امروزه حفاظت از محیط‌زیست به یکی از مهم‌ترین دغدغه های بشر تبدیل شده است زیرا افزایش یکباره جمعیت و رشد صنعت و فناوری انسان را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است که به پایان رسیدن یا حداقل کاهش کمیت و کیفیت بهره مندی از مواهب نهفته در طبیعت یکی از آنهاست و به همین دلیل ضرورت حفاظت از منابع طبیعی موجود در محیط‌زیست نظیر منابع انرژی و کنترل آلاینده‌های زیست‌محیطی بیش از پیش احساس می‌شود. شرایط نامناسب زیست محیطی مثل کاهش منابع مواد خام، افزایش ضایعات و سطوح آلودگی باعث اهمیت بیشتر مدیریت زنجیره تامین سبز شده است. هدف اصلی زنجیره تامین سبز، کاهش آلودگی محیط زیست از زمان خرید مواد خام، تولید و توزیع تا زمان فروش محصولات و از بین رفتن آن‌هاست. از دیگر اهداف آن می‌توان به محدود کردن ضایعات در داخل سیستم صنعتی به منظور حفظ انرژی و جلوگیری از استفاده مواد خطرناک برای محیط زیست، اشاره کرد. از آنجایی که روش‌های زنجیره تامین سبز انقلاب سبزی در سطح زنجیره تامین ایجاد کرده است، شرکت‌ها باید از منابع داخلی و خارجی خود به منظور اجرای روش‌های زنجیره تامین سبز استفاده کنند.شهرک‌های صنعتی به عنوان یکی از فعالیت‌های توسعه‌ای، دستاوردهای اقتصادی مختلفی را به همراه دارند. با رشد صنعت در منطقه، زمینه را برای تامین اشتغال فراهم می‌کنند. از تراکم بیش از حد و ناموزون مناطق شهری بزرگ جلوگیری می‌کنند و نقش موثری در ایجاد تعادل‌های منطقه‌ای ایفا می‌نمایند. از سوی دیگر توسعه شهرک‌های صنعتی همواره با تغییرات محیطی همراه است. تغییرات غیر مفید و مشکل آفرینی که در کلیه مراحل مکانیابی، طراحی، ساخت و نگهداری شهرک های صنعتی دیده می‌شود. با توجه به اثرات زیست محیطی شهرک‌های صنعتی، و ملزم کردن شهرک‌های صنعتی در اجرای مقرارات زیست محیطی، سوال اصلی در این تحقیق این است که آیا مدیریت زنجیره تامین سبز بر قابلیت سبز و مزیت رقابتی شرکت‌های واقع در شرکت‌های شهرک صنعتی بلکو یاسوج تاثیر معناداری دارد؟ این تحقیق از نوع کاربردی بوده و از لحاظ روش، توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش ۹۸ نفر از مدیران و کارشناسان شهرک صنعتی بلکو می‌باشد که نمونه به حجم ۸۹ نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. روش جمع‌آوری اطلاعات، منابع کتابخانه‌ای، اینرنت و پرسشنامه می‌باشد که پس از تایید روایی پرسشنامه، پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ آن برابر با ۹۱۹/۰ گردید. در این پژوهش برای فرایند انجام تجزیه وتحلیل آماری داده‌ها از نرم افزار spss ۲۳ و smart pls استفاده گردید. سرانجام یافته‌ها از این قرارند که با بهبود اقدامات مدیریت زنجیره تامین سبز، مزیت¬های رقابتی در شهرک افزایش و با افت آن در شهرک، مزیت¬های رقابتی کاهش می‌یابد. با بهبود اقدامات سبز داخلی، مشارکت سبز بیرونی افزایش و با افت آن در شهرک، مشارکت سبز بیرونی کاهش می‌یابد، قابلیت سبز شهرک افزایش و با افت آن در شهرک، قابلیت سبز شهرک کاهش می‌یابد. همچینن با بهبود اقدامات سبز داخلی، مزیت رقابتی شهرک افزایش و با افت آن، مزیت رقابتی شهرک کاهش می‌یابد. با بهبود مشارکت سبز بیرونی ، قابلیت سبز شهرک افزایش و با افت آن در شهرک، قابلیت سبز شهرک کاهش می‌یابد. همچنین مشارکت سبز بیرونی بر مزیت رقابتی شهرک صنعتی بلکو تاثیر معناداری ندارد اما با بهبود قابلیت سبز ، مزیت رقابتی افزایش و با افت آن در شهرک، مزیت رقابتی کاهش می‌یابد.
کلمات کلیدی: زنجیره تامین سبز، شهرک‌های صنعتی، مزیت¬ رقابتی، قابلیت سبز، اقدامات سبز داخلی، مشارکت سبز بیرونی.

***

جناب آقای ابراهیم مشایخی فرد، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع گرایش سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی موسسه آموزش عالی زند شیراز
جناب اقای دکتر یاسر امیری، استاد راهنما