحسین (ع) و یاران او و چه در جریان عاشورا که منجر به کفرگویی است، آسیب بسیار بزرگی است که باید آسیب‌زدایی شود.
تحریف مقاتل در برخی موارد برای گرم کردن مجالس یکی از عمل‌های حرام است که متاسفانه در بعضی جاها مشاهده می‌شود.
امید است علمای بزرگوار و مبلغان محترم و مداحان عزیز با استفاده صحیح از تاریخ در راستای تبیین حادثه عاشورا و مقابله با انحرافات گام‌های موثری بردارند.
*مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی