سومین کنگره بین المللی و پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات، با شعار"کشاورزی دانش بنیان، امنیت غذایی"،  با حضور جمع کثیری از محققان و علاقه مندان در حوزه کشاورزی، به همت موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات سه شنبه ۱۳ شهریورماه ۹۷ آغاز به کار کرد. در مراسم افتتاحیه این کنگره، دکتر عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دکتر احمدعلی کیخا رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، دکتر کاظم خاوازی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مجلس شورای اسلامی، دکتر نیراعظم خوش خلق سیما، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر بهزاد قره یاضی رئیس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات، دکتر اسکندر زند مشاور وزیر و رئیس سابق سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و جمعی از معاونان و مشاوران وزیر جهاد کشاورزی، روسای دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، استادان و محققان علوم زراعت و اصلاح نباتات در سالن همایش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر در کرج حضور داشتند .

در مراسم افتتاحیه این کنگره، دکتر عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دکتر احمدعلی کیخا، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، و دکتر بهزاد قره یاضی، رئیس انجمن زراعت و اصلاح نباتات سخنرانی کردند و از چهار تن از چهره های تاثیرگذار علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران نیز تجلیل شد. همچنین دکتر منصور امیدی، دبیر علمی کنگره و دکتر علیرضا اطمینان، قائم مقام دبیر علمی کنگره، آماری از ارائه مقالات و نیز پنل های تخصصی کنگره در طول روزهای برگزاری ارائه دادند. قرائت پیام دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خطاب به حاضران کنگره زراعت و اصلاح نباتات از دیگر برنامه های روز نخست و مراسم افتتاحیه پانزدهمین کنگره بود . برپایی نمایشگاه محصولات و دستاوردهای حوزه کشاورزی، زراعت و اصلاح نباتات نیز از دیگر برنامه های پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران است که پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی نیز با حضور در این نمایشگاه، دستاوردهای خود را در معرض دید محققان و علاقه مندان به حوزه زیست فناوری کشاورزی قرار داده است .

تقدیر از چهره های تاثیرگذار در حوزه کشاورزی

در بخشی از مراسم افتتاحیه پانزدهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، از چهار چهره تاثیرگذار در حوزه زراعت و اصلاح نباتات تقدیر شد . بر این اساس، دکتر محمد علی وهابیان از پیشکسوتان اصلاح نباتات کشور و قدیمی ترین رئیس در قید حیات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، دکتر اسکندر زند، متخصص برجسته علف های هرز و رئیس پیشین سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر مظفر روستایی، به نژادگر گندم و جو دیم با مشارکت در تولید ارقام با سطح زیرکشت بیش از دو میلیون هکتار و دکتر سید عطاالله سیادت، عضو ارشد انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات با ۳۰ سال سابقه تدریس و مدیریت دانشگاه به عنوان چهره های تاثیرگذار علوم زراعت و اصلاح نباتات معرفی و تقدیر شدند .

دکتر کلانتری: آینده کشور در دستان انجمن های علمی است

معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات با بیان اینکه آینده کشور در دست انجمن های علمی است و باید برنامه‌ریزی درازمدت داشته باشند، تصریح کرد: انجمن‌های علمی کشور در حوزه فعالیت های مربوط به ‌آب و کشاورزی باید در اقدامات خود تجدیدنظر کنند . دکتر عیسی کلانتری افزود: بسیاری از این انجمن‌های علمی از قبل می‌دانستند که کشور به چه سمتی می‌رود اما سکوت کردند و همین کار باعث شد تصمیم‌گیران تصمیم اشتباه بگیرند و امروز به جایی برسیم که سرزمین ایران به شدت در حال تهدید است . رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره دریاچه ارومیه نیز خاطرنشان کرد: در سال ۷۷ یکی از محققان گفت با ادامه سدسازی در اطراف دریاچه ارومیه، این دریاچه تا سال ۹۵ خشک می‌شود اما آن زمان برخی گفتند که با این همه آب چطور حرف از خشک‌شدن می‌زنید .

دکتر کلانتری با تاکید بر لزوم ارتباط با انجمن‌های علمی مختلف خاطرنشان کرد: دانشگاه تهران برای بهبود وضعیت تالاب انزلی یک هزینه ۵۰ هزار میلیارد تومانی برآورد کرده است اما یک گروه از جوانان متخصص اصفهانی اعلام کرده‌اند که با یک دهم این هزینه کار را انجام می‌دهند . رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در حوزه اصلاح و روش‌های مهندسی ژنتیک کسانی که توهم نفوذ دارند، تصمیم‌گیری می‌کنند و در قبال آن انجمن‌های علمی سکوت می‌کنند . وی با بیان اینکه هیچ کشوری نباید بیش از ۴۰ درصد ظرفیت منابع تجدیدپذیر را مصرف کند ولی ما ۱۳۰ درصد برداشت می‌کنیم، گفت: باید بپذیریم که تغییر اقلیم هست، آب‌ها کم و شور می‌شوند و روش‌های گذشته برای وضع موجود پاسخگو نیست .

دکتر کیخا: لزوم حمایت از حدود ۳۰۰۰ محقق در عرصه کشاورزی و منابع طبیعی

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز طی سخنانی با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از ۲ تا ۳ هزار محقق برجسته در عرصه کشاورزی و منابع طبیعی در کشور داریم که باید از آنها حمایت شود، افزود: انجمن‌های علمی و ملی کشور باید این فرصت‌ها و ظرفیت‌ها را منظور کرده و توان آنها را در اجرا به‌کارگیرند . وی با بیان اینکه در مجلس فرصت خوبی برای بهبود توسعه کشاورزی وجود دارد، افزود: در حوزه ساختار کشاورزی و منابع طبیعی فاصله زیادی تا رسیدن به حد مطلوب داریم و بدین منظور باید از حضور و توانایی محققان استفاده کرد. در این رابطه، برای گسترش، توسعه و بهبود شرایط در عرصه‌های کشاورزی و منابع طبیعی استفاده از تحقیقات علمی مهم است و باید به کاربرد علم و نهادینه کردن نتایج علمی در توسعه کشاورزی رسید .

کیخا درباره وضعیت حال حاضر کشاورزی اظهار داشت: متاسفانه وضعیت مناسبی در این عرصه وجود ندارد و در حوزه آب، تخلیه روستاها و یا از بین رفتن تالاب‌های موجود کشور نگرانی‌های زیادی وجود دارد . رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در مجلس هم باید بر اساس قانون و قواعد بین‌المللی و با در نظر گرفتن خرد جمعی و سلیقه مردم پیش رفت، اظهار داشت: سال گذشته ۳۵۰ میلیون دلار برای امور مربوط به استان خوزستان در حوزه‌هایی ازجمله آب، برق و ریز گردها اختصاص یافت که از این مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار برای مسئله ریز گردها کنار گذاشته ‌شده است. اکنون بحث ما در مورد خوزستان و حل مشکل ریز گردهای این استان، کم بودن یا نبودن اعتبارات منظور شده در این خصوص است و اینکه چقدر حل موضوع ریز گردها در این استان زمان خواهد برد .

کیخا افزود: خانه کشاورز تشکلی مهم است که می‌تواند به حوزه سیاست کشاورزی ورود کند به‌گونه‌ای که در قالب جلسات این نهاد می‌توان مسائلی ازجمله نقش سه قوه اجرایی کشور و مجلس شورای اسلامی را در توسعه کشاورزی بررسی کرد . وی با اشاره به اینکه مدیریت حوزه کشاورزی نیازمند اصلاح قانون است، گفت: اگر امروز برای مشکلات استان‌های کشور جلساتی برگزار نکرده و به نتیجه نرسیم در آینده مشکلات بیشتری در نقاط مختلف کشور خواهیم داشت . رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر لازم باشد باید در قانون برای مدیریت کشاورزی و اصلاح روندهایی که متاسفانه منجر به شرایط نامناسب موجود شده است ورود کنیم و آن را با طرح‌های تحقیقاتی تغییر دهیم .

دکتر شریعتمدار: برنامه جامع مدون برای مقابله با خشکسالی نداریم

دکتر محمدحسین شریعتمدار، مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی نیز در این مراسم بیا داشت: ایران جزء معدود کشورهایی است که برای مقابله با خشکسالی برنامه جامع مدونی که مصوب شده باشد، ندارد. در واقع از دهه ۴۰ تا سال‌های اخیر مجموعه راهبردها، مصوبات و آیین‌نامه‌ها و اظهارنظرها در این حوزه به‌جایی نرسیده و تنها برنامه‌هایی در کشور پیاده‌سازی شده که نه تنها نتیجه مطلوب حاصل نشده بلکه به سمت تاراج منابع آبی پیش رفته‌ایم . وی با بیان اینکه ایران در میان کشورهای دنیا بیشترین سطح استفاده از منابع آبی تجدید پذیر را به خود اختصاص داده، گفت: در حال حاضر کاهش منابع آبی و کم شدن سطح آب‌های موجود بر اقدامات ترمیمی در این حوزه پیشی گرفته است . دکتر شریعتمدار افزود: در حال حاضر برنامه زمان‌بندی‌شده برای ترمیم منابع آبی در کشورمان تا پنج سال آینده و پایان برنامه ششم توسعه است و بعدازآن دیگر نمی‌توانیم اقدامی موثر در این حوزه انجام دهیم. اکنون در خصوص میزان منابع آبی و کاستی‌های آن در مرحله تنش معمول در سطح متوسط کشوری هستیم اما هنوز به نقطه بی‌بازگشت و تنش شدید نرسیده‌ایم و فرصت کار برای بهبود شرایط تا پنج سال آتی باقی است .

سخنرانی های کلیدی و مقالات کنگره

در این کنگره، علاوه بر چند کارگاه آموزشی در طول برگزاری، سخنرانی های کلیدی توسط صاحبنظران برجسته و محققان حوزه علوم زراعت و اصلاح نباتات با موضوعاتی همچون الگوی کشت ملی: پایداری و سازگاری توسط دکتر جواد وفابخش، کشاورزی زیستی: موفقیت علم در عرصه مزرعه توسط دکتر محمدعلی ملبوبی، کاربرد روش های نوین فتوتایپینگ در غربال گری تحمل گیاهان به تنش های غیر زیستی توسط دکتر افراسیاب راهنما، کشاورزی دانش بنیان در جهان پسامهندسی ژنتیک توسط دکتر بهزاد قره یاضی ارائه می شود . همچنین ارائه مقاله با عنوان :

apturing landrace and wild relative diversity for enhancing wheat gene pool use

توسط دکتر ابوالقاسم محمدی، طراحی نوین الگوهای کاشت با نیم نگاهی به آمایش سرزمین توسط دکتر بهنام کامکار، کشت و صنعت های نیشکری و صنایع جانبی آن ها در خوزستان، چالش ها و راه کارها توسط دکتر حسن حمدی، آن سوی کشاورزی ارگانیک توسط دکتر محمدرضا اردکانی و دکتر علی مقدم، فشرده‌سازی پایدار سامانه‌های تولید محصولات زراعی: مبانی و روش‌ها توسط دکتر عبدالمجید مهدوی دامغانی و سیده فاطمه آقامیر، ارزیابی و تحلیل اقتصادی نقش فناوری های نوین در بهبود زنجیره تولید محصولات کشاورزی توسط دکتر سمانه عابدی، تحلیل امنیت غذایی کشور تا ۲۰۵۰ توسط دکتر افشین سلطانی، توانمندی ظرفیت های ژنتیکی (DNA) در احیای منابع آبی کشور توسط دکتر محمدحسین شریعتمدار از دیگر سخنرانی های کلیدی در طول سه روز برگزاری کنگره است .

گفتنی است از مجموع ۱۰۱۴ مقاله ارسالی به دبیرخانه کنگره، تعداد ۹۳۰ مقاله در قالب پوستر و ۱۴ مقاله به صورت سخنرانی کلیدی در پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات ارائه می شود همچنین این کنگره به مدت سه روز تا ۱۵ شهریورماه ادامه خواهد داشت .

روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی