برگزاری سخنرانی علمی در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور : سخنرانی علمی با عنوان " ارتباط بین مزاج و عملکرد گوساله "با شرکت دکتر بنابازی معاون پژوهشی موسسه ،دکتر آقا شاهی رئیس بخش تحقیقات تغذیه وشماری از اعضای هیئت علمی در تاریخ ۶ شهریور ماه جاری در حوزه ریاست موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برگزار شد.

سخنران این جلسه دکتر مرتضی کیخا صابر عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیستان و از فعالان ایستگاه زهک طی سخنانی اظهار داشت: صفات مربوط به خلق و خوی مانند جسارت، تحرک و پرخاشگری برای بسیاری از حیوانات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. با این حال، اینکه چرا برخی حیوانات نسبت به برخی دیگر بطور مداوم جسورتر و پرتحرک تر هستند، هنوز به خوبی روشن نشده است. بررسی های تجربی نشان میدهد در گونه های مختلف حیوانی، صفاتی مانند جسارت، پرتحرکی و پرخاشگری با برخی صفات تولیدی نسبت عکس دارد.

ایشان افزود:طی دهه اخیر، تعداد تحقیقات در زمینه مزاج حیوانات مزرعه ای افزایش یافته است نه فقط به دلیل اثراتی که نوع مزاج حیوان در تعامل با انسان دارد، بلکه به خاطر اثراتی که مزاج حیوان بر عملکرد تولیدی و ایمنی حیوان دارد. واکنش حیوان در مواجهه با عوامل مختلفی مانند مشاهده خطر، وجود هم نوع، وجود انسان، صدا، بو یا هر چیز جدید از دیر باز مورد علاقه محققین علوم دامی بوده است و این عقیده که واکنش یک حیوان به محرک های مختلف ثابت است، منجر به بیان این نظریه شده است که نوع واکنش حیوان به محرک های مختلف، بستگی به مزاج ( temperament ) آن حیوان دارد. از این رو گفته می شود که حیوان یک نوع رفتار مشخصی دارد و این شبیه همان اصطلاح شخصیت است که در مورد انسان به کار می رود. در حقیقت، مزاج یا خلق وخوی حیوان تخمینی از نحوه تعامل و واکنش حیوان با انسان است و شامل ترکیبی از رفتارهای تجاوزگری، ترس، جرات، جستجوگری، و انگیزه های اجتماعی می باشد.

دکترکیخا صابریادآورشد: کشورهای مختلف برنامه ها و روش های متفاوتی جهت شناسایی و دسته بندی مزاج دارند. از جمله این روش های سنجش مزاج می توان به سرعت خروج راهرو، نحوه خروج از راهرو، امتیاز آغل یا جایگاه مهارو امتیاز چشمی اشاره کرد که معمولا بر اساس نوع رفتار دام ها در این آزمون ها به آنها امتیاز داده می شود (معمولا از ۱ تا ۵) و هرچه امتیاز کمتر باشد نشان دهنده این است که دام آرامتر و هرچه بیشتر باشد اصطلاحا تندمزاج تر است.

وی افزود: بهبود راندمان تولید یکی از مهمترین بحث های موجود در دامپروری است. عوامل زیادی می تواند بر راندمان تولید اثرگذار باشد. یکی از بحث هایی که طی دهه اخیر توجه متخصصین اصلاح نژاد را به خود جلب کرده است اثرات انتخاب دام بر اساس نوع مزاج می باشد، چرا که مشاهده شده دام ها با مزاج مختلف راندمان های متفاوتی دارند. به عنوان مثال، گزارش شده که مزاج می تواند بر رشد، کیفیت لاشه و ایمنی بدن اثرات متفاوتی داشته باشد. همچنین، مشاهده شده عملکرد افزایش وزن گوساله ها و تولید مثل می تواند تحت تاثیر مزاج باشد.همچنین، گزارش شده صرف نظر از ژنوتیپ، نوع مزاج برافزایش وزن روزانه، مصرف ماده خشک، ضریب تبدیل خوراکی و pH گوشت در یک ساعت پس از کشتار اثرگذار است.

وی خاطر نشان کرد: در سال های اخیر، در برخی از گونه ها از جمله گاو، ترشح هورمون های استرس با مزاج مرتبط دانسته شده است و نشان داده شده که سطح پایه هورمون کورتیزول در حیوانات تندمزاج بیشتر از حیوانات آرام تر است. همچنین، اظهار شده که دام های تندمزاج اصطلاحا به لحاظ اندوفنوتیپ دچار استرس مزمن هستند که دلیل آن بالا بودن سطح کورتیزول به صورت مزمن می باشد. این یافته ها می تواند توضیحی برای ارتباط بین مزاج و ایمنی بدن باشد. همچنین، به نظر می رسد بسیاری از تفاوت های عملکردی و حتی اختلاف جثه حیوانات با مزاج مختلف، به دلیل اختلاف سطح برخی هورمون ها و مخصوصا هورمون های استرسی در بین دام ها باشد.

وی در پایان یادآور شد:از مجموع بررسی های صورت گرفته می توان چنین نتیجه گرفت با توجه به اثراتی که مزاج بر عملکرد حیوان نشان می دهد، لازم است موضوع مزاج و رفتار و مباحث مرتبط با آن در فرآیند های پرورشی ، به خصوص در مقوله انتخاب و اصلاح نژاد، مورد توجه پرورش دهندگان و نیز متخصصین تغذیه، فیزیولوژی و اصلاح نژاد قرار گیرد.

روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور